AkzoNobel komt voort uit een heleboel bedrijven, maar van de letters A, K, Z, en O maakt alleen de Z van Zout nu nog onderdeel uit van het concern. Maar voor hoe lang nog, want ook de divisie waaronder Zout valt wordt binnenkort waarschijnlijk verkocht.
Als je wilt overleven, dan moet je constant je portfolio aanpassen, zegt Unilever-ceo Paul Polman die deze week zijn margarinetak in de etalage zette. Ook AkzoNobel heeft steeds nieuwe producten in de markt gezet, overnames gedaan en onderdelen verkocht.
De naam AkzoNobel bestaat uit twee delen. Het laatste stukje, Nobel, komt van de overname van het Zweedse Nobel in 1994. Veel bedrijven die ooit de basis vormden voor het eerste deel van de naam AkzoNobel, Akzo dus, zijn bijna allemaal verkocht.
Op je eitje, de weg en voor de industrie
De Z van 'Zout' is nog wel over en slaat op de activiteiten van Akzo op het gebied van zoutwinning. Naast aardgas en wat aardolie hebben we in Nederland namelijk nog een derde grondstof: zout.
Dat strooien we niet alleen op ons eitje (het merk Jozo), of op de wegen als winter is. Maar het grootste deel wordt gebruikt als grondstof voor veel industrieën. Ook wordt zout onder andere gebruikt in de landbouw.
Twente en Groningen
In Twente wordt zout uit de grond gehaald dat er al 200 miljoen jaar zit. Op zo'n 400 tot 500 meter diepte zit een zoutlaag van 50 meter dik. Ons aardgas is over een aantal jaren op, maar we kunnen nog honderden jaren zout winnen.
Ook in Groningen wordt zout gewonnen, in Delfzijl wordt daar onder meer chloor van gemaakt. Akzo heeft ook nog een fabriek in Denemarken en in Spanje is er nog een samenwerking voor het winnen en verder verwerken van zout.
Zout valt bij AkzoNobel onder Industrial Chemicals, dat de afgelopen jaren een omzet van 1,2 miljard euro behaalde. Dat is ruim 8 procent van de totale omzet.
AKU
Maar waar staan de andere letters van Akzo eigenlijk voor? Akzo ontstond in 1969 door een fusie van Algemene Kunstzijde Unie (AKU) en Koninklijke Zout Organon (KZO). AKU en KZO werd Akzo.
AKU begon als Nederlandse Kunstzijdefabriek (NK, uitgesproken als Enka), dat viscose maakte, oftewel kunstzijde. Daarvan kan kleding worden gemaakt, maar het is goedkoper dan zijde. Later werd het Duitse Vereinigte Glanzstoff Fabriken overgenomen en werd de naam veranderd in AKU. Dat ging ook allerlei andere kunstvezels maken, zoals nylon.
In 1998 kocht AkzoNobel het Britse Courtaulds. Het was Akzo te doen om de verfactiviteiten van dat bedrijf. De kunstvezeldivisie werd samengevoegd met die van Akzo onder de naam Acordis en verkocht. Frappant: AkzoNobel heeft nog steeds een beursnotering in Frankfurt. Het tickersymbool is: AKU.
Organon
De O van Akzo is van Organon. Dit bedrijf ging zoals gezegd uiteindelijk over in Koninklijke Zout Organon (KZO). Maar dat was wel via een reeks van fusies. Het begon in de jaren twintig met slachterij Zwanenberg, dat uit slachtafval medische stoffen ging halen zoals insuline. Ook werd uit eierstokken van paarden oestrogeen gewonnen, dat vruchtbaarheidsverhogend is voor mensen. Later werd Organon bekend van onder meer de anticonceptiepil en zwangerschapstesten (Predictor).
Organon werd een dochter van Zwanenberg. Later ging Zwanenberg Organon samen met Koninklijke Zout Ketjen tot KZO. In 2007 werd Organon voor 11 miljard euro verkocht.
Specialty Chemicals in de etalage
Het ziet ernaar uit dat ook de Z van Zout AkzoNobel gaat verlaten. Akzo wil Specialty Chemicals, waar Zout onder valt, afsplitsen. Het kan dat het een aparte beursnotering krijgt, maar misschien wordt het verkocht. Op 19 april maakt Akzo op een dag voor beleggers meer over de plannen bekend. AkzoNobel zou dan alleen verder gaan met verf en coatings, voor huizen, maar ook bijvoorbeeld schepen en vliegtuigen.
AkzoNobel komt niet zomaar met het idee om Specialty Chemicals te verkopen. De Amerikaanse verfproducent PPG heeft zijn zinnen gezet op AkzoNobel. Maar Akzo ziet dat helemaal niet zitten en om PPG van zich af te schudden komt het nu met afsplitsingsplan, om een minder aantrekkelijk doelwit te worden.
Misschien wordt Akzo zelf overgenomen
Volgens Bloomberg kan AkzoNobel zo'n 10 miljard euro krijgen voor Specialty Chemicals en dat is de helft van de hoogte van het eerste bod van PPG van in totaal 21 miljard. Akzo heeft ook het tweede bod van PPG afgewezen, maar de Amerikanen willen voor 1 juni nóg een bod uitbrengen. PPG-topman Michael McGarry heeft een aantal jaren in Europa gewerkt en deed al eerder zaken met Akzo.
AkzoNobel heeft ook te maken met de aandeelhouders, die willen dat het concern wél kijkt naar biedingen. Paul Singer van hedgefund Elliott, is zo'n aandeelhouder en hij heeft de reputatie van een aasgier. Misschien verdwijnt AkzoNobel straks wel helemaal.
