Grote voedingsproducenten zoals Nestlé, Mars en FrieslandCampina zetten in op 'gepersonaliseerde voeding'. Dat is eten op basis van je persoonlijke gezondheid en gewoontes. Hierbij verzamelen ze heel veel data over consumenten en juist dat stuit op weerstand.
"Wat voor de één gezond is, hoeft dat voor een ander niet te zijn", zegt Machiel Reinders van Wageningen University & Research (WUR). Hij doet onderzoek naar gepersonaliseerde voeding.
Zo hebben kinderen veel eiwitten nodig en ouderen meer calcium. En wie een te hoge bloeddruk heeft, is weer gebaat bij een natriumarm dieet, maar bij diabetes is koolhydraatbeperkte voeding weer beter.
Tussen gezondheid en commercie
Gepersonaliseerde voeding kan bijdragen aan een gezondere maatschappij, volgens Reinders. Door de gezondheid en leefstijl van mensen in beeld te brengen, met een bloedtest, DNA-analyse of vragenlijst, kun je ze namelijk gezonder laten eten.
Bedrijven in de voedingsmiddelenindustrie zien ook kansen. Onder andere FrieslandCampina en Jumbo doen mee aan het onderzoek van de WUR en onderzoeksinstituut TNO. Dat onderzoek wordt met zowel publiek als privaat geld gefinancierd.
Ook snoepfabrikant Mars, dat van zijn ongezonde imago af wil, en de Zwitserse voedingsreus Nestlé focussen op gepersonaliseerde voeding. "Dit is ook een groot thema in veel van onze voedsel- en drankencategorieën", aldus Mark Schneider, de grote baas van Nestlé.
Voedingssupplementen
In Japan heeft Nestlé een programma lopen waarbij gebruikers via een app foto's van hun maaltijden kunnen insturen. Op basis van deze foto's krijgen de gebruikers van Nestlé persoonlijk advies over het nemen van voedingssupplementen.
Ook stelt Nestlé specifieke recepten voor. Zo'n 100.000 Japanners doen mee aan dit programma. Er zijn momenteel geen plannen om het programma in andere landen uit te rollen, volgens de woordvoerder.
'Game changer'
Bij Mars spreken ze van een van de snelst groeiende gebieden in de voedselindustrie. "Het wordt een game changer voor de manier waarop consumenten eten", zegt de woordvoerder van het Amerikaanse bedrijf tegen RTL Z.
Spelen met vuur
Maar er is ook kritiek. Voedingstechnoloog IJsbrand Velzeboer noemt persoonlijke voeding 'gevaarlijk terrein' voor bedrijven. "Je gaat op de stoel van de huisarts zitten."
Dan zijn er ook juridische aspecten. Want wat doe je als je als bedrijf de verkeerde producten aanbeveelt? "Het is spelen met vuur", zegt Velzeboer, die verwacht dat bedrijven hun adviezen juridisch dicht zullen moeten timmeren.
Wie advies op maat wil, kan beter naar een diëtist gaan, stelt het Voedingscentrum, waar getwijfeld wordt of gepersonaliseerde voeding daadwerkelijk gezonder is. "Daar is niet voldoende bewijs voor", zegt een woordvoerder van het Voedingscentrum.
Goudmijn voor bedrijven
Gezonder of niet, via gepersonaliseerde voeding komen bedrijven veel te weten over hun klanten. Die specifieke informatie is een goudmijn voor ondernemingen, zegt Egbert Philips van Hammer - Market Intelligence, een in data gespecialiseerde marktanalist in de agri- en foodsector.
Bedrijven weten dankzij deze gegevens exact waarin hun klant is geïnteresseerd. Is het een duursporter die behoefte heeft aan een koolhydraatdieet? Of een iemand met hartfalen die natriumbeperkt wil eten? Philips: "Je kunt klanten vervolgens lokken met persoonsgerichte aanbiedingen."
Daarnaast zorgt het verzamelen van data er ook voor dat klanten loyaal blijven. "Dat noemen we lock in", zegt Philips. Als een klant moeite heeft gedaan om zoveel mogelijk gegevens over gezondheid en leefstijl te geven, dan is de drempel hoog om naar een andere partij te gaan. "Daar moet je dan helemaal opnieuw beginnen", zegt Philips.
Psychische aandoening
Het verzamelen van data stuit op weerstand, want de voedingsbedrijven komen heel veel te weten over de consument. Of hij rookt of drinkt, aan sport doet, medische aandoeningen heeft of een erfelijke ziekte. Als het verzamelen van deze data niet volgens de regels verloopt, kan informatie over de gezondheid van mensen op straat komen te liggen, waarschuwen toezichthouder Autoriteit Persoonsgegevens (AP) en de Consumentenbond.
"Stel dat je een psychische aandoening hebt, en dat is te zien aan de medicijnen die men in je bloed kan meten. Je wilt niet dat die informatie zomaar op straat komt te liggen. Dat je potentiële nieuwe werkgever dat te weten komt, zonder dat jij dat wil", verduidelijkt Quinten Snijders van AP.
Data doorverkopen
Het verzamelen van deze gevoelige gegevens is in principe verboden. Tenzij de consument uitdrukkelijke toestemming geeft. Daarom moeten bedrijven volgens de Consumentenbond transparant zijn over het verzamelen van data. "Het doorverkopen van de data is natuurlijk ook strikt verboden", voegt Snijders van AP daar aan toe.
Nestlé benadrukt dat de ingestuurde data door een 'derde partij' worden verzameld. Nestlé ontvangt deze gegevens volgens eigen zeggen niet. "Nestlé ontvangt op basis van de testresultaten alleen een classificatie van de consument", meldt de woordvoerder.
