De diverse steunmaatregelen om bedrijven overeind te houden kosten de overheid handenvol geld. Alleen al aan loonsteun en aan de vergoeding voor vaste lasten werd 17,6 miljard euro uitgegeven. De horeca is een grote slurper, maar de handelssector kreeg nog meer geld.
Dat blijkt uit cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS). In 2020 hebben bedrijven in totaal 15 miljard euro aan loonkosten vergoed gekregen via de NOW-regeling. Daarnaast is 2,6 miljard euro aan vaste lasten vergoed vanuit de TOGS/TVL-regelingen.
Voor zowel NOW als TOGS/TVL waren er in 2020 drie aanvraagperioden. Het uitgekeerde bedrag was voor de NOW het hoogst in de eerste aanvraagperiode, zo constateert het CBS. Dat is niet onverwacht. Veel ondernemers wisten toen nog niet zo goed waar ze aan toe waren en vroegen hulp aan.
Omdat later bleek dat sommige bedrijven die ook deels moesten terugbetalen omdat er toch geld was verdiend, werden er in de andere aanvraagperiodes minder verzoeken ingediend.
Wat is wat?
De TOGS was een noodloket waar ondernemers die hun deuren (deels) moesten sluiten vanwege de coronamaatregelen eenmalig 4000 euro konden ophalen, mits ze aan de voorwaarden voldeden. Het TOGS-loket is dicht.
Bij de TVL-regeling kunnen ondernemers een vergoeding voor de vaste lasten krijgen. Eerst ging het om 85 procent, later werd dat verhoogd naar 100 procent.
Bij de NOW-regeling wordt een deel van de loonkosten vergoed. Het gaat maximaal om 85 procent van de kosten.
Winkels
Het grootste deel (17 procent) van de subsidies voor loonkosten en vaste lasten werd uitbetaald aan bedrijven in de handel. Het gaat in totaal om bijna 3 miljard euro, waarvan 2,6 miljard euro voor subsidies voor loonkosten.
"Het gaat dan onder meer om groothandels, winkels en de autohandel", zegt CBS-hoofdeconoom Peter Hein van Mulligen. Dat dat de grootste slurpers zijn is opvallend, want in tegenstelling tot de horeca haalden winkels nog omzet uit online verkoop en hoefden ook niet alle winkels dicht.
"Het is echter een enorm grote branche, waardoor ze toch de meeste steun kregen."
Uitzendbureau's
Na de handel ontvingen bedrijven in de 'verhuur en overige zakelijke diensten' het hoogste bedrag aan loonkostenvergoeding (2,3 miljard euro). Hiervan ging het grootste deel naar de uitzendbureaus en arbeidsbemiddeling (1,5 miljard euro).
Het is logisch dat uitzendbureaus zoveel krijgen. Veel uitzendkrachten kwamen zonder werk thuis te zitten en moesten afhankelijk van hun contract wel doorbetaald worden.
KLM
Ook de vervoerssector kreeg opvallend veel geld. 1,9 miljard ging op aan hulp bij het betalen van de loonkosten. "Dat komt omdat ook KLM hierbij zit", zegt Van Mulligen. Voor de eerste probleemperiode in 2020, van maart tot en met april, kreeg de luchtvaartmaatschappij al ruim 330 miljoen euro.
Met al die aanvragen is het niet vreemd dat de schatkist steeds leger wordt. In 2020 gaf de overheid ruim 44 miljard euro meer uit dan een jaar eerder, een stijging van 13 procent ten opzichte van 2019. Hierbij zijn ook andere steunvormen, zoals de miljardenhulp om KLM overeind te houden, meegenomen.
Van Mulligen geeft aan dat de bedragen mogelijk nog iets veranderen. "De steun is op basis van prognoses betaald. Sommige bedrijven moeten mogelijk straks geld terugbetalen, anderen krijgen misschien meer."
