Wie heeft het voor het zeggen bij Huawei? Politici en experts twijfelen hoe veilig het is dat de Chinese techreus meebouwt aan het nieuwe 5G-netwerk in Nederland. Is de angst voor spionage door de Chinese overheid terecht? Een interview met de cyber-security officer van Huawei Jaap Meijer.
Begrijpt u iets van die achterdocht?
Ja, daar begrijpen we wel degelijk iets van. Vanuit de Amerikaanse Senaat worden er al sinds 2012 zorgen geuit over de relatie tussen de Chinese overheid en Huawei. En sinds die tijd zijn we bezig te laten zien hoe we opereren en hoe we de dingen die we doen controleerbaar kunnen maken.
Hoe groot is de invloed van de Chinese overheid op Huawei?
Huawei is een private onderneming, 100 procent eigendom van het eigen personeel. Huawei staat op geen enkele manier onder druk van de Chinese overheid. Ook is ons nooit gevraagd toegang te geven tot welke datastromen dan ook.
Dat betekent dat Huawei volledig autonoom opereert. Uiteraard zijn wij onderhevig aan de Chinese wetgeving. Die geeft aan dat operators in China toegang moeten geven op het moment dat daar een verzoekschrift van de overheid voor binnenkomt. Alleen Huawei is geen operator, geen netwerkbeheerder. Wij zijn een leverancier van netwerkproducten.
De observatie van iedereen die in China is geweest en zich verdiept in de Chinese economie ziet dat de Chinese Communistische Partij zijn greep op de economie aan het uitbreiden is. Elke onderneming heeft wel iemand van de Partij in het bestuur of op belangrijke posten. Waarom zou dat voor een Chinese onderneming in het buitenland niet gelden?
U heeft gelijk, in China hebben bedrijven met meer dan 250 werknemers verplicht een partijfunctionaris aan boord. Dit zijn mensen die hebben een observatierol. Worden de werknemers goed behandeld? Je zou het kunnen vergelijken met de rol van een vakbond. Deze functionaris heeft geen enkele operationele zeggenschap. Het is een verplichting voor alle bedrijven in China.
Werken er mensen van de Chinese overheid bij Huawei in Nederland of bij Huawei-filialen in andere Europese landen?
Nee. Dat vindt alleen plaats op het hoofdkantoor in China.
Kan Huawei garanderen dat het tóch niet gebruikt wordt door de Chinese overheid, om in Nederland te spioneren of zelfs te saboteren?
Ja, dat kunnen we. We hebben voor onze apparatuur een rigide framework ontwikkeld. Niemand kan daar zomaar wijzigingen in aanbrengen. Als wij onze apparatuur hebben afgeleverd bij de netwerkbeheerders geven wij de sleutel af. We zorgen er ook voor, dat alle wachtwoorden worden overgedragen aan de klant en die worden volledig gereset. Vanaf dat moment is Huawei niet langer in staat toegang te krijgen tot de netwerken. Netwerkbeheerders zijn altijd 100 procent in controle.
Tegelijkertijd merkt u dat er internationaal zorgen zijn. In de Verenigde Staten, maar ook bij de AIVD in Nederland en in andere landen. Hoe kan het dat jullie niet in staat zijn die zorgen weg te nemen?
Het is een heel lastig fenomeen. We moeten natuurlijk niet blind zijn voor overheden die zich toegang verschaffen tot netwerken via hacking. Dat is van alle dag. Wat wij zien is dat daar niet specifiek Huawei voor wordt gebruikt, maar dat er een veelvoud aan methodes voor wordt ingezet.
Wat wij willen is voortdurend de discussie opzoeken. De beste verdediging die wij hebben is de discussie terugbrengen tot de feiten. Maar het blijft lastig om in de perceptie van mensen een ontkoppeling te maken tussen de Chinese overheid en Huawei als private onderneming.
China bespioneert Nederlandse ondernemingen en ambieert technologische werelddominantie in 2025. De Chinese overheid maakt het u ook niet gemakkelijk om los te komen van die perceptie?
Ik kan niet spreken namens de Chinese overheid. Het enige wat wij doen is alles in het werk stellen om te zorgen dat de kans, dat er misbruik gemaakt wordt van Huawei-apparatuur in de netwerken - dan wel werknemers die voor Huawei werkzaam zijn gebruikt worden als kanaal om toegang te krijgen tot datastromen - om dat zoveel als mogelijk te minimaliseren. En dat is wat wij ook doen.
Bijna obsessief gaan wij om met de strikte regels die wij daarvoor hebben opgesteld voor onze werknemers. Omdat wij ons als geen andere partij realiseren dat als er ook maar één security incident zou plaatsvinden waarbij Huawei en de Chinese overheid betrokken zijn, dan zijn we klaar. Dan is het echt over en uit met dit bedrijf.
Video: Wie heeft het voor het zeggen bij Huawei
Chinese ambassadeurs waarschuwen hier voor het voortrekken van Europese netwerkmerken boven die uit China. Op hetzelfde moment zien we dat Huawei en het Chinese telecombedrijf ZTE in China zo'n 80 procent van de markt in handen hebben. Hoe valt dat met elkaar te rijmen?
We zien significante participatie van niet-Chinese bedrijven in het bouwen van 3G-, 4G- en ook 5G-netwerken in China. Maar wat wel zo is is dat Huawei wat vooruitloopt op de technologische ontwikkelingen van de 5G-netwerken. Wij zijn daar al 10 jaar geleden mee begonnen. Dus waar wij nu staan speelt mee in de keuzes die netwerkbeheerders maken. En ja, in China zijn de netwerkbeheerders in staatshanden, dus dat speelt mee.
Die technologische voorsprong in acht genomen, hoe kan het dat netwerkbeheerders in een aantal belangrijke Europese markten niet voor Huawei kiezen en toch eerder 5G hebben, met behulp van jullie concurrenten?
Dat zijn individuele keuzes van de netwerkbeheerders. Heeft ook te maken met de beschikbaarheid van frequenties. Vodafone is (met Ericsson, red.) de eerste in Nederland, maar heeft nog maar een heel klein bereik. Andere providers wachten liever op een groter bereik.
In Groot-Brittannië is de druk groot om Huawei aan de kant te schuiven, in de VS, Australië, Nieuw-Zeeland is dat al gebeurd en de achterdocht groeit in Europa. Hoe schadelijk is dat voor Huawei?
We hebben daar ongelofelijk veel last van. Het grootste probleem is de onzekerheid. In Nederland voert het kabinet de discussie over 5G achter gesloten deuren met de netwerkbeheerders. Huawei en andere toeleveranciers worden daarin niet gehoord. Dat betekent onzekerheid over de vraag of Huawei nog apparatuur kan blijven leveren. En dat heeft z'n weerslag op het doorontwikkelen van de techniek en investeringsbesluiten.
Daarnaast hebben we niet langer toegang tot de Google Playservices vanwege de Amerikaanse maatregelen. Daar hebben we heel veel last van. Nu moeten wij onze eigen winkel opzetten, om alle services voor onze smartphones te kunnen blijven leveren. Dat kost tijd, geld en moeite en vertraagt de business.
Is dat ook een waarschuwing richting de politiek. Pleiten jullie voor meer openheid over die toolbox en wat er geëist moet worden van de netwerkbeheerders?
Ja, wij pleiten voor meer openheid. Omdat wij denken dat de discussie moet gaan over veiligheid. Het gaat om nationale veiligheid en de gevoeligheid van bepaalde componenten in het netwerk. Moet je daar hogere eisen aan stellen? Ja, zeggen wij. Het probleem is nu de onduidelijkheid. De vraag moet zijn: welke eisen stel je aan de apparatuur voor die gevoelige componenten van het netwerkt en welke eisen stel je aan de leveranciers van die apparatuur? Omdat dat niet duidelijk is, weten de netwerkbeheerders niet waar ze aan toe zijn bij de overheid.
De frequentieveiling (eind juni, red) staat voor de deur. Er moeten investeringen gedaan worden, zonder dat de netwerkbeheerders weten in hoeverre ze gebruik kunnen maken van de apparatuur van Huawei en welke eisen de overheid daar aan gaat stellen. Daarom willen wij een discussie over 5G meer met de deuren open.
U pleit feitelijk voor certificering - een kwaliteitsstempel - voor apparatuur voor de vitale delen van 5G. Wat als die er niet komt?
Als we dat niet doen, dan zullen dit soort discussies rondom perceptie een rol blijven spelen en wij denken dat het op termijn het vertrouwen van consumenten in telecommunicatienetwerken zal gaan ondermijnen. Hoe langer wij als industrie de discussie rondom perceptie voeren, hoe meer het vertrouwen afneemt en hoe meer wij met elkaar de digitale transformatie en dus de groei van de Nederlandse economie onder druk zetten.
