In de toekomst zijn er misschien minder auto's, maar dat betekent nu meer parkeerproblemen. Projectontwikkelaars en gemeenten houden alvast rekening met minder parkeerplaatsen, maar vooralsnog neemt het autobezit nog toe. Volgens cijfers van de Vereniging Eigen Huis (VEH) levert dat steeds meer overlast op. Aan de andere kant: heeft iedereen recht op een auto?
Kopers van een nieuwbouwhuis moeten steeds vaker genoegen nemen met slechts één parkeerplaats voor drie of vier huizen, weet de Vereniging Eigen Huis. 70 procent van de autobezitters vindt dat bezwaarlijk, stelt de club van huizenbezitters naar aanleiding van een enquête onder 1500 automobilisten.
"Het rigoureus schrappen van parkeerplaatsen is erg onverstandig, omdat het veel problemen oplevert", zegt beleidsadviseur Maud Weide van de VEH, die zich met de woningmarkt bezighoudt. Autobezitters die niet kunnen parkeren bij hun eigen huis zullen uitwijken naar omliggende wijken, met alle gevolgen van dien.
Minder ruimte voor auto's bij nieuwbouwprojecten
Projectontwikkelaars en gemeenten tekenen minder ruimte in voor parkeerplekken, omdat onderzoekers en trendwatchers voorspellen dat minder mensen een eigen auto willen in de nabije toekomst.
Lees ook: Huizen duurder dan ooit tevoren: check hier hoe het in jouw regio zit
Accountantsfirma KPMG concludeerde dat bijvoorbeeld onlangs nog. De mogelijkheden van autodelen, zelfrijdende auto's en beter openbaar vervoer zouden het minder aantrekkelijk maken om een eigen auto te bezitten.
Meer parkeerplekken? Duurdere huizen
Op een krappe huizenmarkt waar oververhitting dreigt, kunnen minder parkeerplaatsen voor koelte zorgen, analyseert mobiliteitsdeskundige Ananda Groag van denktank ShareNL.
Zij houdt zich bezig met autodelen, bijvoorbeeld als ambassadeur van Green Deal Car Sharing. "De Vereniging Eigen Huis weet als geen ander wat de opgave voor de bouw is. Daarin past het gewoonweg niet dat er voor iedereen een of meerdere parkeerplaatsen zijn", zegt Groag. "Als je huizen bouwt met evenveel parkeerplaatsen kun je minder huizen ontwikkelen. Daarmee worden huizen weer duurder."
Lees ook: Kun je nog zonder aankoopmakelaar? 'Laat je niet gek maken'
Beperkte parkeerruimte biedt kansen voor autodelen, denkt Groag. Autodelen leidt tot minder autobezit, becijferde het Kennisinstituut voor Mobiliteitsbeleid (KiM) enkele jaren gelden al. Onder autodelers nam het bezit met 30 procent af. De benodigde parkeergelegenheid slonk landelijk met 24 voetbalvelden.
Onder jongeren is autodelen het populairst. Bovendien nam het autobezit onder jongeren tussen de 18 en 30 jaar de laatste jaren steeds verder af. Een teken aan de wand voor een autoloze toekomst?
Nederland niet voorop in deeleconomie
Tot 2018. Het CBS meldde onlangs dat het autobezit ook in deze leeftijdscategorie met 1 procent is gestegen ten opzichte van 2015, naar 287 auto's per 1000 jongeren. Onder oudere Nederlanders is de stijging het grootst, zo heeft bijna de helft van alle 75+'ers een auto.
Het KiM concludeerde daarnaast in hetzelfde onderzoek dat Nederland 'niet voorop loopt' als het gaat om de deeleconomie. 'Het theoretisch potentieel van autodelers is groter dan het realistische potentieel', schreven de onderzoekers in hun rapport.
Laatst nog plaatste ABN Amro kanttekeningen bij het potentieel van autodelen. "Deelauto's worden niet de norm", zei de bank stellig in een sectoranalyse over elektrische auto's. Dat ligt aan de consument. Die wil gewoon een eigen auto. "27 procent van de consumenten ziet het bezit van een auto als statussymbool", aldus de bank.
Voorlopig onmisbaar
"Vooruitlopen op een verwachte vermindering van het autobezit doet het misschien goed in beleidsplannen, maar past niet bij de realiteit. Voor veel mensen is een auto voorlopig nog onmisbaar", zegt Weide van de VEH.
De club van huizenbezitters stelt dat veel kopers 'geen keuze hebben'. Door de krapte op de huizenmarkt zijn kopers van nieuwbouwhuizen aangewezen op woningen met weinig parkeerruimte. Volgens de VEH-enquête vindt 40 procent van de autobezitters de parkeersituatie in hun gemeente de afgelopen jaren verslechterd.
Als in de toekomst daadwerkeklijk minder parkeerplekken nodig zijn, kun je die eenvoudig opheffen, voegt Hans Andre de la Porte van de Vereniging Eigen Huis hieraan toe. Nieuwe plekken zoeken, omdat de omliggende wijken uitpuilen is een moeilijkere opgave.
Gemeenschappelijke belangen prevaleren
"Hoe realistisch is het dat iedereen recht heeft op een auto?", vraagt Ananda Groag zich hardop af. "We lopen tegen de grens aan van wat onze maatschappij aankan, qua ruimte. Uiteindelijk zullen gemeenschappelijke belangen dan moeten prevaleren." Dat betekent: minder plek voor de auto, meer plek voor spelende kinderen, groen en ontspanning.
Het is een kwestie van tijd en gewenning, denkt Groag. "Waarom zou je een koe kopen als je een glas melk wilt? Er zullen altijd mensen zijn die echt afhankelijk zijn van hun auto, maar in de toekomst zullen meer mensen kennis maken met alternatieven die steeds beter worden."
