Belasting ontwijken is geen schande, maar logisch, vindt ondernemer Iwan Postel. Geef een rijke bovenlaag meer inspraak en je houdt hun geld hier, stelt hij. Het schiet critici in het verkeerde keelgat: "Dit is totaal misplaatst."
Ondernemer Iwan Postel is even verrast als we hem bellen. "De Paradise Papers. Sta ik daar ook al in?", zegt hij lachend. Nee. Althans, niet dat we weten. In de Panama Papers doken hij en zijn broer wel op. Dick en Iwan Postel trachtten een slaatje te slaan uit de portretrechten van het raceteam van Clarence Seedorf, maar dat mislukte, tekende Quote eerder al op.
Nu er weer een lijst met namen op straat ligt, spreken veel politici en activisten wederom schande van belastingontwijking. Maar Postel, die in Turkije woont, vindt het feit dat de rijken een uitweg zoeken 'logisch'.
Belastingmop
De ondernemer verwijst naar een mop die de persvoorlichter van het Witte Huis eind oktober vertelde bij een persconferentie. De kern: de rijken betalen veel belasting en krijgen daar nauwelijks waardering voor. Sterker nog: de rijken hebben het altijd gedaan. Op een dag heeft de rijke er genoeg van en vlucht naar het buitenland: weg (belasting)geld.
Andere besteding
"Die mop vertel ik al 15 jaar. Er moet wel een evenwicht blijven, als het om belastingen gaat. Rijke mensen die 50 procent belasting moeten betalen, zijn het niet eens met wat er met dat geld gebeurt. Geloof me, de meesten doen het (belastingontwijking, red.) niet om nog rijker te worden. Ik ben ervan overtuigd dat de meeste rijken niet hun kist in willen met zo veel mogelijk geld." Ze willen vooral dat het geld anders besteed wordt, aldus Postel.
Een gewone Nederlander die wel netjes belasting betaalt, kan het pleidooi waarschijnlijk minder waarderen. Postel: "Ik heb ontzettend veel begrip voor mensen die van beneden naar boven kijken en denken: dat is niet eerlijk. Ik zeg ook niet dat het goed is, maar ik zeg dat het logisch is. Want we gaan respectloos met rijken om en hebben een verkeerd belastingsysteem."
'Ga met rijken in gesprek'
Als het aan Postel lag, zou er een belastingverlaging komen voor de allerrijksten en zou er tegelijkertijd een systeem worden opgezet waardoor diezelfde rijken meer geld in maatschappelijke projecten kunnen pompen. Maar dan wel op hun eigen manier. "Er is een totaal gebrek aan kennis over hoe om te gaan met rijke mensen."
Wanneer de overheid gewoon een gesprek aan zou gaan met de rijke bovenlaag, voorkom je dat ze naar het buitenland vluchten, stelt de ondernemer. En heb je toch je investeringen in de samenleving. "Een win-win", aldus Postel. "Daarvoor heb je wel andere regels nodig, en meer diplomatie. Ga met de rijken in gesprek. Werken ze dan niet mee? Ja, dan moet je ze keihard aanpakken."
Meer evenwicht
Voorzitter van TaxJustice Nederland, Giuseppe van der Helm, vindt Postels analyse 'totaal misplaatst'. "Het klopt dat er evenwicht moet zijn, want dat is nu volledig verstoord. Maar juist grote bedrijven en rijke individuen dragen steeds minder bij en de rekening wordt steeds verder afgeschoven op de gewone man."
Ook het idee van meer inspraak voor de rijken over waar hun geld naartoe gaat, ziet van der Helm totaal niet zitten. "De gedachte dat rijken zelf wel bepalen waar hun belastinggeld heen gaat is zeer ernstig. De democratie is geen keuzemenu. Je kunt het misschien er niet altijd mee eens zijn, maar uiteindelijk bepalen we samen hoe we vorm geven aan onze samenleving. Daar kun je niet aan onttrekken omdat je toevallig een dikke portemonnee hebt."
"In plaats van te zwichten voor dreigementen uit het bedrijfsleven, moeten overheden juist de loopholes die nu bestaan in het belastingsysteem dichten. En er moet openheid komen over de eigenaren van deze brievenbusfirma’s en bedrijven verplichten publiek te rapporteren per land waarin ze actief zijn."
