Waarom vertellen zoveel mensen weleens een leugen? En is het oké om dat te doen tegen een goede vriend? Pedagoog Rianne Kok van de Erasmus Universiteit hoopt dankzij haar onderzoek met antwoorden te komen.
De meeste mensen geven toe weleens te liegen, zo blijkt uit eerder onderzoek. Vijf tot tien procent geeft toe het zelfs heel veel te doen. Veertig procent beweert helemaal nooit te liegen.
Student spant de kroon
Ook is er bekend op welke leeftijd we het meest liegen. Voor kinderen geldt: hoe ouder ze zijn, hoe meer leugens ze verspreiden. Eenmaal volwassen neemt het aantal leugens weer af. Maar studenten vormen uitzondering op de regel: zij liegen bovengemiddeld veel.
Met nieuw onderzoek hoopt pedagoog Rianne Kok erachter te komen wanneer mensen liegen en waarom ze dat doen. "Ook ben ik benieuwd of het verschil maakt wie er tegenover je zit. Of het bijvoorbeeld meer gebeurt bij een goede vriend(in) is, of juist bij iemand die je niet zo goed kent", vertelt Rianne aan Editie NL.
Ook kijkt ze naar het gedrag van ouders. "Van hen wil ik weten wat ze doen als ze een kind tegenover zich hebben zitten. Ouders willen niet dat kinderen liegen, maar doen ze het zelf wel eens tegen hun kinderen? En waarom dan?"
Betrokken personen
Of een leugen erg is, hangt volgens geheimenpsycholoog Andreas Mismeijer af van alle betrokken personen. "Dat moet je niet alleen vragen aan degene die liegt, maar ook aan degene tegen wie gelogen wordt. Wat voor de één een grote leugen is, is voor de ander een triviaal", vertelt hij aan Editie NL.
Problematische leugens
Of een leugen problematisch is, ligt bovendien aan het soort leugen. "Kleine leugentjes of privacy-aangelegenheden die niemand wat aangaan, zijn niet de ergste. Het wordt pas problematisch als het gaat om zaken die niet stroken met je eigen normen en waarden. En dingen waar jezelf last van krijgt", aldus Andreas.
Hij gaat verder: "In sommige leugens of geheimen kun je jezelf helemaal vastdraaien. Die worden alleen maar groter en erger naarmate de tijd verstrijkt. Dat zijn belangrijke zaken die veel betekenen voor mensen én die grote consequenties hebben als ze uitkomen."
Verzwegen hiv-infectie
Andreas kent daar een levend voorbeeld van. "Ik heb weleens gehoord van iemand die een geheim had dat in eerste instantie in dienst stond van zijn leven. Maar dat geheim werd zo groot dat zijn leven in dienst ging staan van die leugen. Dat zijn zaken waar je elke dag om kan piekeren en waarvan je wakker ligt. Denk aan een hiv-infectie waarvan je partner niet op de hoogte is."
Toch zijn er volgens Andreas gelukkig maar weinig mensen die leugens in die categorie hebben. "Dat is echt een kleine populatie. Twee derde van de mensen heeft wel grote geheimen, maar niet van dit kaliber."
Enquête
Vertel jij weleens een leugen en wil je meewerken aan het onderzoek van pedagoog Rianne Kok? Dat kan via deze enquête. Iedereen vanaf 18 jaar mag meedoen.
