De dag na Prinsjesdag buigen ondernemers zich over de rijksbegroting voor volgend jaar. De voortdurende formatie en een gebrek aan concreet beleid leiden tot frustratie. "Het land schreeuwt om oplossingen."
In Scheveningen kwamen ondernemers samen voor het jaarlijkse netwerkevenement het Miljoenenontbijt. De sfeer is dubbel, vertelt verslaggever Maarten Veeger. "Er is enthousiasme over het weer fysiek bij elkaar kunnen zijn, maar er is ook frustratie over de beleidsarmoede van het kabinet."
Onzekerheid
De hoge energieprijzen, bijtelling, stikstofcrisis en rompslomp rondom de coronachecks, het is allemaal onderwerp van gesprek. Ook de Tweede Kamer debatteert vandaag over de miljoenennota.
De begroting is namelijk vooral een basisbegroting, omdat een demissionair kabinet geen grote nieuwe plannen mag maken. Met een nieuwe regering kan er nog een hoop wijzigen. Veel blijft daarom nog onzeker, zoals de precieze aanpak van de problemen op de arbeidsmarkt.
Hervormen nodig
En laat dat nu net een groot vraagstuk zijn voor ondernemers, zegt Ingrid Thijssen, voorzitter van werkgeversorganisatie VNO-NCW. Formeren is ingewikkeld, weet ze. "Maar ik doe een beroep op alle hoofdrolspelers om het nu echt op te lossen. Het land schreeuwt erom."
Minister Koolmees beaamde het ook al: De arbeidsmarkt staat te springen om hervormingen. De adviezen zijn gegeven, en de plannen liggen er, maar de beleidsknopen kunnen niet worden doorgehakt.
Vast contract
Het gaat dan onder meer over de plannen om het grote gat tussen flexwerkers en mensen met een vast contract te dichten. Er moet een bijl in het vaste contract, concludeerde de commissie-Borstlap vorig jaar. Maar de uitvoering laat op zich wachten.
Ondernemers voelen dat in hun dagelijkse praktijk, bijvoorbeeld omdat jongeren makkelijk jobhoppen. "Ik geloof in echte contracten en werkgeverschap", zegt Robert Medenblik, eigenaar van verhuisbedrijf Mondial Van der Velde.
Binden
Mensen moeten zich weer binden aan een bedrijf, vindt hij. En bedrijven moeten hen een toekomst geven door op te leiden. "Maar het is meer dan een baan alleen, het heeft ook te maken met zekerheden in het leven, zoals of je een huis of auto kunt kopen."
Het andere pijnpunt: de toenemende krapte op de arbeidsmarkt. Er zijn intussen meer vacatures dan werklozen en veel bedrijven zijn naarstig op zoek naar personeel. "De productiviteit in Nederland moet omhoog", zegt Thijssen erover.
Krappe markt
Er moet worden gezorgd dat we het werk met minder mensen kunnen doen, anders gaat onze economie daaronder lijden, zegt VNO. Omscholing, robots, arbeidsmigratie, alle opties moeten op tafel, vindt Thijssen. "De krapte is structureel, dat wisten we al voor corona."
Ondernemersvereniging ONL wijst er bovendien op dat de Nederlandse economie de coronacrisis dan wel te boven lijkt, ondernemers zijn dat nog niet. Ondernemers hebben nog steeds te maken met beperkingen, schade en schulden.
"Ondernemers staan niet op het menu", zegt ONL-voorman Hans Biesheuvel over de kabinetsplannen. En terwijl de coronasteun wordt stopgezet, is de lastenverlichting voor het bedrijfsleven ver te zoeken, vindt hij.
Niet alleen kommer en kwel
Het is gelukkig niet alleen maar kommer en kwel. Zo noemen VNO-NCW, MKB-Nederland en LTO Nederland het goed dat er meer subsidie komt voor duurzame projecten en er wordt geïnvesteerd in de energie-infrastructuur. Ook is er meer geld voor de aanschaf van duurzame bestelauto's.
Nieuwe technologie
Ondernemers zijn ook blij met de 300 miljoen euro extra voor deelname van Nederland aan twee zogenoemde Important Projects of Common European Interest (IPCEI's) op het gebied van micro-elektronica en cloudtechnologie.
Het zijn Europese samenwerkingsverbanden waarmee Nederlandse bedrijven toegang krijgen tot de nieuwste technieken op dit gebied. Startupvereniging Dutch Startup Association zet wel vraagtekens bij de investering, omdat deze slechts relevant is voor een specifieke groep ondernemers.
"Deze subsidies zijn specifiek bedoeld voor de chip- en cloudindustrie. Veel startups vallen buiten de boot", zegt voorzitter Lucien Burm. "Het roept de vraag op of het geld wel op de juiste plek terecht komt en het de Europese concurrentiepositie voldoende versterkt."
Schrijf je in voor de Z First nieuwsbrief
Wil jij elke ochtend als eerste op de hoogte zijn van wat er speelt op economisch gebied? Schrijf je dan nu in voor de Z First nieuwsbrief.
