Er was nooit een plan voor een boek of een bedrijf, toch werd de Amerikaanse antropoloog en schrijver Simon Sinek (1973) wereldberoemd met zijn theorieën over groot leiderschap. De 'langverwachte opvolger' van Begin met het Waarom vertelt ons dat we het spel dat leiderschap heet helemaal verkeerd spelen.
Er staat een lange rij voor Theater Amsterdam, de plek waar Sinek zijn nieuwe bevindingen deze week presenteert. Ook Nederlandse zakenlui hangen aan zijn lippen. "Ik sta nog steeds versteld", zegt hij in gesprek met RTL Z over de aandacht. "Vooral omdat mijn werk diep persoonlijk is."
Het Oneindige Spel (The Infinite Game) is inmiddels het vijfde boek van de auteur, opgedragen aan zijn oma: 'die leefde alsof er geen eindstreep was'. De leiders van de toekomst hebben een groter doel voor ogen, weet Sinek. Ze snappen dat werken en ondernemen een spel is zonder eind. Een spel dat je daarom ook niet kunt winnen.
'De paus heeft het begrepen'
Wie het goed speelt wint vertrouwen en laat mensen beter samenwerken. Wat weer leidt tot vernieuwing. In het boek kom je hierbij de geijkte voorbeelden tegen: we lezen over Lego en Patagonia. Ook Apple blijft favoriet. Maar de paus heeft het volgens de denker óók begrepen, al staat dat niet in zijn boek.
"Dankzij een open houding en streven voor een hoger doel, krijgt de paus ook waardering van niet-gelovigen", zegt hij. Of Lady Gaga: "Ik vind haar geweldig, omdat ze staat voor iets dat groter is dan muziek. Ze geeft jongeren met mentale problemen een stem."
'A star is born'
Minuten voor Sinek's speech in Amsterdam schalt ze uit de speakers. De zaal is vol. Zeker duizend man, die duizend euro voor een kaartje betaalden. 'Sinek zelf komt niet voor minder dan een ton of twee', horen we in de wandelgangen. Gaga zingt de hit Shallow uit de film A star Is Born. Is het toeval?
That star is Simon, al had hij dat zelf nooit verwacht. "Ik heb geworsteld met mijn werk tot het punt dat ik er niet meer voor uit mijn bed wilde komen", zegt hij over zijn tijd in de reclamewereld. Hij raakte opgebrand, zoals zovelen dat in deze tijd meemaken. Daar begon een zoektocht naar zingeving, een doel.
De gouden cirkel gaat viral
Het was 2009. In een klein zaaltje ergens in Amerika, onder de vlag van sprekersclub TEDx, deelde Sinek zijn ideeën. Over hoe de grote bedrijven en leiders van deze wereld op dezelfde manier communiceren en mensen zo aanzetten tot actie.
Ze volgen het principe van de gouden cirkel, stelde Sinek toen al. Die begint met het beantwoorden van de vraag waarom je doet wat je doet. "People don't buy what you do, but why you do it."
Bedrijven zijn 'shallow'
Het ging over Apple, Martin Luther King, en the Wright brothers. Het werd gefilmd. Tien jaar later zijn we zeker 47 miljoen views verder. Sinek heeft zijn doel gevonden: mensen inspireren. "Het drijft me écht", zegt hij. "Iedereen heeft zo'n drijfveer. We hebben alleen hulp nodig om die te vinden."
De drijfveer is gelijk de crux van het probleem dat Sinek beschrijft in zijn nieuwste boek. Het gros van de organisaties en hun leiders zijn shallow, vindt de denker: ze zijn kortzichtig en gaan enkel voor de winst op de korte termijn - ze hebben een, wat hij noemt, 'eindige mindset in een spel dat oneindig is'.
'Bedrijven hebben geen visie'
Ze mogen dan wel aan zijn lippen hangen, de meeste bedrijfsleiders zijn nog veel te passief, vindt hij. "Bedrijven gaan niet ten onder door nieuwe technologieën, maar door bedrijfsleiders die geen duidelijk toekomstbeeld voor het bedrijf kunnen vormen."
Econoom en Nobelprijswinnaar Milton Friedman krijgt van hem de schuld: hij legde de basis voor de 'suprematie van de aandeelhouder'. Volgens Friedman is het enige doel van een bedrijf winst maken. Een principe waar veel bedrijven vandaag nog naar leven.
'Friedman is over de datum'
Sinek pleit er met anderen voor dat de belangen van het bedrijf ondergeschikt zijn aan die van de consument. Het kapitalisme is kapot, vindt hij. Het dient alleen de belangen van een kleine groep. "Het bedrijfsmodel van Friedman is over de datum", aldus Sinek.
Het denken in termen van winnaars en verliezers leidt op de lange termijn tot grote problemen: 'ontslagen om aan een arbitrair plan te voldoen, gehoorzaamheid aan aandeelhouders ten koste van klanten, hoge beloningen voor topmannen en verziekte werksferen', zo valt te lezen in zijn boek.
Zoekend naar zingeving
"Winst is belangrijker dan de mens geworden", weet Sinek. Als gevolg daarvan worden velen van ons 's ochtends wakker met een knoop in de maag bij de gedachte aan werk. We vinden geen vervulling in het leven, raken burned-out, net als Sinek zelf. Geen wonder dat jongeren zo zoekende zijn naar zingeving?
"Het is een generatie van activisten waar ik bewondering voor heb", zegt Sinek. "Ze zwengelen de discussie aan, nemen risico's en zijn absoluut niet lui."
Greta heeft haar eigen stijl
Een generatie met mensen zoals klimaatactiviste Greta Thunberg, die volgens Sinek ook het hogere doel voorop zet. Iets waar veel bedrijven een voorbeeld aan kunnen nemen. "Al hoeft het niet op de manier waarop zij het doet, iedereen heeft uiteindelijk zijn eigen stijl."
De moderne leider snapt het oneindige spel, wil Sinek maar zeggen. "De business overleeft elk bedrijf. Net zoals het leven de mens zal overleven", zegt hij. Wie dat snapt kan een doel stellen dat boven henzelf uitstijgt en teams bouwen die voor het bedrijf door het vuur gaan.
Klinkt als een flinke taak? "Het is extreem moeilijk", geeft hij toe. "Niet iedereen zal er toe in staat zijn, maar het begint met de moed om te leiden. Er bestaat niet zoiets als de perfecte manager, het is een oneindige poging om een betere versie van jezelf te zijn."
