Een meerderheid in de Tweede Kamer wil een stop op de nieuwbouw van grootschalige distributiecentra in Nederland, vanwege het beslag op de schaarse ruimte. Elisabeth Post, voorzitter van Transport en Logistiek Nederland (TLN), heeft wel een oplossing: bouw distributiecentra en woningen bij elkaar, of zelfs bovenop elkaar. Maar er zijn grote bezwaren tegen dat idee.
Die grote dozen in het landschap, ook wel bekend als distributiecentra, zijn inderdaad niet zo mooi, geeft Post toe op RTL Z. Sowieso is er de laatste jaren steeds meer verzet tegen de bouw van nieuwe grote distributiecentra in ons land. En onlangs werd ook al een streep gezet door de bouw van datacenters, bijvoorbeeld de enorme vestiging van Meta in Zeewolde.
De ruimte in ons land is heel erg schaars, zegt Post. "Maar distributiecentra zijn ook nodig, omdat er onder meer voorraden in liggen van ziekenhuizen en winkels."
"We kopen ook steeds meer online, die producten moeten ergens vandaan komen", vult Co Verdaas, hoogleraar gebiedsontwikkeling aan de TU Delft, aan.
Bij of op elkaar
Als oplossing pleit Post voor functiemenging, waarbij woningen en distributiecentra bij elkaar of bovenop elkaar staan. Nu heb je nog delen van de stad waar alleen woningen staan en delen waar alleen bedrijven zijn. Maar die huizen zijn overdag vaak verlaten, als de bewoners naar hun werk zijn, aldus Post. En die bedrijventerreinen zijn na werktijd juist weer verlaten, beide is volgens haar niet goed voor de sociale veiligheid.
Wonen bij of boven een distributiecentrum hoeft volgens Post geen probleem te zijn, als je de ingang van vrachtwagens maar aan de andere kant maakt. "En als vrachtwagens straks elektrisch zijn, dan heb je ook geen last meer van geluid, CO2 of stikstof."
Gemeenten kunnen bij functiemenging ook hogere eisen stellen aan de architectuur van distributiecentra, denkt Post. Nu bouwen ondernemers nog een gebouw dat puur functioneel is, ook omdat er weinig eisen zijn, zegt Post.
Haken en ogen
Maar het is allemaal niet zo makkelijk als het lijkt, zegt Verdaas. "Jarenlang is er ingezet op functiescheiding, omdat mensen liever niet op een bedrijventerrein willen wonen. En bedrijven zitten liever niet in de buurt van woningen, omdat dat uitbreiding kan belemmeren en er klachten kunnen komen over overlast."
Technisch gezien kun je niet zomaar woningen op een bestaand distributiecentrum bouwen, de fundering is dan niet sterk genoeg, aldus Verdaas. "Je kunt dat wel oplossen met een nieuwe fundering, die alleen bedoeld is voor woningen. Maar daar zijn wel kosten aan verbonden."
Op nieuwe distributiecentra kun je wel woningen bouwen, maar bouwen in de hoogte is sowieso altijd kostbaarder, zegt hij. "Alhoewel daar wel een hogere opbrengst tegenover staat, omdat op dezelfde grond ook woningen komen te staan."
Milieutechnische obstakels
Er zijn ook milieutechnische obstakels, denkt Verdaas. Distributiecentra staan namelijk vaak bij knooppunten, zoals van wegen, en er kunnen bijvoorbeeld elektriciteitsmasten staan. "Daardoor wordt het allemaal net wat ingewikkelder dan je thuis met Lego zou doen."
'Kan financieel uit'
Op zich kan het financieel best uit, heeft Stec Groep, economisch adviesbureau over vastgoed, berekend. Zo kun je een sportveld aanleggen op het dak, zoals bij Ikea in Utrecht het geval is.
En ook woningen over meerdere lagen aan de randen van een distributiecentra kunnen prima, zegt Stec Groep, dat mooie afbeeldingen heeft gemaakt van hoe dat er dan uit zou komen te zien. Maar dat soort gebouwen staat er nog niet in Nederland, bekent Post. Dat geeft misschien wel het beste aan dat het allemaal niet zo eenvoudig is.
