Stapje voor stapje - en onder de radar – vergrootte investeringsmaatschappij HAL haar greep op de beursgenoteerde baggeraar Boskalis. Onlangs werd het belang zo groot, dat de geheimzinnige investeerder dat moest meldden bij beurswaakhond AFM.
Om te voorkomen dat grootaandeelhouders in het geheim substantiële posities in Nederlandse beursfondsen nemen, geldt er een meldingsplicht. Wanneer het belang van beleggers een belangrijke grens overschrijdt, moeten zij dat melden aan de Autoriteit Financiële Markten.
Heer en meester
Vorige week werd zo duidelijk dat de Rotterdamse investeringsmaatschappij HAL haar belang in Boskalis heeft uitgebreid, van 35,7 tot 40,3 procent. Daarmee is de investeerder, die ook nog eens een zetel in de raad van commissarissen bezet, heer en meester bij Boskalis.
Voor de laatste belangenuitbreiding moest HAL 12,7 miljoen aandelen bijkopen, die de investeerder tegen de huidige koers 350 miljoen euro kostten. Het totale belang van HAL in Boskalis is inmiddels 1,5 miljard euro waard.
HAL-directeur en Boskalis-commissaris Jaap van Wiechen wil de betrokkenheid van de investeerder bij en de plannen met Boskalis niet toelichten.
Grote investeerder
HAL is niet zomaar een aandeelhouder. De investeringsmaatschappij ontstond in 1989, nadat rederij Holland Amerika Lijn (HAL) haar cruiseschepen had verkocht aan het Amerikaanse Carnival, voor omgerekend zo’n 550 miljoen euro. Met dat geld zette de familie Van der Vorm, die de scepter zwaait bij HAL, een investeringsmaatschappij op.
HAL heeft tegenwoordig onder meer grote belangen in tankopslagbedrijf Vopak, maritieme dienstverlener SBM Offshore, brillengigant Grand Vision en webwinkel CoolBlue, en is volledig eigenaar van de FD Mediagroep.
Boskalis de eerste
Maar de allereerste serieuze investering van HAL was een belang van 20 procent in Boskalis. In 1989 nam de investeerder voor 50 miljoen gulden het aandelenpakket over van een groep banken, die de Papendrechtse baggeraar drie jaar eerder van een faillissement hadden gered. HAL is dus al bijna dertig jaar grootaandeelhouder.
Boskalis was destijds veel kleiner dan nu, met 2000 werknemers en een omzet van 306 miljoen gulden. Gesteund door grootaandeelhouder HAL wist Boskalis uit te groeien tot een maritieme gigant, met tegenwoordig bijna 11.000 werknemers en een omzet van ruim 2,3 miljard euro.
Groeiend belang HAL
De laatste Boskalis-melding bij de AFM door HAL dateert van 2006. Toen bezat de investeerder nog 31,75 procent. Omdat er geen meldingsplicht is tussen de 30 en de 40 procent, bleef het de afgelopen twaalf jaar stil in het meldingsregister van de beurswaakhond.
Maar onder de radar bleef HAL het belang uitbreiden, blijkt uit de kleine lettertjes in de jaarverslagen van Boskalis. Dat ging stapje voor stapje; ieder jaar werd het belang enkele tienden van een procent groter.
Zo was het belang van HAL in Boskalis eind 2010 opgelopen tot 32,9 procent. Drie jaar later stond de teller op 34,3 procent. En eind 2017 kwam het belang uit op 35,7 procent.
Gesloten als oester
Afgezien van de meldingsplicht bij de AFM wijkt de huidige sprong ook op een andere manier af van de eerdere stapjes. De uitbreiding van 4,6 procentpunt is ruim 9 keer groter dan de eerdere stapjes.
Desondanks wil HAL de nieuwste investering in Boskalis, die zo'n 350 miljoen kostte, dus niet toelichten. Dat past overigens geheel in de lijn van HAL en de familie erachter, die zo gesloten zijn als een oester.
Boskalis niet bedreigd
Boskalis zegt zich niet bedreigd te voelen door de uitbreiding van het belang. "HAL is al heel lang een belangrijke aandeelhouder, die we koesteren", aldus woordvoerder Martijn Schuttevaer.
Volgens hem is het belang de afgelopen jaren steeds 'iets omhoog gekropen' omdat HAL kiest voor stockdividend, de uitkering van dividend in aandelen. Ook deed de investeerder mee toen Boskalis nieuwe aandelen uitgaf bij de overnames van Smit Internationale in 2010 en Dockwise in 2013. "De huidige stap is inderdaad groter, maar zien wij meer als een symbolische uitbreiding die onze prettige relatie bevestigt."
Volgens de woordvoerder van Boskalis heeft HAL het belang waarschijnlijk vergroot, omdat de investeerder het aandeel momenteel goedkoop vindt. "Het is ongetwijfeld het gevolg van hoe zij tegen onze huidige waardering aankijken. Het zijn goede beleggers bij HAL."
Koersontwikkeling
Wat koersontwikkeling betreft, hield het bij Boskalis afgelopen jaren niet over. Tot eind 2015 noteerde het aandeel ruim boven de 40 euro. Maar in 2016 zakte de koers weg tot onder de 30 euro. Dat jaar leed Boskalis door afwaarderingen een verlies van 564 miljoen euro, en moest het duizend werknemers ontslaan.
Na een bescheiden herstel in 2017 daalde de koers afgelopen februari opnieuw op zorgen rond de resultaten. Het aandeel zweefde sindsdien rond de 25 euro. In augustus maakte Boskalis een verlies van 361 miljoen in de eerste jaarhelft bekend.
In september krabbelde de koers iets op, tot zo'n 27,50 euro per aandeel. Maar het ligt voor de hand dat de recente aandelenaankoop door HAL aan die stijging heeft bijgedragen.
Volledige overname
Het is de grote vraag is of HAL overweegt om Boskalis ooit volledig over te nemen. De Rotterdamse grootaandeelhouder is daar in elk geval door de belangenuitbreidingen niet toe verplicht.
Weliswaar zijn beleggers die méér dan 30 procent van de aandelen in een beursgenoteerd bedrijf nemen, onder de huidige beursregels verplicht om een bod op alle aandelen uit te brengen. Maar beleggers die al boven die grens zaten vóórdat deze regel in 2007 inging, hoeven dat niet te doen.
Opmerkelijk genoeg hoeft dat ook niet wanneer zo'n grootaandeelhouder ervoor kiest om dat belang substantieel uit te breiden, zoals HAL bij Boskalis. Dat bevestigen de AFM en de baggeraar. "HAL is vrij om te bewegen boven de 30 procent", aldus de woordvoerder van Boskalis.
Beleggers hoeven er dus niet op te rekenen dat de vermogende investeerder Boskalis met een mooie premie bovenop de huidige koers van de beurs haalt.
