En daar is de nieuwe premier van Nederland

Intelligentie meet je af aan het vermogen te kunnen voorspellen. Dat is althans een gangbare opvatting in de wereld van de Artificial Intelligence. De toekomst voorspellen is daarom te belangrijk om alleen aan trendwatchers over te laten. Of aan economen, zoals het verleden heeft bewezen. Aan wie dan wel?

Voor een heldere blik in de toekomst heb je niet genoeg aan een enkele wetenschap. Deskundigen uit verschillende disciplines samenbrengen is de sleutel tot beter begrip. Nu zie je vaak de generalist in de talkshows, die in het beste geval een vermakelijk kunstje opvoert. Of de strenge wetenschapper die op de vraag naar een verklaring zegt: "Dat weet ik niet, ik ben historicus, geen politicoloog."

Theoretisch natuurkundige Robbert Dijkgraaf riep in zijn column in NRC Handelsblad al op tot samenwerking met sociale- en geesteswetenschappen, om grip te krijgen op het razende tempo waarin technologie en maatschappij zich ontwikkelen. Daarnaast kan het denk ik geen kwaad te kijken naar bewezen succesverhalen, om daar een toekomstbestendige rode draad uit te halen. En die verhalen komen altijd neer op groot durven denken. Risico nemen, in de hoop dat hoogmoed niet voor de val komt.

Lang voor de huidige Nederlandse schaatssuccessen reed Kees Verkerk (bekend van de zwart-wit beelden met muts op) in 1969 een legendarisch record op de tien kilometer, waarin hij een gemiddelde snelheid van veertig kilometer per uur behaalde.

Op de vraag of het sneller kon, antwoordde hij: "Nee, dan moet ik harder rijden dan een bromfiets." Maar de voeding werd beter, de techniek ging vooruit, de klapschaats kwam eraan en er werden snellere pakken ontwikkeld. Sven Kramer komt nu uit op ongeveer vijftig kilometer per uur. Op congressen wordt dit voorbeeld vaak aangehaald als reden om meer te vertrouwen op de technologie. Zonder dat was Nederland geen vooraanstaande schaatsnatie meer geweest.

Op diezelfde congressen komen ook ceo's en topondernemers aan het woord die als 'inspirerend' en 'bezielend' worden aangeduid. Termen die de geestelijke gesteldheid van een goeroe doen vermoeden, maar wie goed naar deze leiders luistert hoort vaak dezelfde boodschap, die eerder prozaïsch dan hoog verheven klinkt: "Massa is Kassa."

Een duidelijke exponent hiervan is de in Tilburg geboren Chinese ondernemer Won Yip. Hij kocht bijna alle horeca op De Dam op, omdat 'de Dam de enige plek in Amsterdam is, waar het altijd druk is, ook op maandagochtend om 11 uur', zei hij toen ik hem voor de radio interviewde. Hij kijkt sneller naar de toekomst en houdt vast aan massa is kassa. En blijft groot denken: het achterland van China lonkt, schreef het FD in een profiel.

Een soortgelijk mechanisme zie je tegenwoordig overal, omdat de boodschap 'data is het nieuwe goud' gemeengoed lijkt. Opbouwen en in hoog tempo doorgroeien is het devies. De Nederlandse Agri & Food wereld, die in China toch al aan de weg timmert, heeft met het zogenaamde Holland Center in Shanghai een grote stap gezet naar meer. Het jaagt de onlineverkoop van bedrijven als FrieslandCampina aan, door directe verkoop van producten aan Chinese consumenten mogelijk te maken. Onder de naam Holland Buy op alibaba.com, de giga Chinese webwinkel.

Snel de massa bereiken en groot denken is wat één Nederlandse politicus het meest uitgesproken doet. Op het partijcongres dit weekend van Forum voor Democratie bleek de aanhang al flink geïnfecteerd met het gedachtegoed van voorman Thierry Baudet. Tien maanden geleden kwam de aanhang bijeen in de kleine Tolhuistuin in Amsterdam-Noord, nu waren er 1600 mensen in de RAI.

En een Amsterdamse kandidaat voor de partij zei in de Volkskrant: "Kijk maar uit: volgende keer staan we in Ahoy of Arena." Eerder dit weekend liet Baudet in NRC Handelsblad al optekenen dat hij de politiek is ingegaan om echt iets te veranderen: "Ik wist dat ik de enige zou zijn die dat zou kunnen. Ander talent zie ik op dit moment niet in Nederland." Wil hij premier worden?, vroeg de krant.

"Het gaat mij niet om de politieke bekroning. Maar ik denk wel dat het nodig is, dat ik premier moet worden." De inzet is hoog en de toekomst zal het leren: een wonderkind of een total loss.