Met phishing en helpdeskfraude werd vorig jaar zo'n 61 miljoen euro buitgemaakt.
Beeld © GettyImages
Criminelen wisten vorig jaar 61 miljoen euro buit te maken met verschillende vormen van bankfraude. Omdat de 'klassieke' methodes als phishing steeds bekender worden bij het publiek, zoeken fraudeurs naar nieuwe manieren om zo geloofwaardig mogelijk te zijn, zegt de Nederlandse Vereniging van Banken (NVB).
De NVB spreekt van een groot maatschappelijk probleem en zegt dat meer samenwerking nodig is om fraude in het betalingsverkeer tegen te gaan.
Phishing sterk gedaald
In 2021 kwam het totale schadebedrag volgens de brancheorganisatie nog uit op 62,5 miljoen euro. Dat dat bedrag met 61 miljoen euro dit jaar iets lager uitvalt heeft waarschijnlijk te maken met hoe alert mensen zijn. "Je ziet vooral dat phishing sterk is gedaald, mensen weten inmiddels hoe dat werkt", zegt NVB-woordvoerder Jelle Wijkstra.
Tegelijkertijd zijn banken steeds beter in het herkennen van phishing. "Als er mensen ineens een x-bedrag overmaken naar het buitenland, valt dat op in het systeem. Vaak belt de bank dan even of het klopt en zo niet; dan wordt de betaling tegengehouden."
Schade vergoeden
De NVB zegt dat banken deze schade doorgaans grotendeels vergoeden, maar dat oplichting wel voor veel leed zorgt voor de slachtoffers. Daarnaast verdwijnt gestolen geld in de zakken van de fraudeurs die hier weer andere oplichtingspraktijken mee kunnen financieren, aldus de NVB.
De grootste schadepost was vorig jaar opnieuw helpdeskfraude. Daarbij doen criminelen zich voor als bankmedewerkers die aan consumenten vragen geld naar hen over te maken. Daar ging het om een bedrag van 50,8 miljoen euro.
Valse website
Bij phishing, waarbij criminelen mensen met mails naar een valse website lokken om zo gegevens of geld buit te maken, was een bedrag van 3,5 miljoen euro gemoeid. Bij gestolen bankpassen was het 2,7 miljoen euro en fraude met gegevens van creditcards kostte 3,6 miljoen euro.
Jelle Wijkstra van de NVB: "Je ziet dat er binnen de bankhelpdeskfraude steeds naar nieuwe manieren wordt gezocht om zo geloofwaardig mogelijk te zijn. Het begon met spoofing; dat je zogenaamd wordt gebeld door het nummer van de bank, maar dat kan nu niet meer." Samen met de telecomsector zijn daar technische maatregelen voor genomen.
Net echt
Inmiddels halen criminelen andere gegevens van internet, zowel openbare gegevens als gegevens die zijn in te zien vanwege een datalek. "Dan weten ze bijvoorbeeld je naam en rekeningnummer", zegt Wijkstra. "En mijn naam is ook wel eens gebruikt. Mensen kregen zogenaamd een mailtje van mij met de mededeling dat ze geld moesten overboeken naar een veilige kluisrekening. Als je dan 'Jelle Wijkstra' googelt, kom je uit bij de NVB en dan lijkt het betrouwbaar."
Alles om het zo geloofwaardig mogelijk te maken. De vereniging zegt dat het daarom belangrijk is dat er voortgang wordt geboekt met de zogenoemde integrale aanpak onlinefraude. Daarin werken banken, telecomaanbieders, consumentenorganisaties, sociale media en handelsplatforms samen met politie en het Openbaar Ministerie om de schade te beperken en het aantal gedupeerden te verlagen.
Trucs
Ook is alertheid van de consument heel belangrijk. De NVB heeft een onlinetraining gelanceerd in samenwerking met banken: wat de nieuwste trucs zijn en wat consumenten zelf kunnen doen om oplichting te voorkomen?
De NVB benadrukt dat banken nooit telefonisch of via een tekstbericht aan klanten vragen om geld over te maken naar een andere rekening. Ben je benaderd door oplichters? Meld het bij je bank en doe aangifte bij de politie.
