Onderzoeker, trendwatcher en futurist Richard van Hooijdonk kan toekomst voorspellen. Hij adviseert, publiceert en spreekt in binnen- en buitenland over ‘de wereld van morgen’. Daarbij schetst Richard een onthutsend beeld van de impact die nieuwe technologie gaat hebben op ons dagelijks leven. “Als je als ondernemer niet meegaat in de veranderingen, is het einde nabij.”
Nou, kom maar op. Wat staat onze bedrijven allemaal te gebeuren?
“Er komen heel grote veranderingen aan, in alle sectoren. Van zorg tot retail, van overheid tot transport en logistiek: iedereen krijgt te maken met een enorme transitie. Technologische ontwikkelingen volgen elkaar in zo’n razend tempo op, dat elke business erdoor beïnvloed wordt. En daar kun je maar beter op voorbereid zijn.”
Heb je daar voorbeelden van?
“Wel honderd, per sector! Eén die meteen tot de verbeelding spreekt: over een jaar of tien gaan auto’s volledig autonoom rijden, op de helft van de wegen die we nu hebben en met een derde van het aantal auto’s. Dat betekent dat we met veel minder auto’s toe kunnen, omdat je hem steeds maar een uurtje gebruikt. Met zelfrijdend verkeer zijn stoplichten overbodig en kan de wegenverkeerswet drastisch worden versimpeld, wat weer gevolgen heeft voor het openbaar ministerie en de rechterlijke macht. En als een auto niet meer botst, hoef je hem niet meer te verzekeren. Dan dalen de premies en moeten verzekeringsmaatschappijen zich anders organiseren. Met één technologische vooruitgang gaan een heleboel businessmodellen veranderen.
Maaltijd printen
Een ander voorbeeld: een chip in je lijf, die je drie uur van tevoren vertelt dat je een hartaanval krijgt of welke vitamines je nog mist. Dat gaat ons hele zorgstelsel veranderen. We hoeven minder vaak naar het ziekenhuis, worden ouder en kunnen onze eigen medicijnen maken, door de chip aan een voedselprinter te hangen en een maaltijd te printen met de voedingsstoffen die je nodig hebt. Zo ver is het nog niet, maar toenemende robotisering is onvermijdelijk. In vrijwel alle bedrijven kun je nu al ruim driekwart van alle menselijke taken prima laten overnemen door robots en machines.”
Wat staat ons als ondernemers nu te doen?
“We moeten met elkaar nieuwe ecosystemen bouwen, om de grote uitdagingen die gaan komen de baas te worden. Goed onderwijs is daarbij essentieel, en het aanleren van zogenaamde 21st century skills: competenties die nodig zijn in de huidige hightech samenleving. Denk bijvoorbeeld aan mediawijsheid, IT-vaardigheden en creativiteit. Veel banen verdwijnen, maar daarvoor komen nieuwe banen, taken en rollen in de plaats. Ondernemers moeten zich voorbereiden op die transitie door intensief samen te werken met jonge mensen.
25-jarige mentor
Iedere CEO zou een 25-jarige naast zich moeten hebben, die zijn of haar kennis van technologie, social media en trends inbrengt. Dat heet reversed mentoring. Ik zie nog ontzettend veel arrogantie in de boardroom: directeuren zullen niet snel toegeven dat ze hulp nodig hebben bij de technologische veranderingen en houden daarom al die ‘nieuwigheden’ liever af. Ook prima, maar dan is het einde nabij. Daar kan ik heel kort over zijn.”
Waarom vind jij het zo belangrijk om te vertellen over de impact van technologie?
“Omdat het móét. Het kan toch niet waar zijn dat er zoveel mensen doodgaan, aan ziektes of in het verkeer, omdat we de al bestaande technieken niet gebruiken? Dat in sommige landen zoveel mensen arm blijven, terwijl we de ongelijkheid allang hadden kunnen opheffen met technologie? Of dat straks 75% van laagopgeleid Europa zijn baan kwijtraakt en dat we daar dan geen oplossingen voor hebben bedacht?
Ik begrijp dat veel mensen technologische veranderingen spannend vinden, maar we zijn inmiddels ook allemaal gewend aan onze koelkast en auto. De wereld verandert en iedereen móét mee. Dat zijn we aan onze kinderen verplicht.”
Hoe toekomstbestendig is jouw eigen onderneming?
“In vier landen zijn zo’n 30 mensen met mij aan het werk, die in verschillende sectoren en landen onderzoek doen naar trends. Die kennis deel ik in artikelen, video’s, lezingen en via social media met de hele wereld. Daarnaast doen we in opdracht van partijen onderzoek naar de toekomst van specifieke sectoren. Die twee businessmodellen vullen elkaar goed aan. De vraag naar toekomstvoorspellende data wordt steeds groter, bedrijven beginnen in paniek te raken over de ontwikkelingen die ze zien. Ik denk dat mijn type onderneming nog zo’n 40 tot 60 jaar werk heeft.
Maar de veranderingen gaan zo ontzettend snel. Misschien bestaat mijn bedrijf over vijf jaar voor de helft uit algoritmes, in plaats van menselijke onderzoekers. Vooralsnog is mijn grootste opdracht om mensen klaar te maken voor de toekomst, want dat zijn de meesten nog lang niet. Wat dat betreft hebben we nog héél veel tijd nodig.”
Op donderdag 1 november organiseert RTL Z het MKB Ondernemerscongres, met inspirerende lezingen van spraakmakende topondernemers. Richard van Hooijdonk is één van de sprekers. Reserveer hier de laatste kaarten voor het MKB Ondernemerscongres in de Van Nellefabriek Rotterdam.