Afgelopen jaren schoten kleine, onafhankelijke brouwers van speciaalbieren als paddenstoelen uit de grond. De sector kampte daardoor al met flinke concurrentie, en daar kwam de coronacrisis nog eens overheen. Een faillissementsgolf blijft voorlopig uit, maar niet alle brouwers zullen overleven.
Oprichter Roland Boschman van Dorpsbrouwerij d’n Drul uit Groesbeek beleefde door de coronacrisis zware maanden. Vorig jaar had hij de brouwerij, die hij in 2014 met zijn vrouw begon, door forse investeringen flink laten groeien.
Roet in het eten
Dankzij een samenwerking met een andere lokale brouwer had Boschman zijn capaciteit uitgebreid van 500 tot 2000 liter per brouwsessie. En omdat de nieuwe brouwketels elders werden ondergebracht, kon zijn proeflokaal in een oude smederij in de Dorpsstraat ruim twee keer zo groot worden.
Na alle inspanningen was Boschman begin dit jaar helemaal klaar om zichzelf te presenteren op de bier- en foodfestivals. Maar de coronacrisis gooide roet in het eten. De horeca sloot de deuren en de festivals werden afgelast. Rampzalig, aldus de ondernemer. "Wij haalden 80 procent van onze omzet uit de horeca."
Proeflokaal failliet
Tot overmaat van ramp moest Boschman zijn eigen proeflokaal sluiten. "Door de anderhalvemetermaatregelen konden daar nog maar acht man in. Dat was gewoon niet meer rendabel."
Vorige week ging Stichting Brouwerij d'n Drul, waarin de horecagelegenheid is ondergebracht, zelfs failliet. "Er ging meer geld uit dan erin kwam. Om onze geldschieters niet verder te duperen besloten we in samenspraak met de accountant te stoppen met het proeflokaal."
Dat ging de ondernemer aan het hart. "Ontzettend jammer, ook omdat we net hadden verbouwd. Zo hadden we een installatie met 20 tapkranen besteld. Als brouwer is er niets mooiers dan een eigen proeflokaal, waar mensen van je bier kunnen genieten."
Creatieve oplossingen
Door creatieve oplossingen bleef de brouwerij zelf nog wel gezond, vertelt Boschman. "Onder meer dankzij online verkoop en een 'bier drive-in' konden we onze vaste lasten blijven betalen. Nouja, afgezien van onze salarissen dan. Maar zo hebben we het net gered." Nu de horeca weer open mag, verwacht de brouwer dat de zaken weer aantrekken.
Van de Haagse brouwer Kompaan is eveneens bekend dat die hard is getroffen door de coronacrisis. "Als dit nog twee maanden zo doorgaat, dan is het klaar, dan is het afgelopen", zei oprichter Jeroen van Ditmarsch eind april in het AD. Vandaag was hij nog niet beschikbaar om een update van de situatie te geven.
Ook de Haarlemse brouwerij Jopen voelde de gevolgen van de coronacrisis. "Zoals bij alle brouwers was de impact groot", aldus oprichter Michel Ordeman. "Wel hebben wij het geluk dat wij ook breed bij supermarkten en slijters staan. Dat ging goed door. En gelukkig heeft onze sector ook veel steun ontvangen van de consument."
Noodklok
De problemen bij D’n Drul en Kompaan zijn exemplarisch voor veel kleine brouwers van speciaalbieren in de coronacrisis, denkt Jitze Vellenga van Craft, de vereniging van onafhankelijke brouwers.
Eind april luidde de vereniging, die 160 leden telt, al de noodklok. Uit een impactanalyse onder 100 brouwers bleek dat een derde verwachtte binnen drie maanden in ernstige continuïteitsproblemen te zullen komen. "Die resultaten waren verontrustend", aldus Vellenga.
Andere afzetkanalen
Vellenga ziet dat brouwers, net zoals het Gelderse D'n Drul, hun toevlucht vaak zoeken tot alternatieve afzetkanalen. "Er is heel veel creativiteit bij onze leden; met webwinkels, borrelboxen en virtuele rondleidingen in de brouwerij."
Maar die relatief kleine omzetten kunnen de ingezakte verkoop aan de horeca niet opvangen, denkt de verenigingsmanager, die zelf eigenaar is van brouwerij Wispe in Weesp. "Bier is een volumeproduct; een brouwerij is een sjouwerij. De situatie blijft dus nijpend."
Nog geen faillissementsgolf
Desondanks blijft een faillissementsgolf van kleine brouwers nog uit. Bij Craft denken ze dat de gevolgen van de coronacrisis pas op langere termijn zichtbaar zullen worden. "Geluiden over faillissementen die in de lucht hangen, heb ik nog niet gehoord. Men zal daar ook niet mee te koop lopen, en nu vooral gericht zijn op het voortbestaan", aldus Raymond van der Laan, woordvoerder van Craft.
De branchevereniging wil binnenkort een tweede impactanalyse houden, om de actuele stand van zaken te peilen, kondigt hij aan.
Ook de oprichter van brouwerij Jopen Michel Ordeman, die eveneens voorzitter is van Craft, denkt dat de rekening nu nog niet opgemaakt kan worden. "Waarschijnlijk heeft de salarissteun voor de kwetsbaarste brouwers met eigen horeca een doemscenario voorkomen. Maar het moment van de waarheid moet nog komen. We moeten dus nog even onze adem inhouden. Over een half jaar zullen we weten wie het wel of niet heeft gered."
