Dat de koopkracht van werkenden nauwelijks is gestegen in de afgelopen jaren, is niet alleen de schuld van bedrijven die zuinig zijn met loonsverhogingen. Ook premier Rutte mag zich wel eens achter de oren krabben.
Tijdens de regeringsperiode van de kabinetten onder zijn leiding (2010-nu) gingen de lasten op arbeid flink omhoog, meer dan in andere Europese landen zelfs. Daar gaat premier Rutte aan voorbij met zijn recente oproep aan grote bedrijven om de lonen te verhogen, schrijft Wimar Bolhuis, onderzoeker van de Universiteit Leiden.
Tussen 2007 en 2017 stegen de lasten op arbeid in Nederland bijna twee keer zo hard in vergelijking met het gemiddelde van andere EU-landen, blijkt uit de vergelijking van Bolhuis die in economenblad ESB is gepubliceerd.
Harder gestegen dan in rest EU
In de onderzochte periode stegen de inkomsten van de overheid uit belastingen en premies van 35,5 procent van het bruto binnenlands product (bbp) naar 38,8 procent. Dat kwam vooral doordat de inkomstenbelasting en sociale premies werden verhoogd en niet door het verhogen van directe belastingen, zoals de btw.
Veelzeggend is dat de opbrengsten uit inkomstenbelasting en sociale premies in de tien jaar stegen met respectievelijk 1,7 procent en 1,4 procent. Dat is meer dan in andere Europese landen.
Overheidsfinanciën op orde
Dat had wel één groot voordeel: de overheidsfinanciën van Nederland gingen er hard op vooruit. Het EMU-saldo verbeterde: in 2007 kwam de overheid 0,1 procent van het bbp te kort op de begroting, in 2017 was dit finaal omgedraaid. Dat jaar bleef onder de streep een begrotingsoverschot van 1,2 procent van het bbp over.
Onder Rutte's leiding werd voor 46 miljard euro aan beleid ingevoerd dat voor deze ommekeer heeft gezorgd, schrijft Het Financieele Dagblad. Daarvan is 16 miljard te danken aan opbrengsten uit lastenverzwaringen, en dat geeft critici van Rutte wel wat extra munitie de komende weken.
Rutte dreigde het bedrijfsleven dat als zij de lonen niet verhogen, een al beloofd pakket van belastingverlagingen voor het bedrijfsleven mogelijk niet doorgaat. Dat dreigement kwam hem op veel kritiek te staan.
