Joost Leenders leert Ajax en Memphis Depay beter presteren

Het interview is voor Leenders volledig buiten zijn comfortzone, geeft hij wat zenuwachtig toe. Hij vindt het lastig om in het middelpunt van de aandacht te staan. Hij coacht mensen die op de voorgrond treden, maar blijft zelf altijd op de achtergrond, in coulissen en tribunes.

Winnen en Zelfkennis

Leenders is wat ze in de sportwereld een mental coach noemen. Hij houdt niet van de term, vindt het te veel naar geitenwollensokken klinken. Hij geeft de voorkeur aan 'prestatiecoach', omdat hij in zijn werk aanstuurt op prestatiegedrag.

Hij werkt met mensen die met hun passie en hun talent iets willen bereiken op het hoogste podium. "Ze zijn dag en nacht bezig met winnen en presteren. Zij komen op een niveau dat het gedrag iets met ze doet. Dan heb je veel zelfkennis nodig om jezelf onder een grote druk te kunnen managen", legt hij uit.

Die inzichten verschaft Leenders.

PSV en Depay

Leenders wordt vaak gebeld als er een crisis is. Als voorbeeld noemt hij Memphis Depay. "Ze wisten wel: deze gast kan geweldig voetballen. Maar ze konden er niets mee." De voetballer was niet te harden, had elke dag ruzie en was daarmee een last voor andere spelers en trainers. 

Bij Depay heeft hij niet alleen de jongen zelf, maar ook zijn omgeving aangepakt. "Als je in Nederland talent hebt word je ergens opgenomen in een talentenpoel", beschrijft hij. Daar wordt vervolgens van je verwacht dat je normaal (lees gemiddeld) doet om erbij te horen. Bij extreme talenten kun je dan uitval krijgen, zoals bij Depay.

Leenders besloot met PSV gaan praten. Hij wees hen op het unieke van deze sterspeler. "Ja, het is een rare kwibus, maar hij is wat hij is. Probeer eens anders met hem in gesprek te gaan." Dat werkte.

Kern van je persoon

Leenders strategie is om naar de kern de persoon te gaan en zonder omhaal of moeilijke woorden zeggen waar zijn of haar gedrag op slaat. Zo ook bij de sterspeler, die een moeilijke jeugd had gehad. "Hij geeft constant tegengas, is zeer kritisch naar zichzelf maar ook naar de ander." En dat geeft wrijving.

Hij leerde Depay bijvoorbeeld om eens in de schoenen van de ander te gaan staan. Zo kreeg de voetballer inzicht in zijn handelen en kon hij er beter mee omgaan.

Structurele Onrust

Leenders coacht ook artiesten. Wat zijn de grootste overeenkomsten tussen artiesten en topsporters? Leenders antwoordt resoluut: structurele onrust. "Ze zijn nooit tevreden en ze staan 24/7 aan in hun hoofd. Ze zijn constant bezig met hoe ze zichzelf kunnen verbeteren."

Dat kan Leenders niet veranderen, maar hij kan ze wel leren om te gaan met hun onrust.   

Ajax en Ontwikkeling

Het is moeilijk om op nationaal niveau te presteren maar nog lastiger om dat vast te houden. Leenders werkt ook met Ajax, die landskampioen wil blijven. Hoe pakt hij dat aan? "Nou," antwoordt hij, " ik ben er ten eerste voor de individuele spelers, die komen naar me toe met hun vragen."

Daarnaast werkt hij op teamniveau. Hij spart met teammanagers bijvoorbeeld over welke waarden er in een team zitten en hoe dat omgezet kan worden naar waardevol gedrag. Leenders zelf kan niet voetballen, dus hij praat met Ajaxspelers dan ook niet over de sport. Maar wel over hoe zij de dingen zien, welke keuzes ze maken en het waarom.

De jongens staan open voor dit soort gesprekken omdat ze accepteren dat het bij winnen hoort. "En als ze goed kunnen uitleggen waarom ze dingen doen, maken ze weer een stap in hun eigen ontwikkeling."