Deze maand bleek dat oprichterstelg Jan Kat de teugels bij supermarktconcern Detailresult heeft aangetrokken. Tegen zijn oorspronkelijke wens in werd hij toch commissaris bij het moederbedrijf van Dirk en Dekamarkt. Een ondernemersportret.
Wie is supermarktondernemer Jan Kat?
Kat werd in 1951 geboren als tweede zoon van Dirk Kat, de oprichter van de Noord-Hollandse supermarktketen Kijkgrijp, later Dekamarkt. Aanvankelijk werkte hij bij de FAO, de voedsel- en landbouworganisatie van de Verenigde Naties. Maar in 1985 stapte Kat over naar het familiebedrijf, als financieel directeur. Hij was toen 34.
Zijn oudere broer Siem was vijf jaar eerder al hun vader als algemeen directeur opgevolgd. Samen bouwden de broers de winkelketen uit van 30 tot 80 vestigingen.
Wat deed Kat bij Dekamarkt?
Als financieel en operationeel directeur was Kat ook verantwoordelijk voor de automatisering, personeelszaken en logistiek. Volgens de officiële bedrijfsgeschiedenis 'Van Kijkgrijp tot Dekamarkt' was hij een verklaard voorstander van innovaties, zoals thuisbezorging en zelfscanning. Maar in de spotlights trad de rossige supermarktman nooit. Er zijn nauwelijks foto's of interviews van hem bekend.
Bouwde hij Dekamarkt uit tot nationale speler?
Dat niet. Na de recente overname van negentien Deen-supermarkten telt Dekamarkt zo'n honderd vestigingen. Maar in het noorden en zuiden van Nederland kent niemand de naam van het bedrijf. De winkels van de familie Kat zitten in Noord- en Zuid-Holland, Utrecht, Flevoland, Gelderland en Overijssel.
Is zo'n kleine speler op termijn wel levensvatbaar?
Dat dachten de broers Kat van niet. Na de eeuwwisseling ging het familiebedrijf daarom steeds nauwer samenwerken met het grotere Dirk van den Broek. Dat leidde in 2008 uiteindelijk tot een fusie tot Detailresult Groep. De combinatie is tegenwoordig goed voor zo'n 200 winkels, 20.000 werknemers, een omzet van ruim 2 miljard euro en een marktaandeel van 5,4 procent.
Was de fusie een succes?
Na de fusie bleven Dirk en Dekamarkt hun eigen formules als respectievelijk prijsvechter en full-servicesupermarkt houden. Maar door 'aan de achterkant' zaken als personeelszaken, automatisering, bakkerijen, slagerijen en distributie te delen, wisten de families veel geld te besparen.
Dat leidde tot hogere winsten en dividenden. Volgens rijkenlijst Quote 500 steeg het vermogen van Jan en zijn broer tussen 2009 en 2019 van 275 miljoen naar 710 miljoen euro.
Bleef Jan Kat na de fusie bij het bedrijf betrokken?
Na de fusie leidde Kat nog enkele jaren de integratie van Dekamarkt en Dirk tot Detailresult. In 2011 stapte de toen 60-jarige oprichterszoon uiteindelijk op als topman.
Destijds benadrukte hij afstand van het supermarktbedrijf te zullen houden. Door geen commissaris te worden, wilde hij de nieuwe externe directie de ruimte geven. Wel hield hij als aandeelhouder een flinke vinger in de pap. Dat gold ook voor de andere oprichterstelg Henk van den Broek, die omstreeks dezelfde tijd afscheid nam als directeur.
Wat deed hij de afgelopen tien jaar?
Wat Kat tussen zijn zestigste en zeventigste jaar deed, is onduidelijk. Zijn zes jaar oudere broer Siem werd na zijn vertrek bij het supermarktbedrijf actief als boer en veehouder, onder meer op zijn landgoed Wildhoef bij Beverwijk. Jans vrouw Beth Johnson kocht in 1997 de Amsterdamse boekhandel Van Rossum op de Beethovenstraat, die zij vorig jaar verkocht. Maar waarop Kat zich na zijn vertrek bij Detailresult stortte, is onbekend.
Waarom werd Kat dit jaar toch commissaris?
Voor Detailresult was dit een roerig jaar, waarin de samenwerking tussen de twee supermarktketens Dirk en Dekamarkt grotendeels weer ongedaan werd gemaakt. Na een jarenlange ogenschijnlijk succesvolle samenwerking zegt het bedrijf dat de ketens juist meer behoefte hebben aan zelfstandige sturing. In mei vertrok topman Albert Voogd, die niet werd opgevolgd.
Deze maand bleek dat Kat in maart tegen zijn eerdere wens in toch toezichthouder bij het bedrijf is geworden. Nu het bedrijf in zo'n onrustig vaarwater zit, lijkt de oprichterszoon zich gedwongen te voelen om de regie bij Detailresult weer strakker in handen te nemen.
Of de ontvlechting een opmaat is naar een volledige breuk tussen de familiebedrijven, is onzeker. Kat en Detailresult willen daar nog geen uitsluitsel over geven.
