Misschien heb je nog nooit van 'phubbing' gehoord, maar grote kans dat je je er wel schuldig aan maakt. Phubbing is het verschijnsel waarbij je in gezelschap niet met je gesprekspartner bezig bent maar met je telefoon. Instagram checken, even kijken naar dat pushbericht of snel een appje versturen, probeer dan nog maar eens je volledige aandacht erbij te houden.
Hoe voel jij je als je de persoon tegenover je, continu op zijn/haar telefoon ziet kijken? En wat vind je dan van je gesprekspartner? Dat vroeg Mariek Vanden Abeele, universitair hoofddocent communicatiewetenschap aan Tilburg University, zich af die het fenomeen 'phubben' onderzoekt.
'Phubben' is een samentrekking van 'phone' en 'snubbing', oftewel iemand negeren, en werd ooit bedacht door een Australisch marketingbedrijf waarna het als officiële term door de wetenschap werd overgenomen.
Minder attent en beleefd
"Uit ons onderzoek blijkt onder meer dat hoe meer iemand zijn of haar telefoon gebruikt waar anderen bij zitten, hoe minder attent en beleefd de gesprekspartner wordt bevonden. Bovendien wordt de kwaliteit van het gesprek lager gewaardeerd dan wanneer de telefoon met rust wordt gelaten", zegt Vanden Abeele tegen Editie NL.
Vanden Abeele deed onder meer experimenten in wachtkamers waarbij de proefpersonen niet wisten dat ze met acteurs te maken hadden, die hen al dan niet aan het phubben waren.
"Opmerkelijk was dat wanneer de acteurs met een krant in de weer waren in plaats van met een telefoon, de proefpersonen dit minder erg vonden", zegt de onderzoeker. "Dat heeft ermee te maken dat een telefoon een interactief middel is, waarmee je je face-to-face gesprekspartner echt uitsluit."
Hoge check-gewoonte
Hoewel vrijwel iedereen zich stoort aan phubben en zelfs met afgrijzen kan kijken naar mensen die in een restaurant tegenover elkaar zitten te phubben, maakt vrijwel iedereen zich er zelf ook schuldig aan. "Klopt, haast iedereen heeft gefragmenteerd telefoongebruik. We hebben vaak een hoge check-gewoonte waardoor we er quasi constant mee in de weer zijn. Het is dus geen verrassing dat dit allerlei andere interacties doorkruist", zegt Vanden Abeele.
Toch wordt phubbing niet in elke context als iets negatiefs ervaren, legt de universitair docent uit. "Dat hangt heel erg af van de verwachting van de gesprekspartner. Er is een groot verschil tussen of je met je partner een avondje op de bank hangt of dat je je éénjarig jubileum viert in een duur restaurant. Alleen in het laatste geval wordt phubbing als storend ervaren."
Andere beleefdheidsnormen
Bovendien is de leeftijd van de gesprekspartners van belang: volgens de onderzoeker ervaren jongeren phubbing als veel minder storend dan ouderen. "Hieruit kun je concluderen dat de sociale beleefdheidsnormen aan het veranderen zijn."
Uit een recente observatiestudie van Vanden Abeele, waarbij gesprekken in studentenrestaurants werden geobserveerd, blijkt dat er veel wordt 'gephubt': van de tien gesprekken kwamen binnen tien minuten bij zes koppels de telefoon op tafel. "Maar van twee van de zes was de telefoon onderdeel van het gesprek, en liet de een de ander iets op het scherm zien. Daar was het dus geen verstoring maar onderdeel van het gesprek."
