Albert Heijn staat voor het eerst in de top drie van de Twinkle 100, de lijst met grootste online-verkopers in Nederland. Webgigant Bol.com staat nog altijd op nummer 1, gevolgd door Coolblue, maar de online opmars van supermarkten is begonnen.
Vakmedium Twinkle rangschikt de lijst naar omzetgrootte, exclusief retouren en btw. Dan komt Bol.com over 2018 uit op 1,6 miljard euro omzet, Coolblue 1 miljard euro.
Ruim eronder komt Albert Heijn, met 565 miljoen. Maar de supermarktketen laat wel webreuzen als Zalando, Wehkamp en Amazon achter zich in de nieuwe top tien. De populaire online supermarkt Picnic valt met een elfde plek net buiten de top tien, Jumbo komt binnen op de achtste plek.
'We staan nog aan het begin van omslag naar online verkoop'
Wijnand Jongen, directeur van brancheorganisatie Thuiswinkel.org, dat onder meer keurmerken voor webwinkels uitgeeft, zegt dat we nog maar aan het begin staan van de consument die massaal overstag gaat voor de webwinkel.
"Vanuit historisch perspectief zou je kunnen zeggen dat Albert Heijn al 25 jaar bezig is, maar dat was, met alle respect, heel veel trial and error", zegt Jongen.
"Online supermarkten staan aan het begin van een online curve. De verwachting is dat die stijgt, omdat consumenten de keuze willen hebben. Dus in de supermarkt om de hoek wat halen of online bestellen, of een combinatie dus online bestellen maar in de winkel ophalen. Die combinatie dat neemt exponentiële mate toe."

'Omzet online producten en diensten 26 miljard'
Pas de laatste vijf jaar is bij de webwinkels van supermarkten serieuze omzet te zien. Die is de laatste twee jaar exponentieel gegroeid, zegt Jongen. "Dat laten de cijfers van het afgelopen half jaar ook zien."
In de eerste helft van 2019 was online verkoop goed voor 12,5 miljard euro, becijferde de brancheorganisatie. Dat is 9 procent meer dan in dezelfde periode vorig jaar. De aankopen via internet stegen met 6 procent naar 124,9 miljoen euro.
Die aankopen worden steeds vaker op de smartphone gedaan: in het tweede kwartaal van 2018 kwam 15 procent van de online aankopen via mobiel, dat percentage steeg dit jaar naar 22 procent. Het aantal kopers via de smartphone steeg in die periode van 32 naar 37 procent.
Voor dit jaar raamt Thuiswinkel.org de totale consumentenbestedingen op ruim 26 miljard euro.
Vooral voedsel groeit hard
De top van de e-commerce in Nederland doet het goed, zegt Arjan van Oosterhout, hoofdredacteur van Twinkle. "Met name de online food-verkopers groeien hard, ook de bouwmarkten laten een indrukwekkende groei zien." Van die laatste categorie komt Praxis als hoogste binnen op plek 61.
Volgens Jongen doen de bouwmarkten ook al een tijd mee op online vlak, maar is de groei ervan nu substantiëler omdat ze zich naast bedrijven ook op consumenten zijn gaan richten.
"Ze onderkennen dat online een kanaal is waarop ze moeten acteren. Dan volgen de klanten. Anders pakken andere spelers dat op en blijven ze achter. Het veranderende gedrag van consumenten is bepalend voor ontwikkelingen in de retail", zegt Van Oosterhout.

Meegaan in de vaart der volkeren
Als je niet meegaat in de vaart der volkeren, is de overstap naar online en het bijbehorende bestellen en bezorgen, nog een kostenpost en een zoektocht.
"Schaalvergroting is een probleem: dus hoe je efficiënter wordt en de kosten van bijvoorbeeld het rondrijden met elektrische karretjes kunt verdelen over meer verkochte producten. Dan gaat het bijdragen", zegt Van Oosterhout.
Wanneer dat omslagpunt komt dat weet nog niemand, zegt hij. "De essentie is dat je consumenten moet bieden wat ze willen. Dat is wat supermarkten nu doen: ze investeren, ze leren. Dat hoort bij ondernemerschap."