Als belegger ben je constant op je hoede voor ontwikkelingen die de koersen een andere kant op kunnen sturen dan jezelf in gedachten had. Naast 'olifanten in de kamer' en 'zwarte zwanen' maken beleggers zich nu ook druk over 'grijze neushoorns'. Maar wat zijn dat?
De term 'grey rhino's' bestaat al een paar jaar, maar recent kwam de Chinese centrale bank er weer mee op de proppen. Met grijze neushoorns worden ontwikkelingen bedoeld waarvan de kans dat ze daadwerkelijk plaatsvinden groot is en waarvan de invloed ook groot is, maar die iedereen tóch negeert.
Als neushoorns in het wild aanvallen, dan doen ze dat niet zomaar. Je ziet ze al even staan en ze laten en voor ze op je afkomen rennen maken ze een luid snuivend geluid, bijna net zoals de neushoorns op de financiële markten dus. Er leven nu geen neushoorns meer in het wild in China, de vier soorten die er voorkwamen zijn in de vorige eeuw in China uitgestorven.
Bij grijze neushoorns op de markten kun je nu bijvoorbeeld denken aan de opgebouwde schuldenberg in China. Banken en bedrijven in China hebben hun schulden de laatste jaren fors zien oplopen. Moody's verwacht dat die schulden verder stijgen en het verlaagde dan ook de kredietwaardigheid.
Grijze neushoorns
De Chinese autoriteiten proberen wel de schulden terug te dringen, maar gevreesd wordt dat dit de groei zal drukken. En gezien de omvang van de Chinese economie, inmiddels de tweede in de wereld, zal dat waarschijnlijk ook elders in de wereld zichtbaar zijn. Zo exporteren veel bedrijven naar China.
Ook de zeepbel op de Chinese huizenmarkt kun je zien als een grijze neushoorn.
Zwarte zwanen
Veel lastiger is het met zogeheten zwarte zwanen. De term is bedacht door Nassim Nicholas Taleb, een hedgefondsmanager. Hierbij gaat het om totaal onverwachte gebeurtenissen. Tot in de negentiende eeuw werd gedacht dat alle zwanen wit waren, maar plotseling bleken er in Australië ook zwarte zwanen te leven. Daar had niemand mee rekening gehouden.
Op de financiële markten gaat het niet letterlijk om zwanen, maar om andere gebeurtenissen die niemand kon voorzien. Maar die gebeurtenissen kunnen wél een grote invloed hebben. Denk bij zwarte zwanen aan terroristische aanslagen of het uitbreken van een oorlog. De Eerste Wereldoorlog, bijvoorbeeld, was onverwacht. Vrijwel iedereen ging er lang vanuit dat een oorlog in Europa voorkomen kon worden.
Ook de opkomst van internet is uiteindelijk iets dat je als een zwarte zwaan kan beschouwen. Zwarte zwanen hebben vaak een grote invloed, vooral omdat niemand ze ziet aankomen. In tegenstelling tot grijze neushoorns valt dus niet te zeggen wat de volgende zwarte zwaan zal zijn.
Olifanten in de kamer
Je hebt ook nog een 'elephant in the room'. Die staat symbool voor een overduidelijk probleem of risico waar niemand het over wil hebben. Als er een olifant bij je in de kamer staat, dan merk je die uiteraard wel op. Maar soms wil niemand erover spreken, bijvoorbeeld omdat het een taboe is.
Bij olifanten in de kamer kun je bijvoorbeeld denken aan de noodzaak om de risico's voor banken te verminderen door allerlei regels te introduceren. Maar inmiddels ligt de bankencrisis alweer zo'n tien jaar achter ons en er is nog steeds discussie over onder meer de kapitaaleisen voor banken.
