Gemeente Arnhem maakt een ommezwaai met zijn schuldenbeleid en scheldt bij honderden Arnhemmers de schuld kwijt die zij bij de gemeente hebben. Per 1 januari wordt er in totaal 2,3 miljoen euro aan schuld kwijtgescholden.
Het is onderdeel van een nieuwe aanpak van de gemeente, die gericht is op het voorkomen van schuld en het niet teveel laten oplopen van schulden. "Daar gaat het echt vaak mis", weet PvdA-wethouder Martien Louwers van Werk & Inkomen en Schuldhulpverlening.
'Zorg dat er geen schuld ontstaat'
Te vaak heeft Louwers zien gebeuren dat Arnhemmers geld ontvangen, maar dat later terug moeten betalen. "Als dat kan, dan is er niets aan de hand. Maar als je een laag inkomen hebt wordt het al snel een schuld, en dan zijn we er niet goed in om te zorgen dat die schuld niet hard oploopt."
Ze doelt onder meer op de boetes die mensen moeten betalen bovenop hun schuld, als ze niet op tijd aflossen. Ook moeten ze rente en soms incassokosten betalen. "Vaak is het bedrag dat mensen moeten betalen hoger dan de oorspronkelijke schuld. Dat zorgt voor veel stress, en vanaf daar wordt het erger. We kunnen beter zorgen dat er geen schuld ontstaat, of dat de schuld niet oploopt", zegt Louwers.
Van wantrouwen naar vertrouwen
Volgens lector schuldhulpverlening Tamara Madern is het goed dat Arnhem deze stap zet. "Die kwijtschelding van de 2,3 miljoen is niet het belangrijkste punt", zegt Madern. "Het is een hoop geld, maar de gemeente zou anders ook slechts een deel terugkrijgen."
Belangrijker vindt ze de omslag in het denken over schuld. "Met zo'n kwijtschelding zorg je dat mensen die toch al ieder dubbeltje moeten omdraaien, ruimte krijgen om te ademen of andere schulden af te lossen. Het geeft aan dat je het vertrouwen hebt dat iemand wel wil betalen, maar dat het gewoon niet lukt. Dat werkt beter dan het wantrouwen in mensen en het opleggen van boetes", zegt Madern.
Nieuwe maatregelen
Per 1 januari komt Arnhem met een pakket aan maatregelen voor het nieuwe schuldbeleid. Onderdeel daarvan is een kwijtschelding van 1445 vorderingen voor mensen met een gemeentelijke schuld die drie jaar hebben meegewerkt aan een betalingsregeling.
Daarnaast zorgt de gemeente dat mensen die een schuld hebben bij de gemeente, een kleiner deel van hun bijstandsuitkering moeten inleveren bij verrekening van de schuld. Dat was maximaal 7,5 procent, nu wordt dat maximaal 5 procent.
De incassokosten worden vastgesteld op een vast bedrag van 75 euro. Dat was eerder maximaal 700 euro, en werd berekend door de hoogte van de schuld.
Geld besparen, in plaats van kostenpost
De maatregelen gaan de gemeente geen geld kosten. Louwers denkt zelfs dat de gemeente kan besparen, als er minder mensen zijn met schulden. "Er is een pot met 9 miljoen die we achter de hand houden voor vorderingen die niet worden betaald, die gebruiken we hiervoor."
Verstandig, denkt Gabriella Betonville van het Nibud. "Die schulden kosten de gemeente ook veel geld, door alle kosten die eraan verbonden zijn. De maatschappelijke kosten voor een gezin met problematische schulden zijn ruim een ton in tien jaar tijd", zegt Betonville.
Dat is vaak veel hoger dan het schuldbedrag zelf. "Dan kun je als gemeente beter zeggen: ik ga kwijtschelden, in plaats van incasseren. Dan doorbreek je de cirkel en is de gemeente ook nog eens goedkoper uit."
De gemeente gaat ook met andere schuldeisers in gesprek en gaat langs bij mensen met beginnende betalingsachterstanden. "We hadden dit al veel eerder moeten doen", zegt Louwers. "Met zijn allen kunnen we ervoor zorgen dat we het niet moeilijker maken voor mensen, en dat we voorkomen dat er schulden ontstaan."
