Naar schatting 100.000 Nederlanders hebben nog recht op de 1300 euro energietoeslag voor lage inkomens. Maar daarvoor kunnen ze niet meer in alle gemeenten terecht. Zes gemeenten hebben het loket voor de aanvraag officieel al gesloten, anderen doen dat (tijdelijk) na vandaag. Dat terwijl ze nog ruim een halfjaar de tijd hebben om de energietoeslag uit te keren.
De energietoeslag is een gift van 1300 euro voor mensen met een laag inkomen. Als je in de bijstand zit, of een IOAW-, IOAZ- of Bbz-uitkering ontvangt, is het geld inmiddels automatisch bijgeschreven op je bankrekening.
Hoger bedrag, langer de tijd
Nederlanders die niet in een van deze categorieën vallen, maar wel 120 procent of minder verdienen van het sociaal minimum, moeten de toeslag zelf aanvragen. Afhankelijk van de gemeente waar je woont, kan dit ook gelden als je een inkomen tot 130 of zelfs 150 procent van het sociaal minimum hebt.
In totaal heeft ongeveer een miljoen huishoudens recht op energietoeslag. Daaronder vallen zo'n 464.000 uitkeringsgerechtigden. In de grote steden Amsterdam, Rotterdam, Utrecht en Den Haag heeft zo'n 90 procent van de inwoners die recht heeft op de toeslag deze aangevraagd, zegt een woordvoerder van het ministerie van Sociale Zaken.
Gemeenten moesten de energietoeslag in eerste instantie nog dit jaar uitkeren aan inwoners die er recht op hebben. Begin juli besloot het kabinet de toeslag te verhogen van 800 naar 1300 euro. Omdat dit extra werk met zich meebracht, kregen gemeenten ook langer de tijd om het bedrag uit te keren: tot en met 30 juni 2023.
Maar niet alle gemeenten nemen die tijd ook. In de vijf Kempengemeenten, onder andere Oirschot en Bladel, sloot het loket voor de energietoeslag al op 31 oktober. Zoetermeer deed dat op 1 november, maar laat nu weten dat nieuwe aanvragen die nog binnenkomen gewoon behandeld worden. Sinds 1 november zijn er nog zo'n 60 aanvragen binnengekomen, zegt een woordvoerder.
Van de in totaal 344 Nederlandse gemeenten is het in 20 gemeenten na 30 november niet meer mogelijk om energietoeslag aan te vragen, blijkt uit de rondgang van RTL Nieuws.
Belangenbehartiger van ouderen ANBO vindt het onbegrijpelijk en onterecht dat sommige gemeenten het loket al sluiten. "Lang niet iedereen die recht heeft op de energietoeslag van 1300 euro heeft die al aangevraagd. Waarom zou je de aanvraagtermijn al voor het einde van het jaar sluiten? Wij begrijpen het niet."
Coulant
Instituut voor budgetvoorlichting Nibud snapt dat het veel werk is voor gemeenten om de toeslag uit te keren, maar vindt het wel belangrijk dat iedereen krijgt waar hij recht op heeft.
"Als er mensen zijn die de toeslag nog niet hebben gekregen, terwijl ze er wel voor in aanmerking komen, dan is het natuurlijk niet goed dat de loketten al sluiten", zegt een woordvoerder. "We vertrouwen erop dat gemeenten hun inwoners willen helpen en coulant zijn voor mensen die zich alsnog melden."
In de gemeenten Bergen NH, Uitgeest, Castricum en Heiloo (de BUCH-gemeenten) sluit het loket tijdelijk, omdat zij overstappen op een nieuw uitvoeringssysteem. "Alle aanvragen in het oude systeem moeten op 31 december zijn afgerond", zegt een woordvoerder. "Nieuwe aanvragen kunnen nog worden ingediend, maar worden pas na 1 januari verwerkt."
De gemeente kreeg daar veel vragen over. Inwoners van de BUCH-gemeenten kunnen de energietoeslag voor 2022 nog tot eind juni volgend jaar aanvragen, benadrukt de woordvoerder.
'Niet veel vragen'
Leidschendam-Voorburg sluit het loket op 30 november om alle aanvragen nog dit jaar af te kunnen handelen, meldt de gemeente desgevraagd. "Wij krijgen hier niet veel vragen over." Inwoners die alsnog energietoeslag willen ontvangen, worden verwezen naar de regeling voor 2023.
De uitvoering van de energietoeslag heeft in ieder geval de gemeente Zoetermeer de nodig mankracht gekost, zegt een woordvoerder. Dat was voor hen reden om de sluitingsdatum op 1 november te zetten. "Al onze 30 inkomensregisseurs die normaal aanvragen voor bijzondere bijstand en dergelijke beoordelen, zijn parttime energietoeslagen af gaan handelen. "
Zoetermeer ontving zo'n 5600 losse aanvragen voor de energietoeslag. Met iedere aanvraag is een ambtenaar gemiddeld een uur bezig, zegt de woordvoerder, want niet iedere aanvraag is hetzelfde. "Voor een zzp’er is een andere rekensom nodig dan voor iemand in loondienst. De registratie en afhandeling gebeurt in meerdere ict-systemen. Daarom ben je gemiddeld een uur bezig met één aanvraag."
Niet 500 euro vooruitbetalen
De meeste gemeenten bieden hun inwoners de mogelijkheid om de energietoeslag 2022 in ieder geval tot het einde van het jaar aan te vragen. Sommige gaan nog verder en houden het loket tot eind februari, eind mei en zelfs eind juni open.
Ook volgend jaar hebben Nederlanders met een laag inkomen recht op 1300 euro energietoeslag. Er zijn maar weinig gemeenten die gebruik maken van de mogelijkheid om nu al 500 euro van dat bedrag over te maken aan de rechthebbenden. Als reden voeren ze aan dat nog niet duidelijk is wat in 2023 de regels vanuit de overheid gaan zijn.
In 2023 stelt het kabinet ook een prijsplafond voor energie in. Zo gaat dat werken:
