Marktonderzoeksbureau Innova uit Arnhem heeft een ex-werknemer voor de rechter gesleept, om de namen te achterhalen van zijn collega's die negatieve recensies over het bedrijf op internet plaatsten. Tot twee keer toe mislukte die poging. Onlangs verloor de werkgever ook het hoger beroep.
Innova Market Insights is een internationaal marktonderzoeksbureau voor de voedingsmiddelenindustrie, met een hoofdkantoor in Arnhem. Een van de werknemers van het bedrijf ging er in 2016 aan de slag als marketing analist. In de jaren die volgden, klom hij op tot teamleider en later analytisch manager.
Verhoudingen verzuurd
In 2021 verzuurden de verhoudingen tussen het bedrijf en de werknemer echter volledig. Dat gebeurde vooral nadat in augustus van dat jaar twee anonieme recensies over het marktonderzoeksbureau werden geplaatst op de Amerikaanse rekruteringssite Glassdoor.
Glassdoor is een vooral in de VS populaire maar ook in Nederland actieve website, waarop werknemers onder meer salarissen kunnen vergelijken en anoniem hun oordeel kunnen geven over werkgevers.
'Do not work here'
De twee negatieve recensies op Glassdoor werden gevolgd door andere, waarvan sommige positief, maar andere opnieuw niet erg lovend.
Zo vermeldt een ex-werknemer als 'positief' van het bedrijf: "Als je geen last hebt van micro-management, pestgedrag, gebrek aan training en mismanagement, kan je hier veel leren. Vergelijk het met vechten in een oorlog: wees bereid om te lijden, misschien keer je terug met wijze lessen." Het lijstje met negatieve punten is veel langer.
"Terrible place to work", schrijft een andere anonieme ex-verkoopmedewerker, die vervolgt: "Toxic company culture, stay away!" Een derde schrijft: "If you want to enjoy your work and life, do not work at Innova."
Respectloos
Innova vermoedde destijds op basis van – via het communicatieplatform Teams achterhaalde – 'respectloze' berichten tussen de betreffende manager en een vertrokken collega, dat deze beide mannen achter de anonieme reviews zaten.
In september 2021 liet Innova de manager weten hem daarvan te verdenken. Het bedrijf dreigde hem wegens het overtreden van zijn geheimhoudingsbeding een boete van 25.000 euro te geven. Als hij ervoor zou zorgen dat de recensies werden verwijderd, hoefde hij die boete niet te betalen.
De werknemer ontkende iets met de recensies te maken te hebben, nam ontslag per eind oktober en meldde zichzelf twee weken later tijdens zijn opzegtermijn ziek. Begin november 2021 ging hij aan de slag voor een ander bedrijf, een klant van Innova.
Aanpakken
Daarmee was de kwestie nog niet afgerond, integendeel. Innova bleef proberen de identiteit van de anonieme recensenten te achterhalen, om ze te kunnen aanpakken. Niet alleen zouden zij het geheimhoudingsbeding hebben overtreden, maar ook onrechtmatig hebben gehandeld door onjuiste reviews te plaatsen. Daardoor zou het bedrijf schade zijn berokkend.
Het marktonderzoeksbureau vroeg Glassdoor de recensies te verwijderen en de identiteit van de schrijvers prijs te geven. Tevergeefs, want volgens de website moeten werknemers hun mening over een werkgever juist kunnen geven zonder te hoeven vrezen voor tegenmaatregelen.
Namen prijsgeven
Vervolgens probeerde Innova de namen van de criticasters te achterhalen via de inmiddels vertrokken manager. Om zijn eigen onschuld aan te tonen, had hij namelijk hun identiteit achterhaald. Wel had hij hen beloofd hun namen niet prijs te geven.
De marktonderzoeker sleepte de ex-manager uiteindelijk voor de rechter. Naast de overdracht van e-mails waaruit de identiteit van de recensenten zou blijken, stelde het bedrijf dat de man inbreuk maakte op zijn relatiebeding door te zijn gaan werken voor een klant.
Relatiebeding
Het bedrijf eiste daarom dat hij zijn nieuwe werk tijdelijk zou neerleggen, een boete van 75.000 euro zou betalen wegens schending van het relatiebeding, en een nog nader te bepalen schadevergoeding.
Vorig jaar zomer ving het bedrijf echter bot bij de rechtbank Gelderland. De ex-werknemer hoefde de emails niet over te dragen, en ook geen boete te betalen.
Hoger beroep
Innova legde zich daar niet bij neer, en ging in hoger beroep. Uit een onlangs openbaar geworden uitspraak van het gerechtshof Arnhem-Leeuwarden blijkt dat het bedrijf die zaak twee weken geleden eveneens heeft verloren.
Ook het hof oordeelt dat de werknemer de namen niet hoeft prijs te geven, onder meer omdat hij geen partij is in de kwestie tussen de marktonderzoeker en de recensenten. Ook wist het bedrijf onvoldoende uit te leggen welke schade het leed, en waarom de anonimiteit zou moeten worden opgegeven.
Boete van tafel
Ook veegde het hof de boete wegens de vermeende inbreuk op het relatiebeding van tafel. Volgens de rechters betreft dat beding namelijk alleen 'zakelijke contacten' als acquisitie en verkoop, en niet het in dienst treden bij een bedrijfsrelatie.
Door bij de klant te gaan werken heeft de werknemer 'het relatiebeding niet overtreden en dus ook geen boete verbeurd', aldus de uitspraak.
'Chantage'
De advocaat van de werknemer, Bernard Cornelissen van Legalitas Advocaten, laat weten blij te zijn met de uitspraak. Volgens hem was de dreiging van de boete van 75.000 euro vooral bedoeld om de werknemer onder druk te zetten om de namen prijs te geven.
"Ik zie dat als pure chantage. Veel mensen zouden onder die druk zijn bezweken en de namen hebben gegeven. Maar mijn cliënt is koel en zakelijk, en wilde niemand verraden. Daarbij heeft hij een flinke financiële veer moeten laten." Zijn cliënt krijgt niet alle kosten van de gevoerde rechtszaken vergoed.
Innova reageerde niet op verzoeken om commentaar.
