Ontslagen Talpa-directeur was de rechterhand van John de Mol

De door John de Mol ontslagen topcreatief Patrick Scholtze deelt een decennialange geschiedenis met de gevierde televisietycoon. Samen maakten zij een trits blockbusters, waaronder Big Brother. Scholtze behoorde tot de inner circle rond De Mol, maar viel afgelopen jaren in ongenade.

Wie is hij? En wat is zijn relatie met De Mol precies? RTL Z zocht het uit.

Hoge ogen

De band tussen John de Mol en Scholtze gaat ruim dertig jaar terug. In 1988 werkt de dan 33-jarige zelfstandige televisieproducent De Mol samen aan de ziekenhuisserie Medisch Centrum West met de acht jaar jongere Scholtze, dan aankomend producer bij de Tros.

Niet veel later stapt Scholtze over naar John de Mol Producties, en gooit daar al snel hoge ogen. Zo produceert hij in 1992 de Staatsloterijshow, qua omvang de grootste productie die destijds op televisie te zien was.

Andere succesnummers die Scholtze in die tijd voor De Mol produceert, zijn de programma's van Robert ten Brink. Met All You Need Is Love winnen zij in 1993 samen de Gouden Televizierring.

Big Brother

In 1994 fuseren de bedrijven van John de Mol en Joop van den Ende tot Endemol. Scholtze wordt hoofd amusement. Als Endemol eind 1996 naar de beurs gaat, maakt hij zoals veel hooggeplaatste werknemers waarschijnlijk zijn eerste financiële klapper.

Het zijn in meerdere opzichten gouden jaren voor De Mol en Scholtze. Want tijdens een nachtelijke brainstormsessie in september 1997 met de broers Paul en Bart Römer ontstaat het idee voor Big Brother.

Met dit revolutionaire televisieprogramma, dat een in een huis geïsoleerde groep mensen dag en nacht met camera's volgt, staan zij aan de wieg van een nieuw tijdperk in realitytelevisie.

Miljardenverkoop Telefonica

Big Brother zet Endemol wereldwijd op de kaart, en is een doorslaggevende factor in de succesvolle verkoop van het televisiebedrijf aan de Spaanse telecomgigant Telefonica in 2000.

Telefonica betaalt het fabuleuze bedrag van 5,5 miljard euro. De verkoop maakt grootaandeelhouders De Mol en Van den Ende miljardair, maar ook andere hooggeplaatste werknemers als Scholtze tikken de jackpot binnen.

Vertrek bij Endemol

Na de overname van Endemol door Telefonica wil De Mol zich weer méér bezighouden met het creatieve proces. Daarvoor stelt hij een een select clubje van topcreatieven samen, met daarin ook zijn vertrouweling Scholtze.

Maar eind 2003 stapt De Mol na een ruzie met de Spaanse eigenaren op bij Endemol. Niet veel later, eind 2004, vertrekt ook de dan 41-jarige Scholtze.

Televisiezender

Na zijn vertrek bij Endemol richt De Mol zijn aandacht op zijn investeringen en een nieuw project: een eigen televisiezender. In de herfst van 2005 begint Talpa TV (later Tien) met uitzenden. Opnieuw werken beide mannen nauw samen; Scholtze wordt in 2005 senior creative en manager content van Talpa.

Maar het project wordt geen succes. In 2007 gooit De Mol de handdoek in de ring. Hij verkoopt de restanten van de zender aan RTL Nederland en moet afscheid nemen van veel werknemers. Ook Scholtze vertrekt.

Weg bij Talpa

De dan 45-jarige Scholtze kruipt echter niet achter de geraniums. In 2008 begint de geboren Tilburger voor zichzelf, met de 'ideeënfabriek' White Smoke Media.

Met dat bedrijf wil hij nieuwe, succesvolle televisieformats bedenken."Ik had ook kunnen doorgaan met John en Talpa, maar na twintig jaar is het een goed moment om zelf te beginnen", zegt Scholtze in de vakpers. White Smoke Media bestaat drie jaar, maar levert geen grote successen op.

Vriendschap

In 2010 keert Scholtze terug naar John de Mol. De miljardair heeft zich inmiddels gestort op de uitbouw van een nieuw televisieproductiebedrijf, en kan wel wat hulp gebruiken. De mediatycoon benoemt Scholtze tot zijn creatief directeur.

Een dijk van een baan, want samen met John de Mol wordt hij zo 'verantwoordelijk voor de algehele creativiteit' bij Talpa Media. Naast de nauwe samenwerking op het werk trekken De Mol en Scholtze ook vriendschappelijk met elkaar op.

Met een kleine groep getrouwen die ooit aan wieg van John de Mol Producties stonden, vormen zij aanvankelijk de zogenoemde 'Herenclub'. Dat gezelschap komt na de fusie tot Endemol nog jarenlang bijeen. In het boek John de Mol. Graven in een rijk leven beschrijft een van de leden dat als 'geweldig leuke bijeenkomsten, waar de verhalen elk jaar sterker werden.'

Sneeuwstorm

Volgens de biografie De gangen van De Mol (2004) behoort Scholtze tot een van de weinige mensen met wie De Mol het goed kan vinden. Wel tekenen de auteurs aan dat zelfs die mensen nooit echte vrienden worden. De Mol 'laat ze domweg niet dichtbij genoeg komen'.

Scholtze erkent in 2015 dat hun banden minder hecht zijn dan vroeger. Desondanks zegt hij De Mol wel te beschouwen als vriend: "In de zin dat ik een beroep op hem kan doen als dat echt nodig zou zijn. Als ik midden in de nacht ergens onder Parijs in een sneeuwstorm terechtkom en hij is de enige die ik kan bellen, zou hij me komen ophalen."

Overname Talpa Media

Scholtzes beslissing om weer voor De Mol te gaan werken, legt hem geen windeieren. Bij Talpa Media toucheert hij een maandsalaris van 17.500 euro, nog los van de bonussen.

Het beloningspakket van Scholtze wordt echter pas echt goudgerand als De Mol zijn bedrijf in maart 2015 verkoopt aan het Britse ITV. De Britten betalen 500 miljoen euro, en tot 2020 nog eens 600 miljoen. Als tenminste de resultaten goed blijven en De Mol bij het bedrijf betrokken blijft.

De hooggeplaatste medewerkers van Talpa, onder wie Scholtze, profiteren royaal van de overname. De creatief directeur ontvangt in 2015 zijn eerste premie van ruim 900.000 euro. En er kunnen nog vier betalingen volgen, van samen bijna 3 miljoen. De toekomst ziet er rooskleurig uit.

De Mol ontevreden

Maar dan gaat het mis. Omdat De Mol ontevreden is over Scholtze als zijn belangrijkste ideeënman en rechterhand, wordt de creatief directeur begin 2016 teruggeplaatst.

Zijn nieuwe titel Creative Director lijkt voor de buitenwereld hetzelfde, maar is dat niet. Scholtze staat niet meer exclusief naast De Mol, maar gaat behoren tot een groepje creatieven onder hem. Zijn maandsalaris wordt met 4000 euro verlaagd.

In zijn nieuwe rol krijgt Scholtze drie dagelijkse programma's onder zijn hoede: Koffietijd, 5 Uur Live en Utopia. Maar echt lekker loopt het niet. Vooral de eerste twee programma's leveren problemen op; de relatie van Scholtze met de presentatoren en hoofdsponsor de Postcodeloterij laat te wensen over.

Mateloos geïrriteerd

Als De Mol in februari 2017 de belangrijkste medewerkers bijeen roept om te bespreken hoe Talpa Media ook de toekomstige ITV-bonussen binnen kan slepen, is Scholtze als enige afwezig.

Dat irriteert De Mol, die verwacht dat de mensen die voor hem werken dezelfde gedrevenheid hebben als hij, mateloos.

Slappe hap

Op 10 mei 2017 uit De Mol in een gesprek met Scholtze zijn kritiek op hem. Volgens De Mol halen 'zijn' programma's niet het niveau dat mogelijk is. Volgens de mediatycoon is het 'slappe hap'.

De Mol geeft hem de kans om zich te bewijzen met het nieuw programma Mensenkennis, maar daarbij krijgt Scholtze geen enkele begeleiding. Na de zomervakantie krijgt Scholtze opeens van Talpa-topman Pim Schmitz te horen dat hij zijn koffers kan pakken.

Naar de rechter

Daarmee kan hij ook fluiten naar de resterende ITV-bonussen; de grote baas vindt dat hij die niet meer waard is. Veruit de meeste werknemers die bij De Mol in ongenade vallen, kiezen voor een financiële schikking en vertrekken. Scholtze echter niet. Hij stapt, best moedig, naar de rechter om tegen zijn schorsing te protesteren.

Eind 2017 geeft de kortgedingrechter hem gelijk. Omdat Talpa het vermeende disfunctioneren van Scholtze 'op geen enkele manier heeft onderbouwd', moet het bedrijf hem terugnemen.

Maar nadat Talpa hem na een klacht van hoofdsponsor Postcodeloterij van de programma's Koffietijd en 5 Uur Live afhaalt, meldt Scholtze zich in maart 2018 ziek met een burn-out. In augustus dwingt hij bij de rechter af dat Talpa hem wel het tweede deel van de ITV-bonus van 400.000 euro moet betalen.

Goed gesprek

Begin dit jaar is het de beurt aan Talpa om naar de rechter te stappen. Omdat de situatie onwerkbaar is geworden, wil het bedrijf Scholtze alsnog op straat zetten.

Tijdens die rechtszaak blijkt dat Scholtze zich niet beseft dat de man die hem naar eigen zeggen uit een sneeuwstorm zou redden, zich van hem heeft afgekeerd. Volgens hem kan het arbeidsconflict eenvoudig worden opgelost door een goed gesprek met De Mol tijdens een informeel etentje.

'Presentatrice haat hem'

De rechtbank noemt dat een illusie. Omdat er te veel is gebeurd, kan het niet anders dat de partijen uiteen gaan. Daarbij wijst de rechtbank ook op de anonieme getuigenissen, die bewijzen dat Scholtzes positie intern niet sterk is.

Zo zou zijn relatie met presentatoren slecht zijn. "Een presentatrice haat hem echt." Werknemers zouden Scholtze niet durven te zeggen wat ze vinden, omdat de creative director ze 'kan maken of breken'. Ook klanten delen in de klaagzang. "Doordat hij altijd schermt John dagelijks te spreken over de inhoud van de programma's durf je zelfs als klant geen kritische en eerlijke feedback te geven."

Maar evenals in de eerdere rechtszaken, maakt ook deze rechtbank vooral gehakt van de 'ernstig verwijtbare' manier waarop Talpa Scholtze aan de kant heeft gezet. Omdat hij geen eerlijke kans kreeg om zich te rehabiliteren, moet het bedrijf hem een schadevergoeding van ruim één miljoen euro betalen.

Onherstelbaar beschadigd

De rechtszaken hebben Scholtze ongetwijfeld een zekere financiële en morele genoegdoening opgeleverd. Maar het is de vraag of hij er uiteindelijk beter van is geworden.

Zijn band met De Mol, die toch al was verslechterd, is er onherstelbaar door beschadigd. En als gevolg van de zaak liggen alle details nu op straat. Nu duidelijk is hoe De Mol over hem denkt, wordt hij volgens Talpa door presentatoren en werknemers niet meer serieus genomen.

Dilemma van De Mol

Voor de buitenstaander wekt de zaak bevreemding. Mensen kunnen natuurlijk uit elkaar groeien. Ook is begrijpelijk dat mensen die hun scherpte verliezen, soms niet meer in hun oude functies zijn te handhaven.

Voor een gezond bedrijf zou het niet goed zijn als zij zich kunnen verschuilen achter hun warme banden met de grote baas. Wat dat betreft is het dilemma van De Mol goed te begrijpen.

Genadeloos afgedankt

Maar het blijft raadselachtig hoe De Mol iemand met wie hij al decennialang zulke hechte banden onderhoudt, zo keihard en genadeloos kan afdanken. Wat dat betreft geeft deze ontslagzaak een ontluisterend kijkje in de keuken van Talpa.

Scholtze en De Mol wilden geen toelichting geven. "Wij zullen niet reageren zolang deze zaak loopt," zegt een woordvoerder van Talpa, "om te voorkomen dat wij mensen publiekelijk beschadigen."