Uber-chauffeurs, Deliveroo-riders, Helpling-schoonmakers of Werkspot-klusjeslui: het zijn allemaal platformwerkers, maar de onderlinge verschillen zijn groot. Lang niet alle platformwerkers hebben een kwetsbare positie op de arbeidsmarkt, blijkt uit nieuw onderzoek. "Dé platformwerker bestaat niet."
Vakbonden maken zich zorgen om de platformeconomie. FNV startte bijvoorbeeld procedures tegen Deliveroo en Helpling om deze bedrijven te bewegen hun platformwerkers in dienst te nemen. Deze groep werknemers staat anders te zwak op de arbeidsmarkt, zegt de bond.
Maar dat geldt dus niet voor iedere platformwerker. Onderzoeksinstituut TNO zoomde in op de 'platform-zzp'er': zelfstandigen die (onder andere) aan klussen komen door hun diensten aan te bieden via een platform. Hun onderzoek, op basis van de Zelfstandigen Enquête Arbeid, verschijnt vandaag in vakblad ESB.
Van ICT tot administratie
Het gaat hier dan om zzp'ers die winstaangifte doen. Denk bijvoorbeeld aan ict'ers of mensen in de bouw. Dat is een relatief kleine groep (5,2 procent van alle zzp'ers), waarvan slechts 2 procent uitsluitend via een platform werkt. Mensen die een bijbaantje hebben via een platform, bijvoorbeeld als maaltijdkoerier, zitten daar niet bij.
Die specifieke groep lijkt juist te profiteren van de platformeconomie, zegt TNO. Dit zijn vaak jonge, hoogopgeleide mannen met specialistisch werk op hoog niveau, bijvoorbeeld ICT-specialisten.
Bijna 60 procent van de platform-zzp'ers omschrijft zijn werkzaamheden als 'het oplossen van ingewikkelde problemen'. Bij 'gewone zzp'ers' is dat minder dan 40 procent.
Wervingskanaal voor nieuwe klussen
Qua inkomsten is er nauwelijks verschil. Toch maken platform-zzp'ers zich wel wat meer zorgen over de toekomst van hun onderneming, vergeleken met gewone zelfstandigen, zegt onderzoeker Sarike Verbiest van TNO. "Wellicht dat ze daarom ook gebruik maken van digitale platforms als extra wervingskanaal voor nieuwe klussen."
Ook binnen de groep platform-zzp'ers zijn overigens verschillen. Ten opzichte van gewone ondernemers zeggen ze vaker altijd al eigen baas te hebben willen zijn. Ook noemen ze 'meer kunnen verdienen' vaker als motivatie voor het zzp-schap.
Tegelijkertijd noemen ze ook vaker negatieve redenen voor het starten van een eigen bedrijf: ze konden geen baan in loondienst vinden, of raakten hun baan kwijt.
Soms zelfs beter
"Dé platformwerker bestaat niet", aldus Verbiest. "Verder onderzoek moet meer onderscheid maken tussen verschillende typen platformwerkers om te kunnen komen tot passende beleidsmaatregelen, als die überhaupt nodig zijn", legt ze uit. Voor deze groep platform-zzp'ers geldt in elk geval dat ze het niet slechter heeft dan gewone zzp'ers. "Dus even goed, of soms zelfs beter."
