We kennen de zorgverzekeraar natuurlijk vooral als de partij die ervoor zorgt dat je medische rekeningen (deels) worden vergoed. Maar steeds meer verzekeraars weten inmiddels dat mentale gezondheid minstens zo belangrijk is. "Onze stresstest is heel populair."
Lange tijd was 'preventie' een beetje een vies woord onder zorgverzekeraars. "Daar zijn wij niet voor", was het devies. Maar de afgelopen jaren is duidelijk geworden dat gezondheid meer is dan het hebben van een gezond lichaam. Langdurige somberheid is net zo vervelend als een gebroken been, om maar eens wat noemen.
Dankbaarheid en hiken
Wie lekker in zijn vel zit en zich mentaal goed voelt, zal minder snel last hebben van fysieke klachten (en dus minder snel een beroep doen op zijn zorgverzekering). Een rondgang langs de grootste verzekeraars laat zien dat er flink wordt uitgepakt op het bewerkstelligen van een positieve mindset.
"Positiever in het leven staan? Zo helpt CZ", aldus de webpagina van deze zorgverzekeraar. Last van somberheid? Hou eens een dankbaarheidsdagboek bij, of een gedachtenschema, suggereert CZ. Ook heeft de verzekeraar de 'Happy Hike Podcast' ontwikkeld met het idee: wandelen is goed voor je. "We bieden ook een online stresstest aan en die is heel populair", aldus een woordvoerder.
Verzekeraar Just, onderdeel van CZ, biedt bijvoorbeeld de app 'App de Coach' aan. "Daarmee kunnen verzekerden laagdrempelig hulp krijgen om mentaal fit te blijven, bijvoorbeeld als ze last hebben van somberheid, slapeloosheid of gameverslaving", vertelt de woordvoerder. "Gebruikers kunnen chatten met verpleegkundigen en zij verwijzen zo nodig door naar de huisarts. De huisarts kan eventueel doorverwijzen naar de GGZ." Daarnaast is het mogelijk om met een coach te videobellen.
Miljoen downloads
Ook verzekeraar VGZ heeft een app: via de Mindfulness Coach kunnen gebruikers yoga-, mindfulness- en meditatieoefeningen doen. De app is volgens VGZ inmiddels al een miljoen keer gedownload, en niet alleen door klanten. "Lekker in je vel zitten. Dat staat bij ons voorop", vermeldt de website.
Menzis en FBTO zetten even goed in op mentale gezondheid, met name door middel van mindfulness cursussen. Wie een aanvullend pakket heeft, krijgt zo'n cursus zelfs vergoed. Menzis biedt ook ontspanningsvideo's aan, FBTO heeft veel online verhalen over mentale gezondheid met titels als 'Last van slapeloosheid? Ga de strijd aan' en 'Vitaliteit tips: mentaal en fysiek topfit!'
Bij Zilveren Kruis is eveneens veel aandacht voor mentale gezondheid. Zo publiceert het onder andere artikelen als 'Elkaar beter begrijpen? Zoek uit welke liefdestaal jullie spreken!' en '7 initiatieven om je buurt fijner te maken'.
Manifesteren?
Onlangs schreef de verzekeraar ook een artikel over manifesteren. Manifeswattes? "Manifesteren is simpel gezegd met je gedachten dingen voor elkaar krijgen, door te bedenken wat je wil én daar vervolgens mee aan de slag te gaan", aldus het artikel. Het is een bekend fenomeen onder veel (jonge) mensen die zich bezighouden met spiritualiteit, maar het komt neer op keihard Amerikaans maakbaarheidsdenken. Als je iets maar hard genoeg wilt, dan lukt het.
Dat dit gedachtengoed is doorgesijpeld naar een doodgewone, Hollandse zorgverzekeraar is opvallend. "Het artikel is bedoeld ter inspiratie bij het thema ontspannen. Het kan mensen helpen bij een positieve mindset. En een positieve mindset kan bijdragen aan het totaalplaatje van je gezondheid", reageert een woordvoerder van Zilveren Kruis.
Online ontstond er een minimediastormpje. Het bekende Twitter- en Instagramaccount @Sjamadriaan (22.000 en 11.000 volgers), dat kwakzalverij wil bestrijden, legt het artikel van Zilveren Kruis op de snijtafel. "Manifesteren komt steeds meer neer op de gedachte dat je iets graag genoeg moet willen om het te verdienen en als mensen ongezond of onsuccesvol zijn, willen ze het niet graag genoeg", schrijft Sjamadriaan – pseudoniem van Adriaan ter Braack, die natuurkundige, wiskundige en wetenschapsjournalist is.
'Positiviteitskwijl'
Hij refereert in zijn reactie aan bepaalde manifesteercoaches die beweren dat je gezond blijft door positieve emoties te manifesteren. Gevaarlijk als mensen écht hulp nodig hebben, vindt hij. "Manifestatiemania is een oceaan van positiviteitskwijl waarin de atoomkern van waarheid allang niet meer is terug te vinden", schrijft Ter Braack. "Zilveren Kruis mag zich hier best bewust van zijn, eer ze als zorgverzekeraar hieraan meedoen", aldus Ter Braack.
De woordvoerder van Zilveren Kruis laat weten: "We presenteren manifesteren niet als 'gouden ei'. In ons artikel erover staat ook: manifesteren is geen toverstaf die al je wensen uit laat komen." Een cursus manifesteren wordt dan ook niet vergoed.
Goed, dat zorgverzekeraars zich nu ook om ons mentale welzijn bekommeren is natuurlijk hartstikke sympathiek. Maar heeft het ook zin? Hebben we daadwerkelijk minder last van fysieke klachten als ons hoofd is opgeruimd? "In algemene zin heeft het wel zin, ja", vertelt Marianne van Woerkom, hoogleraar positieve organisatiepsychologie aan de Universiteit van Tilburg.
Doe iets aardigs
Van Woerkom doet onderzoek naar positieve psychologie interventies. Dat wil onder andere zeggen dat mensen kleine oefeningetjes moeten doen en dat vervolgens wordt gevraagd naar hun geluksniveau. "Zo laten we mensen bijvoorbeeld een dankbaarheidsdagboekje bijhouden, waarin ze elke avond opschrijven waar ze dankbaar voor zijn", zegt Van Woerkom. "Of we zeggen dat mensen drie keer per dag iets aardigs moeten doen voor een ander, dat kan iets heel kleins zijn."
Onderzoek laat zien dat mensen die dit soort kleine 'interventies' toepassen zich beter voelen. "Je moet dat alleen niet overdrijven, over het algemeen zien we een klein effect. Maar ja, de interventies zijn ook heel klein, en vragen een zeer geringe tijdsinvestering. Als we mensen meer helpen om interventies op een structurele manier in hun leven te verankeren zouden de effecten wellicht groter zijn."
Netwerk opbouwen
Desalniettemin, de hoogleraar snapt dat zorgverzekeraars oog hebben voor mentale gezondheid, zeker omdat lang niet alle gezondheidsproblemen even makkelijk zijn op te lossen. Kort gezegd: als mensen positiever in het leven staan en goed in hun vel zitten, kunnen ze problemen beter aan.
"Dat heeft ook te maken met het feit dat je beter bent in het oplossen van problemen en in het opbouwen van een sociaal netwerk als je positieve emoties ervaart", zegt Van Woerkom. En dat kan weer goed van pas komen in periodes dat het minder met je gaat, mentaal en/of fysiek.
