Klimaatverandering. Ruim 500 miljoen kleinschalige boeren hebben er waar ook ter wereld mee te maken. Of ze bij de pakken neer gaan zitten? Zeker niet! In samenwerking met Solidaridad zoeken ze naar mogelijkheden waarmee ze én de opwarming van de aarde tegengaan én extra inkomsten genereren. De sleutel blijkt in duurzame boslandbouw te liggen.
Oogsten mislukken steeds vaker door extreme neerslag of hoge temperaturen, waardoor hardwerkende boeren inkomsten mislopen. Solidaridad zet zich in om samen met deze boeren te zoeken naar oplossingen. Heske Verburg, Directeur van Solidaridad: “We zien dat kleinschalige boeren vaak geen leefbaar inkomen verdienen, en dat ze kampen met extreme armoede. Daar komen de gevolgen van klimaatverandering nu nog bij. Als Solidaridad is het onze missie om te zorgen dat de situatie van deze kleinschalige boeren verbetert.”
Klimaatslim boeren
Klimaatverandering heeft veel effect op de landbouw. Tegelijkertijd stoot de landbouw veel broeikasgassen (methaan en lachgas) uit en draagt het bij aan de ontginning van natuurgebieden waar veel broeikasgassen bij vrijkomen. Dit maakt dat juist de boeren een sleutelrol in de strijd tegen klimaatverandering spelen.
Het project van Solidaridad met Colombiaanse koffieboeren is daar een goed voorbeeld van. Verburg: “We werken al heel lang met koffieboeren samen. Wat we de afgelopen jaren zagen, is dat ze het lastig hadden. Koffieplanten zijn vaak niet bestand tegen de extreme weersomstandigheden. Boslandbouw, het planten van bomen tussen de koffieplanten, blijkt een duurzame en oogst verhogende oplossing te zijn. De bomen beschermen tegen extreme neerslag, zon en bodemerosie.” Solidaridad traint en begeleidt koffieboeren in het planten van de meest geschikte bomen en in hoe ze klimaatslimme landbouwmethoden kunnen toepassen. Daardoor is de oogst beter en de koffie vaak van een betere kwaliteit, zodat de boeren er een betere prijs voor kunnen krijgen.
Win-win
Maar er zitten nog meer voordelen aan het planten van bomen op de koffieplantages. De bomen halen CO2 uit de atmosfeer wat helpt in de strijd tegen klimaatverandering. Bovendien leveren de bomen extra inkomsten. Door de opbrengst van fruit, noten of hout, en door de opbrengst van vastgelegde CO2. Ook daar helpt Solidaridad de boeren bij. Zo zorgen ze ervoor dat kleinschalige boeren toegang krijgen tot de internationale emissiehandel. Daar kunnen ze de vastgelegde CO2 verkopen aan bedrijven met ambitieuze klimaatdoelstellingen, die hun onvermijdelijke uitstoot willen compenseren.
CO2 opvangen met kopje koffie
Klinkt als een mooie oplossing, alleen blijkt toegang tot de emissiehandel voor kleinschalige boeren een uitdaging. Het is simpelweg te ingewikkeld en te kostbaar voor hen om tot de markt toe te treden. Precies daar speelt Acorn - een initiatief van de Rabobank en een CO2-handelsplatform - op in. Ze stellen kleinschalige boeren in staat om aan hun CO2-vastlegging te verdienen. Verburg: “Acorn heeft partners nodig om hun initiatief te realiseren. Daarom waren ze op zoek naar partners die werken met deze boeren, waardoor ze al snel bij ons uitkwamen aangezien we wereldwijd met zo'n miljoen kleinschalige boeren werken. We waren gelijk heel enthousiast over het idee, omdat we de mogelijkheid zagen extra inkomsten te genereren voor deze boeren. Mooi dat er een partij is die zich richt op de CO2-vastlegging van kleinschalige boeren, zorgt dat de transactiekosten laag zijn en de carbon credits vermarkt.”
Martine Jansen, hoofd partnerships ACORN, vult aan: “We geloven dat we de carbon markt kunnen innoveren om op een schaalbare manier kleine boeren wel toegang te geven tot de carbon markt. Dit doen we bijvoorbeeld door de kosten van monitoring (handmatige registratie en verificatie van CO2-vastlegging) te verlagen. Zo gebruiken we satellietdata om de CO2-vastlegging te meten. En daarbij hebben we de kosten van certificering naar beneden gehaald door ons eigen protocol te schrijven, waarin alle projecten die aan onze vereisten voldoen automatisch zijn gecertificeerd. Dat reduceert de kosten voor boeren aanzienlijk. Vaak zijn boeren nog klimaatslachtoffers, maar juist door zo'n belangrijke rol te spelen in het bestrijden van klimaatverandering door CO2 op hun land op te slaan, worden het klimaathelden.”
Vanuit het hart
Over de samenwerking niets anders dan lof. Verburg: “Het is bij Acorn niet 'we willen geld verdienen, want we zijn een bank.' Nee, integendeel. We delen de missie om juist de kleinschalige boeren geld te laten verdienen aan de internationale emissiehandel. Iets waar we elkaar bij nodig hebben.”
En dat ze in die missie lijken te slagen, blijkt wel uit de cijfers. Neem het project met de Colombiaanse koffieboeren. “Boeren profiteren op twee manieren van duurzame boslandbouw: (1) ze zijn beter tegen klimaatverandering bestand en (2) ze hebben vanaf het derde jaar na aanplanten een extra inkomstenstroom door de CO2 te verkopen die ze in hun bomen en bodem vastleggen. Wereldwijd leven veel boeren onder de armoedegrens. Op het moment dat ze in onze programma's geholpen worden, rekenen we met een inkomstengroei van 20% tot 60%. In het Colombiaanse koffieproject zijn er voorbeelden waarbij de inkomens zelfs zijn verdubbeld. De impact die je kan maken op het dagelijks leven van kleine boeren is fantastisch om te zien!”
Maak werk van duurzaamheid
Volgens Verburg kan elke ondernemer actief in duurzaamheid worden. “Maak werk van je CO2 footprint en koop je carbon credits via ACORN," zegt ze lachend. "En de tweede tip is om te kijken naar de inkopen die je doet, zodat je zorgt dat de maker aan het begin van de keten een eerlijke prijs krijgt betaald. Dit kan door de inkoop eens goed onder de loep te nemen. Wees je bijvoorbeeld bewust van de koffie die je als bedrijf inkoopt. Is het duurzame koffie? Het is heel makkelijk om te kijken of producten een fairtrade keurmerk dragen of duurzaam zijn geproduceerd. Kortom: kijk als bedrijf hoe je van duurzaamheid werk kunt maken."
Rabobank is een coöperatieve bank die gelooft in de kracht van samen. Dat houdt in dat ze naast hun financiële middelen ook graag hun kennis en netwerk inzetten om ondernemers verder te helpen. Ga naar de website om te zien wat Rabobank voor jouw onderneming kan betekenen.
