De olie-industrie heeft het moeilijk. Shell maakt een verlies van 6 miljard in een kwartaal en er lijkt steeds meer draagvlak voor hardere maatregelen tegen de uitstoot van CO2. China is een hele grote vervuiler, maar het land lijkt ‘om’. China investeerde afgelopen jaar 80 miljard in hernieuwbare energie. Moet je nog wel beleggen in Shell?
Jos Versteeg van Theodoor Gilissen zegt dat omdat de olieprijs nu zo laag is oliemaatschappijen investeringen uitstellen en dat drukt later de productie. Het lagere aanbod van olie zal later de prijs weer doen stijgen en dat is goed voor olieconcerns.
Op de langere termijn is Versteeg somberder voor de olie-industrie. ''Het is wel eindig, over 20-25 jaar gaat het pijn doen. Er zullen maatregelen worden genomen om de CO2-uitstoot omlaag te brengen. Dat kan niet anders.''
''Er zullen ingrijpende maatregelen nodig zijn, de wereld is verslaafd aan transport en elektriciteit."
Blijft groot deel olie in de grond?
Hans de Geus is nog somberder: "Het ziet er niet best uit voor de branche."
Hij ziet drie bedreigingen: er is te veel aanbod en te weinig vraag, hernieuwbare energie en de 'carbon bubble'. Met dat laatste wordt bedoeld dat misschien een groot deel van de voorraden aan olie, steenkool en gas niet gewonnen kan worden en in de grond moet blijven zitten.
Als de temperatuur niet meer mag stijgen dan met 2 graden Celsius, dan kan het niet anders dan dat we overstappen op nieuwe energie zoals zonne- en wind-energie en waterkracht. Een deel van de bestaande voorraden zijn dan niet winbaar en er hoeft dus op langere termijn ook minder gezocht te worden naar olie en gas.
Olie nog een tijdje nodig
De Geus en Versteeg denken niet dat we snel helemaal zonder olie zullen kunnen. Voor veel toepassingen is olie nodig, bijvoorbeeld bij de productie van kunstmest en plastic. Ook verwacht De Geus dat schepen nog wel even op stookolie zullen blijven varen en dat vliegtuigen kerosine nodig hebben.
De productie van elektriciteit kan volgens hem wel worden vervangen door hernieuwbare energiebronnen. Zo’n 40 procent van de energie die wordt gebruikt om elektriciteit op te wekken. Dat kan op een termijn van 20-30 jaar volledig via hernieuwbare energie worden opgewekt.
'Opkomst hernieuwbare energie onbewust in lage waardering Shell'
Zowel Versteeg als de Geus hebben geen hele hoge verwachtingen van de klimaatconferentie in Parijs. Maar aan de komende milieutop in Parijs doet China mee en dat is volgens De Geus een goed teken. ''Vroeg of laat zal er een CO2-prijs komen''.
Hij denkt dat dat, plus de opkomst van hernieuwbare energie, onbewust is meegenomen in de lage waardering van Shell en andere oliemaatschappijen op de beurs. Op de huidige koers is het dividendrendement 7 procent. Gezien de spaarrente van nog geen 1 procent lijkt dat veel, maar 'er zit wel een luchtje aan', aldus De Geus. ''Het is een soort junk bond: een hoog rendement, maar er is veel onzekerheid''.
Is dividend Shell houdbaar?
Verschillende analisten vinden dat het maar de vraag is of Shell het dividend bij de huidige olieprijs kan handhaven. Deze week zei Bob Homan van ING dat bij de huidige olieprijs het dividend onhoudbaar is. Hans de Geus heeft eveneens zijn twijfels.
Ook RTL Z beurscommentator Jacob Schoenmaker geeft aan dat een hogere olieprijs nodig is, maar hij verwacht dat de olieprijs wel gaat stijgen.
'Shell kan dividend nog uit operationele kasstroom betalen'
''Shell kan het dividend nu betalen uit de vrije kasstroom. De operationele kasstroom is 34 miljard dollar, als je daar de investeringen van 24 miljard dollar vanaf trekt, dan houd je 10 miljard over en dat het precies het dividend'', rekent Versteeg voor. Door te snijden in de kosten heeft Shell nog wat meer ruimte, maar voor die kostenbesparingen betalen toeleveranciers zoals Fugro en SBM offshore een prijs, aldus Versteeg.
Hij verwacht een consolidatieslag onder toeleveranciers. Als de olieprijs lang genoeg laag blijft zal dat ook bij olie-concerns zijn. ''Nu al zie je dat Shell BG wil kopen.''
'Olieprijs door schalie-olie nog paar jaar niet boven de 60-70 dollar'
Oliemaatschappijen worden hard geraakt door de lage olieprijs. Een aantal jaren terug kostte een vat olie nog tegen de 150 dollar, nu is dat minder dan 50 dollar. In de afgelopen jaren steeg het aanbod van olie, vooral door de winning van schalie-olie in de VS. Jos Versteeg geeft aan dat rond 2020 de productie van schalie-olie zijn piek zal hebben bereikt. Tot die tijd zal de olieprijs niet boven de 60-70 dollar uitkomen.
Daarbij speelt mee dat de put die je slaat voor de winning van schalie-olie ongeveer een jaartje meegaat, daarna moet er een nieuwe worden geslagen. Daarom is de productie van schalie-olie vrij makkelijk te stoppen. Dat is in tegenstelling tot een conventioneel olieveld. Als je daar de winning stopt, dan is de productie bijna niet meer op te starten. Voorheen was Saoedi-Arabië de 'swing producer', het land dat de productie aanpaste aan de vraag. Nu zijn dat de VS, maar na 2020 zal de productie van schalie-olie weer vrij snel terug zakken, omdat die olievelden niet zo groot zijn, denkt Versteeg.
'Op termijn hogere olieprijs'
De oliemarkt kent een varkenscyclus, aldus Versteeg. Als de olieprijs laag is, dan worden investeringen verlaagd en dat drukt op termijn het aanbod, waardoor de olieprijs weer omhoog kan. Op termijn gaat hij uit van een hogere olieprijs. Jacob Schoenmaker is het met hem eens. Hij denkt dat de olieprijs eerder dan verwacht door de 50 dollar zal gaan.
Jos Versteeg ziet niettemin op de langere termijn alternatieve brandstoffen voor auto’s als ‘echt een echt probleem’ voor concerns als Shell. ''Er komt een tijd dat regeringen stellen dat er fors minder fossiele brandstoffen mogen worden verbruikt. Er moet een rem komen op fossiel, er is geen draagvlak voor. Het overschakelen op alternatieve energie gaat wel heel langzaam, daar zijn we nog zeker 15 tot 20 jaar mee bezig, alhoewel we wel zullen overstappen van steenkool op het minder vervuilende aardgas''.
