De AEX is zojuist 3,7 procent lager gesloten op een eindstand van 539,38 punten. Dat betekent de slechtste beursweek voor de belangrijkste beursgraadmeter sinds oktober 2008, in het hart van de financiële crisis.
Voor de zevende beursdag op rij daalden de koersen. Niet alleen de AEX, maar ook elders in Europa en ook op Wall Street kijken beleggers aan het einde van de beursdag tegen flinke verliezen aan.
Ter vergelijking: begin vorige week stond de AEX-index tussentijds nog boven de 632 punten. Daar is deze week niet veel van over. Vandaag stond de index zelfs even 531 punten, oftewel liefst 100 punten lager.
13 procent verlies
Tot en met gisteren stond de AEX op een verlies van 10 procent, maar inclusief vandaag is dat opgelopen tot zo'n 13 procent. Daarmee is deze week slechter dan vergelijkbare periodes in 2015 en 2011.
Alleen in 2008 was er een nóg dramatischer week, met een verlies van maar liefst 25 procent.
Beurs in greep coronavirus
Op de beurs is er voor het eerst sinds lange tijd sprake van een correctie: een daling van 10 procent of meer sinds het hoogste punt. Beleggers zijn helemaal in de greep van het coronavirus, zegt beurscommentator Jacob Schoenmaker.
"De markt verwacht dat er de komende tijd ook veel beweging zal zijn", denkt Bob Homan, hoofd ING Investment Office van ING. Hij wijst ook op de forse stijging van de VIX-index, tot boven de 40. De VIX-index meet de verwachte beweeglijkheid van de beurs in de komende 30 dagen, gebaseerd op optieprijzen.
Van Chinees naar wereldwijd probleem
Het coronavirus werd aanvankelijk als een vooral Chinees probleem gezien, maar nu waarschuwen veel bedrijven, zoals luchtvaartondernemingen, dat zij worden geraakt door het virus.
Bank of America heeft de voorspelling voor de groei van de wereldeconomie teruggebracht van 3,1 procent tot 2,8 procent, dat is het laagste niveau sinds 2008. Zakenbank Goldman Sachs denkt dat de winsten van Amerikaanse bedrijven dit jaar niet zullen stijgen.
Kopen of nog niet?
Homan verwacht dat er nog wat somber nieuws zal komen. Hij denkt daarbij aan winstwaarschuwingen van bedrijven en officiële instanties zoals het Internationaal Monetair Fonds (IMF) die hun groeiprognoses voor de economie zullen verlagen. De vraag is vervolgens of dat al in de koersen is verwerkt. Homan denkt dat we dat punt wel gaan naderen.
Schoenmaker zegt vandaag wat aandelen te hebben gekocht, maar hij houdt het grootste deel van zijn kruit nog droog. Hij stapte in het najaar uit op 550 punten en hij wil eerst de ontwikkelingen afwachten.
Twee scenario's
Waar moeten beleggers nu vanuit gaan? Schoenmaker heeft uiteraard geen kristallen bol, maar hij schetst twee scenario's voor de AEX.
In het optimistische scenario gaat hij er vanuit dat het effect van het coronavirus op de economie maar tijdelijk is. De effecten van vergelijkbare virusuitbraken SARS en Mers bleken mee te vallen en je krijgt een enorme inhaalvraag, schetst Schoenmaker dit scenario.
Zoals uit onderstaande grafiek blijkt is het effect van het coronavirus op de beurs tot nu toe trouwens erger dan in 2003 met SARS.
Geen alternatief
Verder beschikken beleggers over veel contanten en er is geen alternatief voor aandelen. De rente is immers nog steeds nul en op staatsobligaties moet je rente toegeven, dus stappen beleggers maar weer in aandelen, aldus Schoenmaker.
De AEX stijgt in dit scenario naar 700 punten. oftewel het all-time high van september 2001. "We waren aardig op weg", aldus Schoenmaker. Op het niveau van 632,12 punten dat vorige week maandag tussentijds werd behaald waren we daar maar 11 procent van verwijderd.
Glas leeg
Maar het glas kan ook helemaal leeg zijn, in dat negatieve scenario kan de AEX naar 315 punten dalen, oftewel een halvering in vergelijking met het hoogste punt van ruim 630 punten van vorige week, aldus Schoenmaker. In het najaar van 2008 halveerde de AEX ook, in 2,5 maand tijd.
In dit scenario zorgen vacaturestops bij bedrijven, uitgestelde orders en uitgestelde aankopen door consumenten voor een sneeuwbaleffect
Beurs stond al hoog
Daarbij stonden de beurzen al op het hoogste niveau in jaren, waardoor er maar iets hoeft te gebeuren voor de koersen dalen. Tot overmaat van ramp hebben veel centrale banken nauwelijks nog ruimte om de economie te stimuleren met een renteverlaging, omdat de officiële rentes al laag zijn.
Welke kant het op gaat is moeilijk te zeggen, geeft Schoenmaker toe. Waarschijnlijk zal dat iets zijn tussen de twee scenario's die hij schetste, denkt hij.
Het duurt een paar weken voordat cijfers over de huidige situatie van de economie bekend worden. Let in de tussentijd op signalen, zodat bedrijven die al dan niet met winstwaarschuwingen of vacaturestops komen, aldus Schoenmaker.
