Een deel van de patiënten die in coma heeft gelegen, kan niet meer dan ademhalen en de ogen openen. Voor hen kan prikkeltherapie de oplossing zijn. Deze therapie is al jaren een succes bij jonge comapatiënten tot 25 jaar. Vanaf januari komen ook volwassenen voor de behandeling in aanmerking.
Prikkeltherapie heeft als doel het bewustzijn van iemand die uit een coma is ontwaakt, te vergroten, zegt Annemieke Becks, revalidatie-arts van Libra Revalidatie. "Dit doen we door de basale zintuigen te stimuleren: ruiken van kaneel/ammoniak, voelen koude/ warme handdoeken en horen van muziek. Door dit alles wordt de hersenactiviteit gestimuleerd, waardoor het bewustzijn wordt vergroot en mensen stap voor stap weer vaardigheden als zitten, lopen en communiceren worden aangeleerd."
Ademhalen en ogen openen
Als een patiënt die in coma heeft gelegen niet meer afhankelijk is van apparatuur om in leven te blijven, oftewel zelf kan ademhalen en de ogen kan openen, kan hij of zij deze prikkeltherapie krijgen. Tot nu toe werd prikkeltherapie alleen toegepast op kinderen en jongeren tot 25 jaar. Maar aangezien 85 procent van deze jongeren door deze prikkeltherapie aanzienlijk herstel laat zien, wordt de therapie nu ook voor oudere 'comapatiënten' vergoed.
Job van Laarhoven (22) raakte vier jaar geleden in coma na een motorcross-ongeluk. Hij lag vier weken in coma en toen hij bij bewustzijn kwam, kon hij wel zelfstandig ademen maar verder reageerde hij helemaal nergens op. Zus Daniek van Laarhoven viel van de ene verbazing in de andere toen Job vervolgens prikkeltherapie ging volgen. "Tijdens de therapie werd Job rechtop gezet, terwijl hij helemaal nergens op reageerde. Ik dacht echt: 'huh? Dat kan toch niet?'"
Als een speer
Dat kon dus wel. Daniek: "Wij als familie praatten veel met hem, deelden veel herinneringen, waardoor hij steeds meer bij bewustzijn kwam en steeds meer aanleerde. Hij ging echt als een speer."
Vandaar ook dat Job, nu vier jaar na het ongeluk, er ook zelf over kan praten. "Door de behandeling kon ik op een gegeven moment weer volledig functioneren. Wel is mijn denkvermogen minder en praat ik een stuk trager dan voor mijn coma. Maar ik ben heel blij dat ik deze kans heb gekregen. Ik werk als chauffeur en probeer zoveel mogelijke leuke dingen te doen", zegt Job tegen Editie NL.
Volwassen hersenen
Job vindt het dan ook 'supergoed' dat nu ook mensen boven de 25 jaar de prikkeltherapie kunnen krijgen. "Iedereen verdient dezelfde kans als ik heb gekregen. Waarom zou je een verschil maken op basis van leeftijd?" Volgens revalidatie-arts Becks is de grens van 25 jaar ooit ingesteld omdat vroeger werd gedacht dat de plasticiteit van de hersenen na het 25ste levensjaar afneemt. "Inmiddels weten we dat dit niet klopt, want hersenen van volwassenen veranderen nog genoeg."
Omdat het om een relatief kleine groep is die lijdt aan een bewustzijnsstoornis, is de prikkeltherapie nooit goed wetenschappelijk onderzocht. Becks: "Maar nu ook mensen ouder dan 25 jaar in aanmerking komen voor prikkeltherapie, levert dit gegevens op voor wetenschappelijk onderzoek. Hierdoor kunnen zorgverzekeraars over tientallen jaren bepalen of prikkeltherapie onderdeel moet worden van de basiszorg."
Prikkeltherapie, voor wie?
Jaarlijks raken zo'n 1000 tot 3000 Nederlanders in coma. 18 procent hiervan komt niet meer bij bewustzijn en overlijdt. 65 procent hiervan ontwaakt en herstelt binnen enkele weken en krijgen een volledig bewustzijn terug. De overige 17 procent van de comapatiënten ontwaakt ook uit coma en kunnen dan zelfstandig ademhalen en hun ogen kunnen openen, maar tonen verder geen tekenen van bewustzijn. Voor deze laatste groep kan prikkeltherapie uitkomst bieden.
Bron: Libra Revalidatie
