Van alle 1,1 miljoen zzp'ers in Nederland heeft 41 procent niets geregeld voor het geval ze arbeidsongeschikt raken. Ze hebben geen spaargeld of beleggingen achter de hand, geen partner op wie ze kunnen terugvallen en al helemaal geen arbeidsongeschiktheidsverzekering (aov) afgesloten.
Dat blijkt uit de nieuwe Zelfstandigen Enquête Arbeid van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) en onderzoeksbureau TNO. Dit onderzoek in opdracht van het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid onder 5500 zzp'ers verschijnt eens in de twee jaar.
Verschil arm en rijk
Er bestaan grote verschillen tussen de verschillende inkomensgroepen. Hoe meer zzp'ers verdienen, hoe vaker ze iets hebben ondernomen.
Zo heeft bijna een kwart van de groep met de hoogste inkomens geen voorzieningen getroffen, terwijl bij de laagste inkomensgroep twee op de drie zelfstandigen niets heeft geregeld.
Voor werknemers is de verplichte verzekering de belangrijkste voorziening om arbeidsongeschiktheid af te dekken, maar zzp'ers moeten het vooral hebben van spaargeld of beleggingen.
Bijna één op de drie zelfstandigen denkt dat genoeg achter de hand te hebben om op terug te kunnen vallen. Een kleine 5 procent neemt deel aan een broodfonds. Dit is een collectief van minimaal twintig zzp'ers die maandelijks een bedrag inleggen en onderling afspreken om elkaar bij langdurige ziekte tijdelijk te helpen.
Aov is duur
Slechts één op de vijf zzp'ers heeft een arbeidsongeschiktheidsverzekering afgesloten. De redenen hiervoor hebben vooral met geld te maken.
Volgens bijna de helft van de zzp'ers zonder aov wegen de kosten niet op tegen de baten. Ook de hoge kosten van een verzekering wordt door ruim één op de drie onverzekerde zelfstandigen genoemd.
Dit gaat wel veranderen. In het Pensioenakkoord van vorige maand is afgesproken dat zzp'ers zich in de toekomst verplicht moeten gaan verzekeren. Hoe deze verplichting er precies uit komt te zien, is nog onbekend.
Het kabinet heeft werkgevers en werknemers opgeroepen om hiervoor begin volgend jaar met een concreet voorstel te komen.
Belangenorganisaties voor zzp'ers zien de verplichte verzekering niet zitten. "Onderzoek onder onze achterban wijst uit dat 83 procent tegen een aov-plicht is", zei ZZP Nederland in een reactie op het Pensioenakkoord.
Pensioen
Tegenover de magere arbeidsongeschiktheidsregeling staat een iets positievere pensioenvoorziening. Vier op de vijf zzp'ers geeft aan iets voor het pensioen te hebben geregeld.
Bijna de helft van de ondervraagde zelfstandigen is aangesloten bij een pensioenfonds vanwege eerder werk bij een werkgever. Slechts 7 procent van de zzp'ers is in zijn bestaande werk aangesloten bij een pensioenfonds.
De zelfstandigen die niets aan pensioen hebben geregeld zeggen dat ze geen geld overhouden om een potje op te kunnen bouwen. Andere veel genoemde redenen zijn dat ze er nog niet aan toe zijn gekomen (één op de drie) of dat het pensioen nog ver weg is (één op de vijf).
