Kopen, kopen, kopen. Met Black Friday lijken we ons niet te kunnen beheersen. De winkeliers zetten vorig jaar al meer dan een half miljard euro om op deze actievrijdag en dit jaar worden die records waarschijnlijk gebroken.
Hoewel Black Friday -de naam zegt het al- formeel alleen op vrijdag valt, kiezen veel winkels ervoor aanbiedingen over meerdere dagen te spreiden. Van elektronicashops tot kookwinkels en van abonnementen op kranten tot sauna’s. Als je deze week niet stunt met aanbiedingen hoor je er niet bij, zo lijkt het.
We kopen dit jaar nog meer dan in 2018, tonen de cijfers. Zo werd op Black Friday 2018 (23 november) 3,6 miljoen keer met iDeal betaald, het in Nederland meest populaire middel om aankopen in webwinkels te betalen. Tussen 18.00 en 19.00 uur werden er gemiddeld 69 betalingen per seconde gedaan, gewoonlijk zijn het er op vrijdag ongeveer 41 per seconde.
Daarnaast pinden we op die dag ook nog eens 19 miljoen keer, een vijfde meer dan in 2017. Dat jaar werd 2,4 miljoen keer met iDeal betaald.
Dit jaar gaan we die cijfers waarschijnlijk weer breken. Zo telde Currence iDeal de eerste twee dagen van deze week al 5,5 miljoen iDeal-transacties. Een jaar eerder waren dat er op maandag en dinsdag samen slechts 3,5 miljoen.
Wat is Black Friday?
Het fenomeen Black Friday is overgewaaid uit Amerika. De nationale feestdag Thanksgiving valt op een donderdag en veel Amerikanen hebben ook de vrijdag daarna vrij, waarop ze massaal gaan winkelen.
Black Friday wordt gezien als de start van het seizoen voor de kerstaankopen. Hoewel we hier Thanksgiving Day niet vieren, is het fenomeen Black Friday ook naar Europa overgewaaid, voornamelijk door de komst van webwinkelen.
Over het ontstaan van de naam zijn meerdere theorieën. Een daarvan zegt dat veel winkeliers pas vanaf Black Friday 'zwarte cijfers schrijven', ze maken dus pas vanaf de koopjesdag voor het eerst winst voor het jaar.
Sinterklaasaankopen
Omdat Black Friday nu een week later valt, zit het wel dichter tegen Sinterklaas aan. "Steeds meer van de Sinterklaasaankopen worden in de Black Friday-periode gedaan. Voor veel mensen is dit een buitenkansje om de cadeaus voordelig in te slaan", zegt projectmanager Marianne de Kruijf van retailonderzoeker Q & A.
Het bedrijf deed onderzoek onder 1400 consumenten. "Consumenten schatten in dat zij ruim 20 procent van de Sinterklaasbestedingen in deze actieperiode doen. Vorig jaar was dit slechts 13 procent."
Creditcarduitgaves
We kopen ook meer met onze creditcard. Gemiddeld geven Nederlandse klanten op deze vrijdag met hun creditcard 51 procent meer uit dan op andere vrijdagen in maand november (gemeten over 3 jaar), aldus betaalorganisatie ICS.
Wat we dan kopen en waarom we bij die aankopen met creditcard betalen en niet met iDeal, is niet bekend. "Het gaat in ieder geval om aankopen bij Nederlandse webwinkels. We hadden eigenlijk verwacht dat de creditcard vooral gebruikt zou worden voor aankopen bij buitenlandse webwinkels, maar die stijging lag slechts op 15 procent," zegt een woordvoerder van ICS.
Hebben, hebben, hebben
Een deel van onze aankopen is nuttig. Het gaat dan bijvoorbeeld om een laptop die al aan vervanging toe was. Maar we kopen ook veel producten, die we eigenlijk niet nodig hebben zegt consumentenpsycholoog Patrick Wessels.
Dat komt doordat de winkeliers ons toch weten te verleiden. Als we naar de winkel gaan of een website bezoeken, hebben we in zo'n geval nog geen concrete aankoopplannen. "Even kijken wat er in de aanbieding is, denken we. En dat is precies wat de winkelier wil." Want uiteindelijk staan we toch bij de kassa met een product dat we niet echt nodig hebben.
Bedenktijd
Ook dit jaar gaan we weer meer kopen, verwacht Wessels. Hoe kun je je nu tegen alle acties en reclames wapenen? Maak vooraf een plan, waarschuwt hij. "Als je gaat, ga dan ‘s morgens. Dan is het rustig en krijg je minder prikkels. En als je online koopt, neem dan de tijd. Doe geen haastige aankopen en neem de tijd om erover na te denken."
Winkeliers doen hun uiterste best om ons hun producten te verkopen, met allerlei marketingtrucs. Trap niet in op is op-reclames, waarschuwt de consumentenpsycholoog. "Zulke reclames roepen agressie op. We kennen allemaal beelden uit Amerika waar mensen elkaar in de haren vliegen, om een goede deal te bemachtigen."
Vaak is er voorraad genoeg en anders komt er wel weer een andere actie, moeten we ons voorhouden. "Webshops creëren soms virtuele schaarste door te doen alsof er een wachtrij bij de winkelwagentjes is, maar dat is onzin."
