Frustratie bij woningzoekenden: 'Op 24 m2 kan ik geen leven opbouwen'

Van voortdurend verhuizen tot zélf als oorzaak gezien worden van het tekort aan betaalbare woningen. Jeske, Eshan en Steven kunnen erover meepraten. 

Jeske Jongerius (33), woont nu in een woongroep

Jeske Jongerius heeft na meer dan een jaar weer een vast adres. In Amsterdam woont de 33-jarige antropologe in een woongroep op een kamer van 24 vierkante meter. De badkamer, keuken en wc deelt ze met medebewoners.

Toch is zij maar wat blij weer een vaste plek te hebben gevonden. "Nadat het 2,5 jaar geleden uitging met mijn vriend kwam ik op straat te staan. Hierdoor heb ik uiteindelijk 1,5 jaar zonder vast adres gezeten." Hoewel Jeske al meer dan 11 jaar ingeschreven staat voor een sociale huurwoning, komt zij daar nog steeds niet voor in aanmerking.

"Ik heb eerst voortdurend logeeradressen gehad. Twee nachten hier, dan weer drie nachten daar." Maar werken en het constante wisselen van slaapplek was intensief. Ze kon toen doordeweeks terecht bij haar werkgever. "Daar woonde ik dan in een gastenverblijf en in het weekend logeerde ik weer bij vrienden of mijn ouders."

Jeske zocht zich ondertussen suf. "De stress is enorm. Op het moment dat je geen vast adres hebt, bestaat je leven uit werken en een woning zoeken. Ondertussen bouw je niet alleen financieel niet echt iets op, maar ook sociaal is dat gewoon niet meer te doen." 

Van continue druk naar opluchting

Door antikraak had Jeske eventjes een dak boven haar hoofd, maar ook daar zorgde de tijdelijkheid voor continue druk. "Je blijft je er voortdurend bewust van dat je elk moment weer weg zou moeten. En dan bij elke verhuizing moet je weer muren schilderen en vloeren leggen."

Dat ze nu een vastere plek heeft, is een enorme opluchting voor haar. Tegelijkertijd beseft ze zich ook dat deze situatie niet blijvend is. "Je wilt een leven op kunnen bouwen, op den duur misschien gaan samenwonen, een gezin stichten. Op 24 vierkante meter is dat niet te doen."

Bizarre situatie

Het is eigenlijk bizar dat deze manier van wonen voor mij het hoogst haalbare is, zegt ze. "Ik heb een normale baan en toch nauwelijks uitzicht op een betaalbare woning."

Jeske schreef eerder al opiniestukken en werkte mee aan een campagne om de woningcrisis aan te kaarten. Ook zondag sluit zij zich aan bij de demonstratie in Amsterdam. "Dit is geen natuurverschijnsel wat plots is op komen zetten ofzo. Het is beleid dat deze crisis veroorzaakt heeft."

Ehsan Fardjadniya: woont na 11 jaar antikraak ook in een woongroep

Ook Ehsan Fardjadniya woont sinds een paar maanden in een woongroep. Daarvoor had hij een lange zwerftocht van antikraak naar antikraak. "Ik heb na 11 jaar verhuizen door Amsterdam eindelijk en voor het eerst mijn naam op een voordeur staan."

Vrije sector? Veel te duur

Ehsan is de afgelopen jaren ieder halfjaar verhuisd. "Eigenlijk is het bij mij misgegaan toen ik 21 jaar geleden als asielzoeker in Nederland kwam wonen. Door een fout ben ik toen niet in een sociale huurwoning terecht gekomen. Daardoor werd antikraak eigenlijk mijn enige optie."

Hij werkt fulltime als beeldend kunstenaar en hoewel hij daar goed mee rond kan komen en zelfs internationale klussen heeft, was een huurwoning vinden niet mogelijk. "De vrije sector was toen al zo duur dat ik dat niet kon betalen en nu al helemaal niet."

Hij krijgt weleens de vraag of hij dan geen ander werk moet zoeken. "Dat zie ik echt niet zitten. Er moet in de creatieve sector gewoon weer normaal betaald worden."

Opdrachten af moeten wijzen

Maar de afgelopen jaren waren niet makkelijk voor hem. "Doordat je constant te horen kunt krijgen dat je weg moet, ben je je daar de hele tijd van bewust. Elk mailtje van het antikraakbureau kon weer verhuizen betekenen."

Ehsan probeerde de stress daarom weg te drukken. "Je doet alsof het niet bestaat om door te kunnen leven maar eigenlijk doe je heel veel dingen niet. Je kan geen vrienden uitnodigen en ik kon niet langere tijd reizen terwijl ik als kunstenaar internationaal werk. Ik heb daardoor best wat opdrachten moeten afwijzen." 

Pas nu hij een vast adres heeft beseft hij de impact van de antikraaktijd volledig. "Het duurde echt wel een paar maanden voordat je die stress niet meer ervaart."

'Dit systeem moet echt veranderen'

Hij kon nu zelfs een lang gekoesterde droom verwezenlijken. "Ik heb eindelijk een boekenkast vol boeken. Dat wilde ik heel graag maar met elke keer verhuizen kan dat niet. Boeken zijn zwaar en je weet niet of je er bij de nieuwe plek ruimte voor gaat hebben."

Ehsan zit op dit moment in Athene voor zijn werk maar anders was hij zeker bij de woondemonstratie geweest. "Dit systeem moet echt veranderen. Stabiliteit van je woonplek is zo belangrijk."

Steven van der Jagt: woont in een sociale huurwoning waar hij eigenlijk te veel voor verdient

Steven van der Jagt woont in een sociale huurwoning terwijl hij daar eigenlijk te veel voor verdient. "Ik ben wat ze noemen een scheefhuurder." Toch heeft ook hij met de woningcrisis te maken.

'Er is voor ons nu geen alternatief'

Hij woont met zijn vrouw en zijn 4-jarige kind in de sociale huurwoning in Utrecht, die hij ooit in zijn eentje toegewezen kreeg. "We wonen met zijn drieën op zo’n 65 vierkante meter. Nu die kleine vier is gaat dat nog wel. Maar als dat straks een puber is, vrees ik toch dat het echt te klein wordt."

Het liefst zouden Steven en zijn vrouw daarom naar een andere huurwoning verhuizen. Maar juist dat lukt niet. "Ik ondersteun volledig het gevoel dat wanneer je het kan betalen, je de sociale huurwoning uitgaat. Maar er is nu voor ons geen alternatief. Voor huurwoningen met genoeg ruimte betaal je zo meer dan duizend euro. Dát geld hebben wij dan ook weer niet."

Sterker nog: bij veel vrijesectorverhuurders worden Steven en zijn vrouw geweigerd. "Mijn vrouw heeft een WIA-uitkering en dat wordt door veel verhuurders niet als inkomen erkend."

Gestraft voor iets waar hij niets aan kan veranderen

Een koopwoning is voor hem al helemaal geen optie. "Als je de huizenprijzen nu ziet, de hypotheek daarvoor krijgen wij gewoon nooit rond." Hij vindt zichzelf niet zielig, maar een oorzaak van de woningcrisis is hij ook niet.

"Er zijn absoluut mensen die het schrijnender hebben dan ik, sterker nog in een sociale huurwoning wonen heeft voor ons best voordelen. Maar wij krijgen als scheefhuurders voortdurend de schuld."

Zo krijgen scheefhuurders sinds een aantal jaar een hogere huurverhoging dan andere huurders in de sociale sector. En dat doet de Utrechter wel wat. "Het is niet dat we het geld niet op kunnen brengen, maar je wordt bestraft voor een overtreding waar je zelf niet zoveel aan kunt veranderen."

Steven is vooral bang dat scheefhuurders straks nog harder worden aangepakt. "Ik ben er echt wel bang voor dat scheefhuurders straks gedwongen hun huis uitgezet worden. En als er dan geen alternatief is, wat moeten wij dan?"

Te veel hobbels

Hij zou het liefst zien dat het beleid op de woningmarkt helemaal verandert. "Als eerst die verhuurdersheffing eraf zodat er meer sociale huurwoningen gebouwd kunnen worden." Maar ook voor zijn eigen doorstroming heeft hij een idee. "Het moet makkelijker gemaakt worden om burgerinitiatieven als wooncoöperaties op te kunnen richten. Daar zijn nu nog veel te veel hobbels voor."