Een groot deel van de collega's ziet elkaar door het thuiswerken niet of minder maar toch blijven we elkaar door dik en dun steunen. 97 procent van de werknemers kreeg in 2020 altijd of vaak sociale steun van zijn collega's. Ook de arbeidstevredenheid is ondanks de coronacrisis erg hoog.
Dat blijkt uit de Nationale Enquête Arbeidsomstandigheden van CBS en TNO. "De helft van de mensen werkt nog op locatie. Maar ook de mensen die elkaar niet zien hebben toch een manier gevonden om elkaar te steunen", zegt onderzoeker Wendela Hooftman van TNO over ons gedrag richting collega's.
Kaartje in de brievenbus
"Er is veel persoonlijke belangsteling. Bijvoorbeeld een kaartje in de brievenbus, een nieuwe digitale manier van borrelen. Een collega die even wat harder werkt omdat een ander de kinderen thuis heeft. Een leidinggevende die wat extra aandacht geeft."
Veel veranderingen
In het laatste kwartaal van 2020 werden 58.000 werknemers tussen de 15 en 75 jaar geënquêteerd. 2020 was een bijzonder jaar. 38 procent van de respondenten heeft dan ook tijd nodig gehad om zich aan te passen aan veranderingen die er waren.
"Dat gaat het niet alleen om de veranderingen door de coronacrisis maar om alle veranderingen," zegt Hooftman. Toch hadden de meeste mensen geen extra hulp, bijvoorbeeld in de vorm van een cursus nodig.
In het onderwijs maakten werknemers het vaakst een verandering in het eigen werk mee (77 procent). In de landbouw was dat het minste, bij slechts 38 procent veranderde iets.
Minder stress
Veranderingen brengen vaak stress met zich mee. Maar toch daalde het aantal mensen met burn-outverschijnselen flink, zo luidt een opvallende uitkomst van het onderzoek. Zelfs in de zorg, toch een flink belaste groep, hebben minder mensen klachten die bij een mogelijk toekomstige burn-out horen.
De respondenten werd onder meer gevraagd of ze energie hebben als ze 's ochtends naar hun werk moeten en of ze zich vaak 'leeg voelden'.
Zorg die stillag
"De aan burn-out gerelateerde klachten in Nederland rezen de laatste jaren de pan uit, maar we zien nu een daling", zegt Hooftman. "In de zorg daalde het bijvoorbeeld van 19 naar 17 procent. Er zijn natuurlijk zorgverleners geweest die het heel druk hadden en waar stress wel een probleem is. Maar er zijn ook zorgverleners waar het rustiger was of waar de zorg stillag." Zo sloten fysiotherapeuten even de deuren.
Onderwijs nog koploper stress
In het onderwijs werden altijd al de meeste burn-outklachten gemeld (23,5 procent in 2018). Dat is nu 21,1 procent.
Dat terwijl veel docenten zeggen moeite te hebben met het digitaal lesgeven. Een verklaring voor de daling hebben de onderzoekers van TNO dan ook niet. "Bij een mogelijke burn-out spelen allerlei verschillende factoren mee. Wat voor de een een energiezuiger is, is voor de ander een energiebron," stelt Hooftman.
Alleen
Onze sociale kring is door corona veel kleiner geworden, met name bij de banen waarbij mensen thuis kunnen werken. In 2020 had 10 procent van de werknemers tijdens het werk nooit fysiek op locatie contact met collega's of klanten. 12 procent zag elkaar maximaal één keer per dag in het echt.
In de financiële dienstverlening (35 procent), ICT (29 procent) en het openbaar bestuur (22 procent) kwam dit het meeste voor. In de bouw (5 procent), de zorg (4 procent), de landbouw (4 procent) het minst.
Hooftman: "Ook hierbij geldt dat de helft van de mensen niet thuiswerkt. Bij de thuiswerkers had zelfs 70 procent van de mensen geen contact met klanten of collega's op locatie."
Thuiswerkers tevredener
Dat je je collega's niet ziet, leidt niet tot chagrijn. Sterker nog: 80 procent van de thuiswerkers is heel tevreden met hun werk. Bij de groep die niet thuiswerkt is dat slechts 77 procent, zegt Hooftman. Thuiswerken maakt dus blijer.
Mogelijk heeft dat ook te maken met de werk-privébalans die bij veel mensen verbeterde. "Er is meer tijd voor het gezin. Gezinsactiviteiten worden volgens de respondenten minder verwaarloosd, al kan dat ook komen doordat er ook minder activiteiten waren."
Leukere banen
Er kan ook nog een andere reden zijn voor het verschil in tevredenheid, zegt Hooftman. "De mensen die thuiswerken hebben vaak de leukere banen en betere arbeidsomstandigheden, ook dat kan ervoor zorgen dat zij tevredener zijn dan de niet-thuiswerkers."
Minder werkplezier
Er is slechts één groep die door corona fors minder werkplezier heeft. Dat zijn de mensen die wel op locatie werken, maar geen andere mensen zien. Die kleine groep mensen (5 procent van alle werknemers) voelen zich minder verbonden met het bedrijf.
"Het gaat dan om mensen die in hun uppie op kantoor zitten: zoals een receptionist of een schoonmaker, die niemand ziet."
