Zo slecht is ons legermaterieel

Een Bushmaster van het leger in Afghanistan. Beeld © ANP

Het leger kampt na de zware bezuinigingen de afgelopen jaren met grote materiële problemen. Marineschepen, helikopters of pantservoertuigen, bijna zonder uitzondering is het varend, vliegend en rijdend defensiematerieel niet goed inzetbaar door gebrekkig onderhoud.

Dat blijkt uit een inventarisatie van het ministerie van Defensie, die minister Hennis-Plasschaert naar de Tweede Kamer stuurde.

De jarenlange bezuinigingen op onderhoud en het kopen van reserveonderdelen terwijl missies gewoon doorgingen, hebben de krijgsmacht uitgeput, zegt een woordvoerder tegen RTL Nieuws. "Er zijn vooral problemen bij ondersteunende diensten tijdens missies. Die missies duren daardoor dan Nederland zou willen." Bovendien kunnen militairen niet trainen omdat er te weinig munitie is of omdat hun voertuigen niet functioneren omdat de onderdelen gebruikt zijn voor voertuigen die bij missies zijn ingezet.

Missies
Op dit moment is het leger onder meer in NAVO-verband actief in Mali voor de bestrijding van moslimextremisten, in de Golf van Aden voor de EU-missie Atalanta tegen piraten en in het Caribisch gebied voor drugsbestrijding. De missies en hun weerslag op het materieel van het leger gaan ook ten koste van verplichtingen aan bijvoorbeeld de NAVO. "Omdat we met onze F-16's in Irak zitten, kunnen we niet meedoen met de Quick Reaction Force van de NAVO vanuit de Baltische staten", zegt de woordvoerder.

De problemen zijn in 2014 versterkt door de invoering van het ict-systeem ERP. Doordat dit langer duurde dan gedacht en er extra personeel voor nodig was, bleven werkzaamheden zoals het tijdig bijbestellen van reserveonderdelen liggen.

Maar dat is bij lange na niet het enige probleem. Lees hier wat er volgens de minister allemaal mis is met het materiaal van het leger:

Fregatten: De luchtverdedigings- en commandofregatten kunnen minder vaak varen op hun aandrijving met gasturbines. Er zijn vaak storingen, de turbines zijn vaker ingezet dan gedacht en de fabrikant heeft maar weinig tijd om ze te onderhouden. Vanwege de bezuinigingen zijn er weinig reserveonderdelen en waarvan de levertijd ook nog eens erg lang is. Sommige systemen van de Multipurpose fregatten, waaronder het systeem dat bij gevechten gebruikt wordt, zijn zo verouderd dat ze vervangen moeten worden. Er is echter geen rekening gehouden met het vervangen of extra onderhoud van deze systemen in het bestaande budget voor deze fregatten.
Patrouilleschepen: De vuurwapens en het radarsysteem kunnen niet volledig gebruikt worden omdat enkele onderdelen nog niet werken.
Onderzeeboten: De apparatuur voor het onderscheppen en analyseren van radarsignalen en de navigatieapparatuur is verouderd of de leverancier levert geen onderdelen meer.
Mijnenbestrijdingsvaartuigen: De systemen die de mijnen moeten opsporen, zijn zo verouderd dat de risico's bij het bestrijden van mijnen die reageren op geluid groter zijn geworden.
CV 90-infanteriegevechtsvoertuig: Onder meer omdat er te weinig budget is, zijn er maar weinig reserveonderdelen aangeschaft. Bovendien zijn sommige reserveonderdelen slecht te repareren vanwege de 'tegenvallende kwaliteit van componenten' en duurt het repareren van deze componenten langer doordat bestellingen bij fabrikanten langer duren. Daardoor kan er met deze rupsvoertuigen, de grootste die de landmacht nog heeft na het afstoten van de tanks, niet genoeg geoefend worden.
Fennek: Ook met de Fennek, een pantservoertuig op wielen, kan niet genoeg geoefend worden omdat de levering van reserveonderdelen (bijvoorbeeld versnellingsbakken) lang duurt.
Bushmaster: Dit pantservoertuig wordt zo intensief gebruikt in Mali dat dit ten koste gaat van de Bushmasters in Nederland. Met de reserveonderdelen die er zijn worden eerst de voertuigen in Mali gerepareerd, dan pas die in Nederland. Dit voertuig is aangekocht voor de missies in Afghanistan en pas later is besloten ze te houden voor het leger. Daardoor was in eerste instantie niemand getraind om ze te onderhouden. Zo zijn er niet eens gereedschapskisten voor de monteurs en zijn er te weinig reservedelen op voorraad.
Patriot: Dit luchtafweergeschut is niet beschikbaar omdat groot onderhoud nodig is na de NAVO-missie in Turkije.
AGBADS: Dit luchtafweergeschutsysteem (bestaand uit raketten voor de lage en middelhoge luchtlagen) kan weliswaar gebruikt worden, maar bij een eventuele samenwerking met de NAVO zijn er problemen. Het radio-systeem van de Amraam-luchtdoelraketten matcht niet met de NAVO-systemen.
Stinger: Het koelsysteem van sommige van deze raketwerpers werkt niet. Daarnaast kunnen niet alle raketwerpers die op een Fennek gemonteerd zijn gebruikt worden, omdat er te weinig onderstellen zijn om ze op te monteren.
Ondersteunende tanks: Omdat deze tanks zo oud zijn, kost het veel moeite om ze rijdend te houden voor oefeningen. Sommige tanks zijn niet inzetbaar omdat het wachten op reserveonderdelen lang duurt.
Artillerie: Het zwaarste geschut van de landmacht, de Pantserhouwitser die granaten van 155 millimeter tot 40 kilometer ver kan schieten, was slecht inzetbaar in 2014 omdat er een tekort was aan onderdelen voor de rupsbanden, remblokken en remschijven.
F-16: Er is te weinig ervaren personeel om ze te onderhouden, terwijl er juist extra onderhoud nodig is vanwege de missie in Irak. Daarom is er een Belgisch bedrijf ingeschakeld om een gedeelte van het onderhoud te doen.
KDC-10: Omdat het toestel al oud is, bestaat het risico dat er geen reserveonderdelen zijn bij de fabrikant. Bovendien duurt het onderhoud bij ingehuurde bedrijven langer dan verwacht.
Apache: Net als bij de F-16’s zijn er te weinig geschikte monteurs om het onderhoud te doen. Daardoor loopt het grote onderhoud achterstand op.
Chinook: Ook voor deze werkpaarden van de luchtmacht is een tekort aan monteurs voor het uitvoeren van groot onderhoud. Daarnaast zijn er weinig reserveonderdelen voorradig.
NH-90: Het zorgenkindje van Defensie. Vorig jaar maart kwamen er allerlei problemen met de marinehelikopter aan het licht, zo'n 100 tekortkomingen in totaal. Onder meer het feit dat ze snel roesten deed de minister in juni besluiten om de aanschaf van de laatste zeven van de in totaal 20 toestellen tijdelijk op te schorten. Eind vorig jaar werd alsnog besloten de laatste zeven heli's af te nemen.