Swinkels Family Brewers uit Lieshout, bekend van Bavaria Bier, bouwt een brouwerij op Cuba. Hoe een Brabants familiebedrijf op een slimme manier wil profiteren van een groeimarkt. Maar daarbij ook flinke risico's loopt.
Eerder deze maand onthulde RTL Z dat Swinkels Family Brewers een meerderheidsbelang heeft genomen in een joint venture die een brouwerij in Cuba bouwt.
Samen met een lokale rum-producent zet het Brabantse familiebedrijf een brouwerij neer in de speciale economische zone bij de havenstad Mariel, ten westen van de hoofdstad Havana.
Opmerkelijke investering
Het is een opmerkelijke investering voor de Nederlandse brouwer, die al zeven generaties in handen is van de ondernemersfamilie Swinkels.
Het bedrijf bezit op zijn thuismarkten Nederland en België flinke brouwerijen en bekende biermerken als Bavaria, Cornet, Palm en La Trappe. Vorig jaar verkochten de Brabanders 7,2 miljoen hectoliter bier, goed voor 836 miljoen euro omzet en een winst van 28 miljoen.
Swinkels exporteert veel bier naar het buitenland, maar bezit nauwelijks belangen in buitenlandse bierfabrieken. Een meerderheidsbelang in een Ethiopische brouwerij (2015) en een minderheidsbelang in Georgië (2019) zijn de uitzonderingen.
Gevoeligheden
De nieuwe investering in de Cubaanse brouwerij is alleen daarom al opmerkelijk, maar nog meer vanwege de bijkomende commerciële en politieke gevoeligheden. Zo is het Brabantse familiebedrijf als gevolg van het project slaags geraakt met de grootste bierbrouwer ter wereld.
Daarnaast lopen bedrijven die zakendoen in Cuba het risico om het aan de stok te krijgen met de Amerikanen, die het communistische land al sinds de jaren zestig met een handelsembargo proberen klein te krijgen.
Toch investeren
Dat roept vragen op over hoe Swinkels in Cuba terecht is gekomen, waarom ze besloot er een brouwerij te bouwen en hoe ze de risico's afdekt.
Wegens de gevoeligheden wil het familiebedrijf niet op alle vragen over de ambities op Cuba ingaan. Wel bevestigt topman Peer Swinkels dat het project in een vergevorderd stadium is. "De bouw van de brouwerij is begin dit jaar gestart, en moet volgend jaar zomer klaar zijn", zegt hij tegen RTL Z.
Lange traditie
De bierbrouwer laat in een aanvullende schriftelijke reactie weten dat de Cubaanse investering niet uit de lucht komt vallen, maar voortborduurt op een lange export-traditie.
"Bavaria is sinds de jaren zeventig actief in de Cubaanse markt, met de merken Bavaria en Hollandia. De laatste jaren hebben we een mooie groei doorgemaakt, en inmiddels verkopen we ook de merken 8.6 en Claro, het energiedrankje Tigon en het alcoholvrije OptiMalt."
Belangrijke importeur
Brouwerij Swinkels kan zich zeker niet meten met de lokale marktleider Cerveceria Bucanero. Maar dankzij de decennialange succesvolle export zijn haar merken inmiddels wel gevestigde namen op het eiland geworden. Er is zelfs een Facebook-pagina gewijd aan de activiteiten van de Nederlandse brouwer op Cuba.
Daarmee heeft Swinkels, zeker als internationaal klein duimpje, een opmerkelijke plek op de Cubaanse importmarkt verovert naast merken als Heineken en Beck's van concurrerende biergiganten. "Wij zijn een van de leidende spelers in het importsegment", laat het Brabantse familiebedrijf trots weten.
Goede jaren
Daarbij komt dat de Cubaanse biermarkt het afgelopen decennium zeer goede jaren heeft gekend, zeker nadat de Amerikaanse president Obama het economische embargo versoepelde.
Dat leidde tot een opleving van de economie, waardoor steeds meer van de 11 miljoen Cubanen zich regelmatig een biertje konden veroorloven. Ook profiteerde de biermarkt van de toename van het toerisme, vooral vanuit Amerika. Rond 2016 ontstond daardoor zelfs een biertekort op Cuba.
Afgelopen jaren werd de economie en het toerisme keihard geraakt door de striktere naleving van het handelsembargo onder president Trump en de reisbeperkingen in de coronaperiode. Maar sinds Trumps exit en het einde van de coronamaatregelen is de situatie weer een stuk hoopvoller.
Aantrekkelijke markt
Hoeveel bier Swinkels Family Brewers precies in Cuba verkoopt en hoeveel omzet en winst dat oplevert, wil het bedrijf niet kwijt. Maar uit beschikbare cijfers blijkt dat de markt voor de Brabanders aantrekkelijk is.
In Cuba wordt jaarlijks zo'n 2,5 miljoen hectoliter bier verkocht. De grootste Cubaanse brouwer Bucanero verkocht in 2009 1,1 miljoen hectoliter. Dat leverde grootaandeelhouder AB Inbev dat jaar een omzetbijdrage van 106 miljoen dollar op.
Salsamuziek
Dergelijke cijfers klinken als salsamuziek in de oren van brouwer Swinkels. Vorig jaar boekte het Nederlandse familiebedrijf in héél Latijns-Amerika een omzet van 55 miljoen euro.
Dus als de Brabanders met hun gloednieuwe brouwerij straks een deel van de omzet van concurrent Bucanero naar zich kunnen toetrekken, kan dat behoorlijk wat opleveren.
Duurzaam
Bovendien krijgen buitenlandse investeerders in de economische zone van Mariel aantrekkelijke belastingvoordelen. En door lokaal te brouwen, kan het bedrijf flink besparen op import- en transportkosten.
"Wij verwachten met de komst van de brouwerij een deel van de bierimport in het land te vervangen. Het betreft een duurzame aanpak, waarbij ook werkgelegenheid wordt gecreëerd", aldus de bierbrouwer.
Samen met Cubanen
Daarbij benadrukt het bedrijf naast de eigen biermerken ook een lokaal bier te ontwikkelen, 'onder andere tot stand gekomen door de Cubanen zelf'. Inmiddels is het biermerk Parranda, waarvoor een ontwerpwedstrijd werd uitgeschreven, juridisch vastgelegd.
De brouwerij zelf is ondergebracht in de joint venture Cerveceria Cubana, waarvan Swinkels Family Brewers 60 procent bezit. De rest van de aandelen is in handen van de grote Cubaanse rum-maker Cuba Ron, bekend van Havana Club.
Distributiekracht
Door samen te werken met zo'n machtige lokale partij nemen de kansen op succes volgens de Brabanders toe. Het staatsbedrijf ontstond in de jaren negentig na een fusie van de belangrijkste rum-makers op het eiland.
"Het is in Cuba gebruikelijk dat dit soort investeringen in een joint venture met een Cubaans bedrijf worden gedaan", licht Swinkels toe. "Onze partner Cuba Ron beschikt met zijn verschillende investeringen in het land over de juiste ervaring, kennis en distributiekracht."
Flinke risico's
Inmiddels is wel duidelijk geworden dat de Cubaanse investering voor Swinkels ook flinke risico's met zich meebrengt. In de eerste plaatst hebben de Brabanders zich met het project de woede op de hals gehaald van biergigant AB Inbev.
Haar brouwerij Bucanero mocht namelijk jarenlang als enige bier brouwen op het eiland, totdat de Cubanen daar in 2019 een einde aan maakten. AB Inbev spande daarom een arbitragezaak tegen de Cubaanse overheid aan, maar sleepte ook Swinkels voor de rechter.
Volgens de brouwgigant maken de Brabanders met hun Cubaanse brouwerij inbreuk op haar exclusieve rechten.
Handelsembargo
Ook kleven er flinke politieke risico's aan de investering in Cuba. Zoals gezegd hanteren de Amerikanen sinds 1962 een handelsembargo tegen Cuba. Onder dat embargo kan de Amerikaanse overheid optreden tegen Amerikaanse, maar ook Europese bedrijven die zaken doen in Cuba.
Niet voor niets vermeldt brouwgigant AB Inbev in haar laatste jaarverslag haar activiteiten in het land heel nadrukkelijk als risicofactor. "De reputatie van AB Inbev kan worden aangetast, of toezichthouders kunnen ons bedrijf onder de loep nemen omdat Cuba het doelwit is van Amerikaanse economische sancties."
AB Inbev is zeer vatbaar voor eventuele strafmaatregelen van de Amerikaanse overheid. De multinational is met dochter Anheuser-Busch, bekend van het biermerk Budweiser, namelijk prominent aanwezig in de VS.
Amerikaanse dochter
Als Brabantse brouwer lijkt Swinkels minder kwetsbaar voor Amerikaanse sancties, maar dat is niet helemaal waar. Zo exporteert het familiebedrijf ook bier naar de VS en is het eigenaar van de Amerikaanse drankengroothandel Latis.
Swinkels Family Brewers zegt desondanks geen slapeloze nachten te hebben van het handelsembargo. "Voor al onze activiteiten, dus ook voor de activiteiten in Cuba, geldt dat wij altijd voldoen aan de wetgeving die op ons van toepassing is. Wij handelen met onze investering niet in strijd met de US-sanctiewetgeving."
Ook wijst de Brabantse brouwer erop dat andere bedrijven haar voorgingen. "Er zijn reeds veel grotere multinationals actief in het land, die ook zakendoen in de Verenigde Staten. De EU heeft verder goede betrekkingen met Cuba."
