Afgelopen week kreeg de echtgenoot van de 72-jarige Riet Mullekes uit Rijswijk een brief van de gemeente: 'Gecondoleerd met het verlies van uw vrouw.' Onterecht, want ze is springlevend. Haar man is daarentegen vorig jaar overleden. Een pijnlijke fout, maar niet uniek. Het overkwam ook Fred Marree.
De afgelopen jaren zijn verschillende mensen onterecht doodverklaard. Zo kreeg een 76-jarige vrouw uit Leeuwarden in 2015 een brief, gericht aan haar nabestaanden. In 2018 was een 81-jarige man uit Assen aan de beurt en datzelfde jaar zou een vrouw uit Hedel zijn overleden, terwijl het haar oom was die was overleden. In 2019 kon een 54-jarige man uit Zutphen niet meer pinnen; ook hij bleek onterecht doodverklaard.
Gegevens verwisseld
De Rotterdammer Fred Marree weet hoe het voelt. Ook hij werd doodverklaard. "Een nichtje van mij overleed in 2017. Bij de gemeente hebben ze bij de aangifte van haar overlijden haar gegevens met die van mij verwisseld. Ik was de contactpersoon namens de familie", vertelt hij aan EditieNL.

Twee dagen na haar overlijden werd hij gebeld dat er een fout was gemaakt. "Maar door de snelheid van de digitale snelweg was het kwaad al geschied. Zo kreeg mijn vrouw van bericht van de Sociale Verzekeringsbank waarin ze haar condoleerden met mijn overlijden."
Pensioen ingetrokken
Daar bleef het niet bij. "Op zaterdag volgde een brief dat mijn pensioen was ingetrokken, en dat mijn vrouw nog een eenmalige uitkering zou krijgen. Ze kon contact kon opnemen voor het nabestaandenpensioen."
Daarna werd zijn ziektekostenverzekering opgezegd, vertelt hij. "Een tijdje ben ik daardoor onverzekerd geweest. Ook werden mijn paspoort en rijbewijs ongeldig verklaard."
Veel impact
De doodverklaring heeft een grote impact gehad. "Vooral de eerste twee maanden waren heftig. Alle stopzeggingen en wijzigingen moesten worden gecorrigeerd en dat neemt heel veel tijd in beslag", legt Marree uit. "Het zit constant in je hoofd en het duurt heel lang voordat alles hersteld is."
"En dan moet je ook nog constant alles controleren, nabellen, opnieuw aanvragen et cetera. Terwijl ik ook verdriet had van mijn overleden nichtje."
Emoties
Emotioneel was het niet makkelijk voor hem. "Ik had eerder een hartinfarct gehad. Die heb ik overleefd, maar de emoties kwamen allemaal weer boven. Ook mijn vrouw – die ook continu brieven kreeg – was er echt door ontdaan."

"Het is verschrikkelijk als dit gebeurt", zegt Ronald Zijlstra, strategisch adviseur van de Nederlandse Vereniging voor Burgerzaken, tegen EditieNL. "Maar helaas wordt dit soort vergissingen gemaakt. Het is mensenwerk."
Overlijdensakte
Hij legt uit: "Als er bij de gemeente iemand wordt geregistreerd als overledene, worden zijn gegevens gebruikt voor de overlijdensakte. Die akte gaat het register in en vervolgens wordt er een melding gedaan aan de Basisregistratie Personen (BRP)."
Vanuit de BRP wordt de informatie automatisch doorgegeven aan de instanties waar de overledene een abonnement op had. "Dat zijn bijvoorbeeld het pensioenfonds, zorgverzekeringen et cetera. Ook krijgen de uitkeringinstanties en de belastingdienst een update."
Automatisch proces
"Dit gebeurt allemaal automatisch, en daardoor heel snel", zegt Zijlstra. "Alles ongedaan maken duurt een tijdje. Als er al een overlijdensakte is moet de rechter bepalen dat deze mag worden opgeheven. Daarna krijgen de instanties ook de correctie door."
"In het gunstige geval worden de correcties dan automatisch doorgevoerd. Maar het hangt af van de instantie welke stappen je moet ondernemen. Ook hangt de schade hangt af van het moment waarop het wordt opgemerkt."