Man moet 40.000 euro bijstand terugbetalen wegens steun door ouders

Dat oordeelde de Centrale Raad van Beroep (CRb) vorige week, in een gisteren openbaar geworden uitspraak.

Steun van ouders

De man ontving sinds 2011 een bijstandsuitkering van de gemeente Rotterdam. In 2017 startte de gemeente een onderzoek naar hem, na een melding dat zijn ouders hem met geld steunden.

Uit het onderzoek bleek onder meer dat de ouders van de man in 2011 eens 1000 euro op zijn rekening hadden gestort. Ook bleek dat de man van hen elke maand 300 euro cash kreeg.

Biologisch voedsel

Volgens de Rotterdammer was dit geld bedoeld om biologisch voedsel van te kopen. Omdat dat duurder is dan gewoon voedsel zou de bijdrage noodzakelijk zijn geweest.

Wegens de financiële steun van de ouders en het niet melden van dat inkomen, vorderde de gemeente Rotterdam zo'n 40.000 euro aan bijstand over de jaren 2011 tot en met 2016 terug. Daarbovenop kreeg de man voor het schenden van de inlichtingenplicht een boete van bijna 1200 euro.

40.000 euro terugbetalen

De man maakte bezwaar tegen de terugvordering, maar dat werd door de gemeente afgewezen. Daarop stapte de man naar de rechter, maar ook daar trok hij eind 2018 aan het kortste eind. Vervolgens ging hij in hoger beroep, bij de Centrale Raad van Beroep (CRvB).

Voor de hoogste bestuursrechter in Nederland benadrukte de man dat hij zwaar gebukt gaat onder de terugbetalingsregeling, mede omdat hij die als uitzichtloos ervaart omdat hij pas na tien jaar in aanmerking komt voor kwijtschelding.

Ook wees hij erop dat hij in 2019 zijn uitkering had stopgezet en sindsdien 15 tot 20 uur per week werkt als vrachtwagenchauffeur, het maximum dat hij fysiek en mentaal zegt aan te kunnen. De afgelopen vier jaar betaalde hij 50 euro per maand terug.

Toch terugbetalen

Vorige week oordeelde de CRvB dat de gemeente het recht had om de bijstand terug te vorderen en een boete op te leggen. Volgens de rechtbank had de man moeten weten dat hij de financiële steun van zijn ouders had moeten melden.

Dat die steun noodzakelijk zou zijn geweest voor de aanschaf van biologisch voedsel, vindt de CRvB onzin. In uitzonderlijke gevallen kunnen dergelijke inkomsten worden toegelaten, maar voedsel valt volgens de bestuursrechter onder de gebruikelijke uitgaven die met een bijstandsuitkering gedekt moeten kunnen worden.

Drie succesjes

Toch boekte de man voor de bestuursrechter nog drie succesjes. In de eerste plaats oordeelt de CRvB dat de gift van duizend euro uit 2011 verjaard is, omdat die destijds was gemeld. Daarom moet de gemeente opnieuw een besluit nemen over volledige terugvordering.

Ook halveert de bestuursrechter de opgelegde boete bijna, tot 650 euro. En omdat het hoger beroep in die opzichten is geslaagd, moet de gemeente opdraaien voor de juridische kosten ervan.

De advocaat van de Rotterdammer, Jacqueline Nieuwstraten, zegt blij te zijn met de succesjes, maar te hebben gehoopt op een betere uitkomst. "Het betreft een heel eerlijke man, en de gedachte aan die schuld is een enorme belasting voor hem. Het is jammer dat dat niet wordt meegewogen. Ook wordt door uitkeringsinstanties niet genoeg uitgelegd wat mensen wel en niet mogen." 

'Menselijke maat'

De gemeente Rotterdam zegt in een reactie het wel belangrijk te vinden dat 'de menselijk maat' wordt gehanteerd. "Sinds twee jaar hebben we het bedrag aan incidentele giften verruimd voor Rotterdammers in de bijstand", aldus de woordvoerster van wethouder Richard Moti van Werk en Inkomen.

"Iemand moet een cadeautje of een extraatje kunnen ontvangen zonder dat diegene dat bij ons moet melden en zonder dat dit gevolgen heeft voor de hoogte van de uitkering. Als iemand met een bijstandsuitkering maandelijks en structureel extra inkomsten ontvangt, is dat echter van een andere orde."

Zij wijst erop dat dergelijke inkomsten wel bij de gemeente moeten worden gemeld, omdat het gevolgen heeft voor de hoogte van de uitkering. "Bij iemand die parttime werkt, wordt het bedrag dat hij of zij verdient ook verrekend met de uitkering. We begrijpen uiteraard wel dat het zeer vervelend is voor de meneer in kwestie dat hij nu zo’n groot bedrag moet terugbetalen."

Het is niet de eerste keer dat een bijstandsgerechtigde in de problemen komt door financiële steun van zijn of haar ouders. Vorig jaar werd bekend dat een vrouw uit de Noord-Hollandse gemeente Wijdemeren 7.000 euro aan bijstand moest terugbetalen, omdat haar moeder een keer per week haar boodschappen betaalde.

Dat bericht leidde destijds tot een golf van maatschappelijke kritiek op het terugvorderingsbeleid van de overheid. Het hoger beroep van de vrouw was overigens succesvoller dan dat van de Rotterdammer. Afgelopen augustus werd het bedrag dat zij moest terugbetalen, door de Centrale Raad van Beroep verlaagd naar 2.800 euro.