Action haalt bij meerdere winkels zelfscankassa's weg, maar ze gaan in tegen de trend. Want veel andere winkelketens blijven juist doorgaan met zelfscannen en breiden het aantal zelfscankassa's zelfs uit. Daar zitten namelijk voordelen aan, voor klanten én supermarkten.
Klanten van koopjesketen Action in onder meer Den Haag, Lelystad, Amsterdam, Purmerend en Hoofddorp die denken snel hun boodschappen te kunnen afrekenen komen bedrogen uit. Ze zullen daar nu toch bij een gewone kassa in de rij moeten gaan staan.
Action heeft in een aantal filialen namelijk de zelfscankassa's weggehaald. Volgens medewerkers die RTL Nieuws sprak moeten ze weg omdat er te veel werd gestolen.
Uitzondering
Maar Action lijkt een uitzondering, want andere winkelketens zeggen wél hun zelfscankassa's in de winkel te houden en het aantal zelfs te laten toenemen.
"In ruim de helft van onze 1200 winkels hebben we zelfscankassa's en we blijven uitbreiden", aldus woordvoerder José Mes van Kruidvat. "We willen dat klanten sneller doorstromen, zodat er minder wachtrijen zijn." Het is volgens haar nog niet gebeurd dat zelfscankassa's uit winkels van Kruidvat zijn weggehaald.
Ook bij Dekamarkt, dat ruim 100 supermarkten in Nederland heeft, is er nog geen enkele zelfscankassa weggehaald, aldus woordvoerder Rick Kruiskens. Dekamarkt gaat ook niet stoppen met zelfscannen, zegt hij.
Klanten
Onderzoek onder klanten wijst uit dat ze het prettig vinden om zelf hun boodschappen te scannen en af te rekenen, aldus Anoesjka Aspeslagh, woordvoerder van Albert Heijn. Het concern is in Nederland verreweg de grootste supermarktketen.
Volgens haar vinden klanten de snelheid van betalen een pluspunt. Ook vinden ze het prettig dat ze in de winkel al hun boodschappen in hun eigen boodschappentas kunnen doen, aldus Aspeslagh.
Minder ruimte
Verder nemen zelfscankassa's minder ruimte in dan gewone kassa's, zegt zij. Daardoor is er in de winkel meer ruimte voor producten en doordat er minder kassamedewerkers nodig zijn, is er meer tijd voor klanten, legt zij uit. Klanten zullen bij Albert Heijn volgens haar dan ook hun boodschappen zelf blijven scannen.
En dan is er nog het voordeel voor de supermarkten zelf: lagere kosten, aldus Laurens Sloot, hoogleraar ondernemerschap in de detailhandel aan de Rijksuniversiteit Groningen. Voor een supermarkt zijn de personeelskosten ongeveer 3 procent van de omzet, met zelfscankassa's kun je daar op besparen, legt hij uit.
Scheelt in de kosten
Stel dat 80 procent van de klanten bij de zelfscankassa afrekent, dan kunnen de personeelskosten flink naar beneden, rekent hij voor. Zelfs als je extra mensen moet inhuren voor controles. "Onderaan de streep is het nog steeds iets voordeliger en zeker in de grote grote steden is het moeilijk om mensen te vinden, ook voor kassa's", zegt Sloot.
Niet zo gek dus dat ook onder meer discounter Dirk, Hema en meubelwinkel Ikea vasthouden aan zelfscannen. In sommige Ikea's kun je nu zelfs alleen nog maar betalen aan een zelfscankassa.
Diefstal
Alhoewel medewerkers van Action zeggen dat toegenomen diefstal de belangrijkste reden is dat zelfscankassa's worden weggehaald, is dat volgens Action zelf niet het geval.
Toch neemt winkeldiefstal in het algemeen in Nederland wel toe. Vorig jaar met 30 procent, bleek onlangs uit een analyse van politiecijfers door persbureau ANP. Dat heeft volgens experts te maken met de hoge inflatie. Maar ook de zelfscankassa speelt waarschijnlijk een rol. Want daardoor is het makkelijker om iets te stelen.
Ikea: niet meer diefstal
Interessant is dat Ikea had verwacht dat het aantal diefstallen zou stijgen door zelfscannen, maar dat dat toch niet het geval bleek. Misschien helpt het dat je ook grote pakketten, zoals boekenkasten, bij de Zweedse keten koopt en die bij de klantenservice afhaalt, denkt woordvoerder Jurriaan Zuiderhoek.
Ook valt het meer op als je grote pakketten niet scant maar wel meeneemt uit de winkel, oppert hij.
'Technologische ratrace'
Het is een 'technologische ratrace', zegt Sloot. De systemen om na te gaan of iemand de winkel uitloopt zonder te betalen worden steeds slimmer, vertelt hij. Zo zijn er slimme camera's die kunnen zien hoeveel er in je mandje zit, legt de retaildeskundige uit.
"We nemen bij Albert Heijn diverse aanvullende maatregelen om diefstal te voorkomen", aldus Aspeslagh. Zij reageerde niet op aanvullende vragen van RTL Nieuws.
Blijvertje
Retaildeskundige Sloot denkt dat zelfscankassa's een blijvertje zijn. Toch zullen gewone kassa's niet helemaal verdwijnen, denkt hij. Uiteindelijk zal bij veel winkels zo'n 80 procent van de aankopen bij een zelfscankassa worden betaald, verwacht hij.
Het mes snijdt immers aan twee kanten, legt hij uit. Klanten kunnen kiezen of ze het prettig vinden om bij een medewerker willen afreken, of dat ze dat zelf willen doen. En de ketens hebben lagere kosten.
In deze video zie je dat winkelmedewerkers sneller scannen dan klanten:
