De inflatie neemt af, maar toch zet vakbond CNV bij de nieuwe cao-onderhandelingen in op een loonsverhoging tot 10 procent. Ook moeten werknemers aandeelhouder kunnen worden van het bedrijf waar ze werken, zodat ze kunnen meeprofiteren van de hoge bedrijfswinsten.
Bij het bepalen van de looneis kiest CNV voor een bandbreedte tussen de 4 en 10 procent. De vakbond kijkt per bedrijf hoeveel winst er wordt gemaakt en hoeveel werknemers er vorig jaar bij hebben gekregen.
Volgens CNV is de forse looneis redelijk omdat veel werknemers last hebben van koopkrachtverlies. Over 2022 was de inflatie 10 procent en in augustus lagen de prijzen 3 procent boven het niveau van een jaar eerder.
Volgens de vakbond hebben honderdduizenden werknemers nog geen inflatiecorrectie gekregen, vanwege langjarige cao-afspraken. Dit geldt bijvoorbeeld voor medewerkers in de metaaltechniek.
Loonsverhoging in euro's
CNV wil ook dat werknemers een zogenoemde nominale loonsverhoging krijgen, van 50 tot 100 euro per maand. Het voordeel van een deel van de loonsverhoging af te spreken in euro's in plaats van percentages, is dat de mensen met de laagste lonen in een bedrijf er daardoor relatief meer op vooruitgaan.
Daarnaast wil CNV dat werknemers aandeelhouder kunnen worden in hun bedrijf. "De inzet aan de cao-tafel is dat iedere werknemer aandeelhouder mag worden van het bedrijf en daarmee meeprofiteert van de bedrijfswinst", schrijft de bond. Dat kan volgens het CNV zo'n 1000 euro per jaar extra opleveren.
Kortere werkweek
Verder wil CNV dat voor werknemers een kortere werkweek gaat gelden. "De 30-urige werkweek is al jaren ons speerpunt, een betere werk-privébalans in tijden van burn-outs en een hoog ziekteverzuim", aldus Volgens CNV-voorzitter Piet Fortuin.
Volgens hem is het nu voor het eerst dat tijdens cao-onderhandelingen wordt ingezet op een kortere werkweek.
Volledig doorbetaald ouderschapsverlof
Tot slot wil CNV dat er afspraken worden gemaakt over volledig doorbetaald ouderschaps- en rouwverlof, loopbaanbegeleiding en groene arbeidsvoorwaarden, zoals een bonus van 2000 euro waarmee werknemers hun huis kunnen verduurzamen.
Koopkrachtverlies
In 2022 was sprake van het grootste koopkrachtverlies sinds de jaren tachtig, aldus politiek commentator Frits Wester. Er is ook veel gebeurd en voor een deel kan het kabinet daar niets aan doen, zoals de oorlog in Oekraïne en de energiecrisis, zegt hij. "Met eenmalige maatregelen is geprobeerd dat te compenseren, maar dat is niet helemaal gelukt."
Het demissionaire kabinet heeft al wel gezegd dat Nederlanders met de laagste inkomen die per 1 januari erop achteruit zouden gaan zullen worden tegemoet gekomen, aldus Wester. "Dat kost zo'n 2 tot 2,5 miljard euro."
Tijdelijke accijnsverlaging
Verder zijn volgens hem de verwachtingen niet heel hoog gespannen. Hij stipt aan dat per 1 januari de tijdelijke verlaging van de accijnzen op benzine en diesel vervalt, tenzij de Tweede Kamer dat toch wil handhaven. "Maar dat kost 600 miljoen euro".
En als je de tijdelijke verlaging ook wilt handhaven voor diesel, dan loopt de rekening op tot in totaal 1,2 miljard euro, aldus Wester. "Dat moet ergens vandaan komen."
Nieuwe cao's: 7,4 procent erbij
Het lijkt erop dat een einde is gekomen aan een anderhalf jaar durende trend van steeds harder stijgende lonen, zegt werkgeversvereniging AWVN in het cao-maandbericht over augustus.
Volgens de belangrijkste adviseur op het gebied van arbeidsvoorwaarden voor Nederlandse bedrijven vielen de afgesproken loonstijgingen in nieuwe cao's in augustus weliswaar iets hoger uit dan in juli, maar toch beduidend lager dan in eerdere maanden.
In augustus kwamen in totaal zeven nieuwe cao's tot stand, waarbij de lonen gemiddeld met 7,4 procent zijn opgevoerd. Dat is historisch gezien nog steeds erg hoog en bovendien 0,1 procentpunt hoger dan in juli. Maar enkele maanden terug bedroeg de gemiddelde loonsverhoging wel 8,2 procent. Toen gingen de lonen nog harder omhoog dan de inflatie.
