Er is goed nieuws voor potentiële woningkopers. De komende jaren worden er waarschijnlijk weer meer woningen gebouwd. Er zijn namelijk in het eerste halfjaar van 2020 meer vergunningen voor woningbouw afgegeven dan in de eerste zes maanden van 2019.
Dat blijkt uit cijfers van het CBS. Die woningbouw is hard nodig, want door de schaarste zijn de prijzen torenhoog. Zelfs de coronacrisis verandert daar niets aan.
15.000 woningen
In het tweede kwartaal van 2020 werd voor bijna 15.000 woningen een vergunning verleend. Dat is ruim 8 procent meer dan in het tweede kwartaal van 2019 en ook in het eerste kwartaal van dit jaar was er een stijging te zien.
Dat betekent niet dat die huizen er dit jaar al staan, doorgaans duurt dat nog wel twee jaar nadat de vergunning is verleend.
Spoedwet stikstof
In mei vorig jaar trapten gemeenten en provincies op de rem, vanwege het stikstofbesluit. Er mocht bijna nergens meer gebouwd worden. Dat zorgde ervoor dat in het derde kwartaal van 2019 voor slechts 13.000 woningen een vergunning werd verleend, een jaar eerder waren dat er 4000 meer.
In december 2019 stemden de Eerste en Tweede Kamer in met de spoedwet stikstof, om woningbouwprojecten weer op gang te brengen. Dat laatste kwartaal werden bijna 18.000 vergunningen afgegeven, tegenover 21.000 in het laatste kwartaal van 2018.
Het aantal vergunde nieuwbouwwoningen is een goede indicator voor de hoeveelheid woningen die in de nabije toekomst gebouwd worden.
In het tweede kwartaal van 2020 gaat het naar schatting om 4,6 miljard euro, ruim 15 procent meer dan een jaar eerder.
"Dat komt enerzijds omdat het om meer woningen gaat, maar mogelijk gaat het ook om duurdere woningen", zegt CBS-hoofdeconoom Peter Hein van Mulligen. "Dat kunnen we niet zien. Dan moet je precies weten welke gemeente die vergunning heeft afgegeven. Een woning in Amsterdam is natuurlijk duurder dan een woning in de provincie."
Positief
De hoofdeconoom is blij dat het gas er weer een beetje opgaat. "Het is een welkome onderbreking van een neerwaartse trend. We hebben te maken met een enorme krapte op de woningmarkt. Die krapte is zo groot dat zelfs de coronacrisis niet zorgt voor daling van de vraag of van de huizenprijzen."
"Daarom vond ik het ook al raadselachtig dat ook in het eerste kwartaal van 2019, voor de stikstofcrisis, minder gebouwd werd. Des te minder je bouwt, des te minder woningen en des te hoger zullen de prijzen zijn."
Nieuwbouw minder interessant
Zo positief als Van Mulligen is, zo negatief zijn de economen van ING. Die verwachten dat het aantal nieuwbouwwoningen dit jaar en volgend jaar zal dalen. Werden er vorig jaar nog ruim 71.500 woningen gebouwd. Dit jaar blijft de teller steken op 68.000 en volgend jaar op 65.000, zo is hun verwachting.
Dat komt allemaal door de gevolgen van de coronacrisis, denkt bouweconoom Maurice van Sante van ING. In economisch onzekere tijden, zoals nu, wint het kopen van bestaande bouw het van nieuwbouw. Als minder ontwikkelaars minder nieuwbouw verkopen, wordt er ook minder gebouwd.
"Met nieuwbouw loop je als koper extra risico, omdat je er pas over een jaar in kunt", zegt Van Sante. In dat jaar kun je je baan kwijtraken en je weet niet of je je eigen huis wel verkocht krijgt. Ook bestaat de kans dat de huizenprijzen dalen.
Kans op groter tekort
Maar als we nu minder interesse hebben in een nieuwbouwwoning, groeit op termijn de woningschaarste. Dan hebben we straks na de coronacrisis een nog groter tekort. "Dat moeten we zien te voorkomen. Er moet doorgebouwd worden, omdat de markt toch weer een keer aantrekt."
Van Sante vindt het dan ook belangrijk dat de overheid helpt om de woningbouw de crisis door te loodsen. Nieuwbouwprojecten moeten bijvoorbeeld goedkoper, zodat die huizen beter concurreren met bestaande bouw. Dat kan door makkelijker vergunningen te verlenen en bouwgrond goedkoper te maken.
Ook ligt er een taak voor de woningcorporaties, die juist nu moeten blijven doorbouwen. "Het lijkt er op dat zij wel constanter blijven bouwen. We zitten nog niet aan het lage niveau ten tijde van de financiële crisis."
Middelgrote bedrijven
Het CBS keek niet alleen naar de woningbouw, maar naar de hele bouwsector. En die heeft last van de crisis. Voor de eerste keer in vijf jaar tijd (2014) daalde de omzet. Die was in het tweede kwartaal 1,6 procent lager dan een jaar eerder.
"Ook de bouw kan zich niet onttrekken aan de gevolgen van het coronavirus. We zagen vorige week al dat er fors minder is geïnvesteerd in woningen, bedrijfsgebouwen en machines. De consument ziet de prijzen nog niet dalen, maar bouwbedrijven voelen de klappen wel", zegt Van Mulligen.
Lagere omzetten
Met 12 procent minder omzet waren het de middelgrote bouwbedrijven met 10 tot 100 werkzame personen waar de grootste klappen vielen. Door hogere omzetten bij de overige bouwbedrijven, zowel de kleine als de grote, behaalden bedrijven in de grond-, water- en wegenbouw in het tweede kwartaal nog een positief resultaat van 1,4 procent.
Bedrijven in de burgerlijke en utiliteitsbouw zetten 3,3 procent minder om. Ook bij de overige gespecialiseerde bedrijven, zoals installatie- en afwerkingsbedrijven was de omzet lager. Zij zetten in het tweede kwartaal 1,2 procent minder om dan in hetzelfde kwartaal een jaar eerder.
