In Italië moeten alle bedrijven die als niet essentieel worden gezien hun deuren sluiten. Maar er wordt flink geruzied over wat dan wel en niet onmisbaar is. "Wij mogen door", zegt een wijnproducent in de regio De Marken. "Want zonder wijn worden mensen boos. Maar straks is vast iedereen onmisbaar."
In een poging de toename van het aantal besmettingen met het coronavirus te keren, heeft de Italiaanse regering het overgrote merendeel van de bedrijven in het land verplicht om de deuren te sluiten.
De maatregel gaat vanaf vandaag in maar bedrijven die niet zo makkelijk even de machines uit kunnen zetten, hebben tot woensdag de tijd gekregen.
Dat kan ook voor Nederland grote gevolgen hebben. Want Italië is met een import ter waarde van 12 miljard euro een van de belangrijkste handelspartners. Er komen veel levensmiddelen, kleding en schoenen uit Italië. Ook in de bouw, metaal en kunststoffenindustrie wordt veel gewerkt met grondstoffen of producten uit Italië, zo blijkt uit cijfers van het CBS.
Verwarring
Maar er is flink wat verwarring over wat wel en wat in Italië niet als 'essentieel' wordt gezien. De regering stuurde zondag een lijst met daarop zo'n tachtig sectoren die open mogen blijven. Naast zorg en levensmiddelen zijn dat onder meer transport, callcenters, fabrikanten van medische apparatuur, van verpakkingsmateriaal, van doodskisten en van werkkleding. Maar ook de chemie, advocaten en accountants.
Bedrijven zoals Fiat-Chrysler en brillenmaker Luxottica hadden zelf al besloten voorlopig dicht te blijven. Fiat maakte vandaag bekend dat het een deel van de productie om wil bouwen om mondkapjes te gaan produceren. Eerder kondigde het bedrijf al aan om ook ventilatoren te willen gaan maken voor beademingsapparatuur.
Staking
Er is zelfs ruzie over welke sectoren nu vitaal zijn of niet. Werkgeversvereniging Confindustria wijst er in een brief aan premier Giuseppe Conte op dat er veel bedrijven zijn die niet op de lijst staan die open mogen blijven maar wel belangrijk zijn als toeleverancier voor die 'vitale' bedrijven. En dat er ook fabrieken zijn die je in feite niet uit kunt zetten om technische redenen.
Vakbonden zijn er juist boos over dat nog zo veel bedrijven blijkbaar 'van vitaal belang zijn' en dus wel open zijn. Zij dreigen met een nationale staking vanwege de gezondheid van het personeel.
Bij Leonardo (het vroegere Finmeccanica), dat onder meer wapensystemen maakt, en andere bedrijven werd het werk vandaag al neergelegd door bezorgd personeel. Het personeel van verschillende bedrijven in de zwaar getroffen regio Lombardije dreigt ook met stakingen omdat ze willen dat zij op hun werk beter worden beschermd tegen het virus.
Wijn
De belangenvereniging van producenten van levensmiddelen Federalimentari was er maandag snel bij om te melden dat die sector als 'vitaal' is bestempeld en dus onbeperkt door kan blijven draaien. Zo ook wijnhuis Moncaro uit de midden Italiaanse regio De Marken. "De productie en distributie gaat gewoon door", zegt exportmanager Luigi Gagliardi van Moncaro. "Want wijn afpakken van de mensen; daarmee maak je ze heel boos."
Moncaro levert het overgrote deel van de wijn aan supermarkten in Italië, Europa (waaronder Albert Heijn) en Azië. "Daarmee prijzen we onszelf nu gelukkig. Want veel kleinere producten hier leveren exclusief aan restaurants. Die verkopen nu helemaal niet. Terwijl onze verkoop gewoon goed draait, ook nog in het buitenland." Van alle geïmporteerde wijn in Nederland komt volgens het CBS 13 procent uit Italië.
Complex
De export wordt voor Moncaro wel met de dag complexer omdat het transport grote vertragingen oploopt. "Onze chauffeurs staan vaak lang vast bij de grensovergangen waar iedereen wordt gecontroleerd. Helaas merken we dan dat Italianen vaak worden gezien als meer besmettelijk zijn dan anderen."
Het zorgt voor veel irritatie. "Bij de Brennerpas stond laatst 100 kilometer file." Ook komen er soms per land regels bij. "Zoals in Zweden dat alleen nog maar transport van onze wijn per trein accepteert. We moeten dus capaciteit op het spoor zien te vinden. Het gaat nog maar met veel moeite."
Zieke kaasboeren
Ook de beroemde Italiaanse Parmigiano Reggiano-kaas kan vooralsnog worden geleverd door heel Europa, zegt president Nicola Bertinelli van het consortium van die kaasproducenten. "Het enige waar we ons echt zorgen over maken is dat kaasboeren ziek worden. Daarom hebben we een database opgezet van gepensioneerde kaasboeren die beschikbaar zijn om in te springen. Het is nog niet nodig maar het kan zomaar wel nodig zijn."
De regio waar de kaas vandaan komt (de provincies Parma en Reggio Emilia) ligt niet ver van de gebieden waar het coronavirus het hardst heeft toegeslagen.
Ook heeft het consortium gevraagd of de regels voor het produceren van de typische parmigiano-kaas versoepeld kunnen worden. "Nu is het zo dat de kaas nog op dezelfde ochtend dat het gemolken is, wordt verwerkt tot kaas", legt een woordvoerder uit. "We willen daar iets meer tijd voor omdat het transport van de 2800 boerderijen naar de 330 kaasfabrieken steeds lastiger wordt."
'Iedereen onmisbaar'
Bij Moncaro denken ze dat als de huidige sluiting van veel bedrijven lang doorgaat ook zij in de problemen kunnen komen. "Onze toeleveranciers mogen niet allemaal door blijven gaan", zegt Gagliardi. "Zo komt de producent van onze etiketten mogelijk in de problemen omdat zijn toeleveranciers dicht zijn. En zo is eigenlijk alles aan elkaar verbonden en voelt iedereen zich onmisbaar. De lijst met essentiële bedrijven is inmiddels alweer aangepast. Het gaat er helaas weer een beetje op z'n Italiaans aan toe."
