De Amsterdamse smartphonefabrikant Fairphone wil techreuzen als Apple en Samsung laten zien dat je best een duurzame telefoon kunt maken die het na vijf jaar nog goed doet. Precies dat is de reden dat ceo Eva Gouwens zelf het nieuwste model nog niet gebruikt: haar Fairphone 3 doet het nog prima.
RTL Z sprak met Gouwens: over de nieuwe Fairphone, die eind deze maand in de winkel ligt, waarom we onze telefoons zo snel vervangen en hoe duurzaam de Fairphone is.
Wat maakt de Fairphone fair?
"Met Fairphone proberen we de industrie te veranderen, te verduurzamen. Dat doen we met eerlijke materialen, zoals Fairtrade-goud en verantwoord aluminium. En onze toestellen zijn modulair. Ze zijn opgebouwd uit zeven verschillende modules. Als er een kapot is, bijvoorbeeld je batterij of je display, kun je hem zelf thuis makkelijk vervangen.
Fair is dat je veel langer met je telefoon kunt doen. Er worden nu jaarlijks 1,4 miljard telefoons verkocht wereldwijd. Met een nieuwe telefoon doen we in Europa ongeveer 26 maanden en daarna wordt minder dan 15 procent gerecycled. Dus je ziet dat het een grote beweging naar elektronisch afval is. Het is fair dat je hem kunt repareren. Dat we lang de software ondersteunen en dat we je vijf jaar garantie geven."
Is vijf jaar garantie realistisch? Toestellen worden toch vaak traag na verloop van tijd?
"Ons wordt verteld dat een telefoon steeds sneller, beter en mooier moet zijn. Maar veel van die innovaties zijn kleine toevoegingen. De voornaamste reden dat een telefoon niet meer gebruikt wordt, is dat de batterij het al snel niet meer goed doet en continu opgeladen moet worden. Of dat de reparatie van een scherm te kostbaar is. En dan koopt iemand gewoon een nieuwe telefoon.
Juist die groep consumenten bieden wij aan dat je de batterij kunt vervangen en dat je heel makkelijk je telefoon kunt repareren. De technische levensduur van de telefoon is niet zozeer de bottleneck. De grote driver achter de snelle levenscycli van telefoons is de economische levensduur."
De eerste Fairphone lag in 2013 in de winkel. We zijn nu acht jaar en vier toestellen verder. Hoe gaat het met dat hogere doel?
"Bij mij is het glas halfvol; ik kijk er heel positief naar. We hebben tot nu toe ongeveer 300.000 Fairphones verkocht. En je ziet dat steeds meer bedrijven geïnteresseerd zijn. We komen steeds meer op de kaart te staan, maar het moet nog veel beter."
De Fairphone is iets dikker dan andere toestellen. Is dat het gevolg van het maken van een modulair en duurzaam toestel?
"Een Fairphone is niet de allerdunste telefoon in de industrie. Ons wordt een soort wijsgemaakt dat dunner mooier is. Ik durf dat te betwisten. Het idee achter een telefoon die gericht is op duurzaamheid, is dat je hem zelf kunt repareren en dat het leuk is om 'm in gebruik te houden - dat vind ik veel belangrijk dan dat hij superdun is.
Als je ervoor kiest dat een telefoon thuis makkelijk uit elkaar kan worden geschroefd om hem te repareren of up te graden: dat kost wat ruimte. Niet heel veel, maar dat kost wat ruimte. Dus is die telefoon niet de allerdunste telefoon in de markt, maar wel de best repareerbare telefoon."
Analist: timing werkt in voordeel Fairphone
De aantallen van Fairphone komen niet in de buurt van die van de grote techreuzen. Samsung was vorig jaar goed voor 253 miljoen verkochte smartphones en Apple verkocht bijna 200 miljoen iPhones. Maar analist Ben Wood van marktonderzoeker CCS Insight denkt dat de timing van Fairphone in het voordeel werkt.
Klanten steeds meer bezig met duurzaamheid
"Een paar uur op de productielijn van Samsung of Xiaomi is de jaarlijkse productie van Fairphone. En ze hebben hun uitdaging: bijvoorbeeld onderdelen krijgen voor een redelijke prijs." Maar zegt Wood: de timing van het bedrijf is een groot voordeel. "De wereld beweegt zich richting Fairphone. Klanten zijn steeds meer bezig met duurzaamheid in hun leven."
"Uit recent onderzoek in Groot-Brittannië en Duitsland blijkt dat 70 procent van de mensen liever een apparaat repareert dan vervangt. En voor mobiele telefoons geldt dat in 40 procent van de mensen in de belangrijkste Europese markten."
Moeilijk veranderingen door te voeren
En die vraag is terug te zien in de winkels, zegt Wood. "Alle grote retailers en telecomproviders weten dat ze een beter duurzaam verhaal moeten hebben. Ze leggen de lat hoger. Je kunt een goed loon bieden, componenten ethisch inkopen en dat helpt in zijn geheel. Ze hebben echt impact."
Wood ziet dat andere fabrikanten ook duurzamer willen produceren. "Apple werkt hard en werkt bijvoorbeeld met 100 procent gerecycled aluminium en kijkt ook naar minder gebruik van bloedmetalen. Maar op de schaal van dat soort bedrijven is het moeilijker om die veranderingen door te voeren. Het zijn supertankers. Ze weten dat ze meer moeten doen, maar het duurt langer om een supertanker bij te sturen."
De beweging dat andere bedrijven ook duurzamer telefoons willen maken, zien jullie dat als jullie verdienste?
"Ja", zegt de Fairphone-topvrouw. "Ik denk wel echt dat Fairphone invloed heeft gehad in het verduurzamen van de industrie. Wij zijn een beetje de mug in de kamer, waardoor de huidige industrie minder comfortabel is met de status quo.
Wat je nu ziet: die aandacht voor recycling, of arbeidsomstandigheden of voor lange support: ik denk echt dat Fairphone er een rol in heeft gespeeld om dat op de kaart te zetten en ook om te laten zien dat het kan, dat het niet een niche is, of niet mogelijk is op die schaal, maar dat het kán."
