Stoelriem vast, in verdekte positie zitten en eventueel een zuurstofmasker opzetten. Mensen die regelmatig vliegen kunnen deze veiligheidsinstructies inmiddels dromen, maar wat heb je echt aan alle tips en instructies op het moment van een crash?
Een vliegtuigcrash is de nachtmerrie van veel reizigers, en gelukkig komt het niet vaak voor. Statistisch gezien heb je een kans van 1 op 3,2 miljoen dat het vliegtuig waarin jij zit neerstort of een ander ongeluk krijgt. Daarnaast was 2016 een heel veilig jaar: 'slechts' 19 crashes waarbij tenminste een dode viel.
En toch, het zal je maar gebeuren. Volgens professionals zijn er bepaalde manieren, buiten de standaard instructies om, waarmee je de kans op overleven na een crash groter maakt. Deze week verschenen er op een forum voor luchtvaartprofessionals weer een hoop tips, die in mum van tijd het internet overgingen. Wij legden een aantal van de tips voor aan deskundigen.
Tip 1: leg je handbagage onder de stoel voor je
"Een tas onder de stoel is een tas minder die tijdens een ongeluk op je kan vallen", schrijft voormalig stewardess Cheryl Schwartz op het forum Quora. "Daarnaast werkt het als een buffer voor je voeten en benen". Tijdens een crash zou je namelijk onder je riem door kunnen glijden en je benen kunnen breken onder de stoel voor je, waardoor je niet op eigen kracht naar buiten kunt.
"Ik heb wel eens verhalen gehoord over een Britse vlucht, waar hulpdiensten iedereen dood in zijn stoel vonden", vertelt Joris Melkert, luchtvaartdeskundige van de TU Delft. "Ze vroegen zich al af waarom niemand uit zijn stoel was gekomen, totdat ze erachter kwamen dat iedereen zijn benen had gebroken". De tip van Schwartz zou dus zomaar je leven kunnen redden, al betwijfelt Melkert of het niet alleen maar meer problemen oplevert. "Alles wat los ligt gaat bewegen tijdens een crash. Voor je het weet heb je een tas op je hoofd."
Tip 2: tel de rijen tot de nooduitgangen voor, achter en naast je
Met de duidelijk aangegeven nooddeuren en de lichtjes op de vloer lijkt het een eitje om naar buiten te komen, maar in een noodsituatie met paniek en rookontwikkeling kan dat knap lastig zijn. "Tel altijd het aantal rijen naar alle nooduitgangen, voordat je gaat zitten", aldus Schwartz. "Het maakt niet uit in hoeveel 747's je hebt gevlogen, in elk vliegtuig kunnen de uitgangen op een andere plek zitten."
Een goed advies, vindt Harro Ranter, veiligheidsexpert van het Aviation Safety Network. "Er zijn exact dezelfde vliegtuigtypes, bijvoorbeeld de 757, die op andere plekken nooduitgangen hebben", vertelt hij. "Daarnaast kan het helpen de uitgang te vinden, wanneer je echt geen hand voor ogen ziet. De vraag is alleen wel of je de tegenwoordigheid van geest hebt om te tellen."
Tip 3: neem nóóit je spullen mee als het vliegtuig wordt geëvacueerd
Het lijkt logisch, maar professionals zien het nog steeds gebeuren dat mensen voor levensbedreigende situaties zorgen door hun tas mee te nemen. "We hebben ongeveer 90 seconden om 30 tot 600 passagiers te evacueren, we hebben geen tijd voor jouw tas", vertelt Schwartz. "Als ik jou met je laptop zie, ruk ik hem gewoon uit je handen."
"Bizar", vindt ook Melkert. "Op beelden van de evacuatie van een 777 in Dubai (die in augustus vorig jaar op de landingsbaan crashte, red.) zie je mensen gewoon nog rustig hun tassen pakken. Ongelooflijk als je bedenkt dat het toestel een paar minuten later in lichterlaaie stond."
Niet te voorspellen
De vraag is: kun je nog wel iets met deze tips, wanneer de nood zo hoog is? "Je reactie valt niet te voorspellen, hoe vaak je dit ook traint", zegt luchtvaartpsycholoog Lucas van Gerwen. "Er zijn mensen die normaal heel actief zijn maar tijdens een noodsituatie heel apathisch zijn. Het maakt niet uit wat je karakter is, die reactie valt niet te voorspellen."
Melkert en Ranter benadrukken dat het toch belangrijk is om altijd de veiligheidshandleiding te lezen, zodat je in geval van nood weet wat je moet doen. "Lees die instructies toch, weet wat je moet doen als er iets gebeurt. Dan heb je de beste kans op overleven."
Voor- of achterin, waar zit je het veiligst?
Een ander punt dat regelmatig terugkomt op fora, is de vraag waar in het vliegtuig je het best kunt zitten als je een crash wilt overleven. De stoelen boven de vleugels worden vaak genoemd, maar dat is niet de beste plek.
"Het is moeilijk na te gaan, omdat er niet bij elke crash gegevens zijn over de doden en waar ze zaten", zegt Ranter, die voor het Aviation Safety Network veel onderzoek deed naar crashes. "Maar als je naar de statistieken kijkt is er toch een lichte voorkeur voor de plaatsen achterin". In het midden vallen juist meer doden, maar "daar heb je weer minder last van luchtziekte."
Mis niets meer van Editie NL: like ons op Facebook. Dagelijks livestreams, artikelen, video's en foto's.
