CO2 is niet alleen een broeikasgas, het is ook een onmisbaar ingrediënt voor de productie van bier, frisdrank en droogijs dat bijvoorbeeld wordt gebruikt bij de bezorging van diepvriesboodschappen. Alleen ligt er nu schaarste op de loer en dat komt door de hoge prijzen van aardgas.
CO2 komt onder andere vrij bij de productie van ammoniak, een grondstof van kunstmest. Een van de grootste kunstmestproducenten in Europa is Yara, met drie fabrieken in Zeeland. De CO2 die daar als bijproduct geproduceerd wordt, gaat naar bedrijven die het gas zuiveren en doorverkopen.
Bijvoorbeeld aan brouwers, die het gebruiken om bier te maken. En aan producenten van droogijs, dat in wezen niets anders is dan bevroren CO2, en waarmee diepvriesproducten en medicijnen gekoeld kunnen worden vervoerd.
Geen diepvriespizza's
Vanwege de hoge gasprijs hebben fabrikanten als Yara de productie flink teruggeschroefd. Dat betekent dat er ook veel minder CO2 op de markt komt en dat tekort laat zich gelden. Zo meldde online supermarkt Picnic eind augustus dat diepvriesproducten tijdelijk niet konden worden bezorgd, omdat ze geen droogijs geleverd meer kregen.
Dat probleem is inmiddels deels opgelost, zegt een woordvoerder van Picnic tegen RTL Z. "Bij een andere leverancier konden we iets meer droogijs loskrijgen. Ook hebben we de kratten beter geïsoleerd waarin diepvriesproducten worden vervoerd, waardoor we minder droogijs nodig hebben. Zo'n 40 procent van de klanten kan inmiddels weer diepvriesproducten bestellen."
Wanneer alle klanten weer ijs en pizza's kunnen inslaan, is nog onduidelijk. De woordvoerder hoopt op een paar weken. Op den duur wil Picnic helemaal van het droogijs af; daarvoor ontwikkelt het koelelementen die kunnen worden hergebruikt.
Geen slecht plan, want Poetin knijpt ons steeds verder af van Russisch gas:
Met dit masterplan knijpt Poetin Europa steeds verder af
Ook bij de Haarlemse brouwerij Jopen was het even billenknijpen. Hun CO2-leverancier, Westfalen, zei eerder deze maand geen koolzuurgas meer te kunnen leveren. "Force majeur noemden ze het. Overmacht", zegt directeur Michel Ordeman. "Maar van anderen in de branche hoorden we dat ze dat niet zomaar kunnen afroepen. En vorige week was er plotseling toch wel een levering."
Forse prijsverhoging
Het liefst houdt Ordeman Westfalen aan het contract, zegt hij, al heeft hij voor de leveringszekerheid inmiddels wel een back-up geregeld. "Maar dan gaat de prijs die je voor CO2 betaalt wel met een factor 4 of 5 omhoog."
Een pittige stijging, maar nog niet zo bont als ze het in Vlaanderen zien. Brouwerij Huyghe in Melle kreeg altijd CO2 geleverd van Nippon Gases. Die beriep zich eveneens op overmacht en verhoogde de prijzen. Zo fors zelfs, dat Huyghe in plaats van 345.000 euro naar 5 miljoen euro per jaar zou gaan, aldus een woordvoerder van het bedrijf.
Om niet van de ene op de andere dag zoveel geld neer te hoeven leggen voor koolzuur, spande de brouwerij een kort geding aan. "Contractueel kan pas na dertig dagen zo'n verandering in prijs doorgevoerd worden en niet zoals nu: direct met het mes op de keel." De rechter gaf hen daarin gelijk; Nippon geeft op de eigen site aan in hoger beroep te gaan.
Zo heet wordt de soep in Haarlem niet gegeten, maar vervelend is het wel, zegt Ordeman. Om minder afhankelijk te zijn van externe partijen bekijkt hij nu of zijn brouwerij de CO2 die vrijkomt bij het brouwen kan afvangen en hergebruiken.
Eigen koolzuur eerst
"Voor grote brouwers, die meer dan 100.000 hectoliter op jaarbasis produceren, loont dat al. Voor kleinere brouwerijen is zo'n systeem nu nog te duur, al hebben we onlangs op een Duitse beurs wel met een leverancier gesproken die zei zoiets goedkoper te kunnen leveren. Het zou natuurlijk het allermooist zijn als we ons eigen koolzuur gewoon kunnen hergebruiken."
