Woningcorporaties in heel Nederland hebben over een aantal jaren te weinig geld om te investeren in de bouw van sociale huurwoningen en voor verduurzaming.
Daardoor dreigen de wachtlijsten voor een sociale huurwoning nog langer te worden. Nu al is de gemiddelde inschrijftijd meer dan negen jaar. Op veel plekken moeten mensen nog veel langer op de lijst staan voor ze een huis krijgen.
Het dreigende tekort van de woningcorporaties betekent ook dat zij niet genoeg kunnen investeren in het verduurzamen van bestaande huizen. In dat geval kunnen zij niet voldoen aan de afspraken uit het Klimaatakkoord.
Tekort van 31 miljard
Dit is op te maken uit een onderzoek naar de sociale woningbouw van drie ministeries en Aedes, de koepel voor woningbouwcorporaties. Zij concluderen dat de eerste corporaties vanaf 2024 in de knel komen. Daarna zullen steeds minder corporaties genoeg geld hebben om te investeren.
In 2035 zal het gezamenlijke tekort zijn opgelopen tot 31 miljard euro, oftewel bijna een kwart van wat er nodig is. In de praktijk zal dat betekenen dat er 125.000 sociale huurwoningen te weinig worden bijgebouwd en 50.000 huizen niet kunnen worden verduurzaamd.
De problemen zijn structureel en als er niets gebeurt lopen de tekorten daarna nog veel verder op.
De ernst van de problemen verschilt weliswaar per regio, maar uiteindelijk komen vrijwel alle corporaties in Nederland in de gevarenzone, concluderen de ministeries van Economische Zaken, Binnenlandse Zaken en Financiën.
'Verhuurderheffing grote boosdoener'
Volgens waarnemend Aedes-voorzitter Tonny van de Ven is de grote boosdoener de verhuurderheffing, een belasting die vooral woningcorporaties raakt en die de sector inmiddels 10 miljard euro gekost heeft.
"Voordat de heffing ingevoerd werd, konden corporaties doen wat er nodig was. Maar die gaat nu rechtstreeks ten koste van onze investeringen. Terwijl die hard nodig zijn voor de mensen die op een huis wachten."
Minister Kajsa Ollongren van Binnenlandse Zaken wilde tot nu toe niets weten van een aanpassing van de verhuurderheffing, maar lijkt inmiddels toch open te staan voor aanpassingen.
In een brief aan de Tweede Kamer noemt ze een 'lastenverlichting voor corporaties' vanmiddag als een van de drie oplossingen voor het probleem. Ze waarschuwt wel dat dit een gat in de begroting zou slaan.
'Nieuw kabinet moet bepalen'
Een andere oplossing is wat haar betreft een sterkere stijging van de sociale huurprijzen. Van de Ven van Aedes ziet in dat laatste geen optie, 'want betaalbare huizen, daar zijn we juist voor'.
Een derde optie zou zijn om simpelweg de doelstellingen te verlagen voor woningcorporaties, zodat zij bijvoorbeeld minder sociale huurwoningen hoeven te bouwen. Dat zou dan weer resulteren 'in minder betaalbare huurwoningen voor de meest kwetsbare mensen in de samenleving', schrijft minister Ollongren.
De bewindsvrouw wil nu in overleg met Aedes, de Woonbond en de Vereniging Nederlandse Gemeenten de drie opties verder uitwerken. Een nieuw kabinet moet dan wat haar betreft bepalen welke van de drie oplossingen het kiest.
