De Belastingdienst heeft nog geen enkele boete uitgedeeld aan bedrijven of stichtingen die zich niet aan de regels hebben gehouden van het nieuwe anti-witwasregister, terwijl tienduizenden bedrijven niet aan wettelijke eisen voldoen. Sinds 27 maart van vorig jaar is zo'n registratie verplicht.
Het Bureau Economische Handhaving (BEH), onderdeel van de Belastingdienst, heeft de taak om te controleren of bedrijven, stichtingen en verenigingen zich op tijd en juist hebben ingeschreven in het zogenoemde UBO-register. UBO staat voor ultimate beneficial owner, de uiteindelijk belanghebbende.
Nul boetes of dwangsommen
Het komt erop neer dat bedrijven moeten aangeven wie er uiteindelijk aan de touwtjes trekt en bij wie het geld terechtkomt. Omdat bedrijven soms hele ingewikkelde structuren hebben, is dat lang niet altijd duidelijk. De verplichte registratie moet het moeilijker maken om geld wit te wassen.
Maar er wordt nog niet erg streng gehandhaafd, zo blijkt. De Belastingdienst laat aan RTL Nieuws weten dat er nog geen boetes of dwangsommen zijn opgelegd.
Minstens twee standjes
Het Bureau Economische Handhaving komt pas in actie als het een melding krijgt van de Kamer van Koophandel (KvK) dat er mogelijk iets niet in de haak is. Maar daar gaat al een flink traject aan vooraf.
Het eerste standje krijgen mogelijke overtreders namelijk van de KvK zelf. Dat gebeurt nadat de KvK op zijn beurt weer een bericht heeft gekregen van bijvoorbeeld een bank dat de gegevens die zij hebben over een zakelijke klant niet overeenkomen met de gegevens uit het register.
Dat gebeurde al enkele tienduizenden keren. Bedrijven moeten dan hun uiteindelijk belanghebbende wijzigen of uitleggen waarom de registratie wel degelijk klopt. Pas als de KvK en de organisatie in kwestie er niet uitkomen, komt Bureau Economische Handhaving in beeld, legt de woordvoerder uit.
1800 zaken
Uiteindelijk kregen 1800 organisaties met handhaving te maken. Maar zelfs dan dreigen er niet direct boetes. Voordat een bedrijf of stichting daadwerkelijk een sanctie opgelegd krijgt, wordt er eerst nog de mogelijkheid gegeven om de fouten te herstellen. In ruim de helft van de gevallen heeft dit geleid tot een wijziging van de UBO-registratie, bij de andere helft was de registratie bij nader inzien toch juist.
"Er zijn tot nu toe door BEH nog geen boetes of dwangsommen opgelegd wegens onvolledige of onjuiste UBO-registraties. De reden hiervoor is dat in het proces van handhaving eerst wordt gestart met het contact leggen met het bedrijf over een terugmelding van mogelijke onjuiste of onvolledige registratie", laat de woordvoerder weten.
"Dit kan dan leiden tot een aanpassing in het register dan wel tot dat nader onderzoek nodig is. Uiteindelijk kan dat leiden tot het opleggen van een bestuurlijke boete of dwangsom." Die boete kan oplopen tot 22.500 euro, maar voorlopig heeft niemand daar dus nog last van gehad.
Europees Hof
Het invoeren van het UBO-register gaat niet echt van een leien dakje. Op 1 oktober had nog zo'n 30 procent van de organisaties nog geen UBO geregistreerd. Op het helemaal niet hebben van een registratie werd de afgelopen maanden überhaupt niet gehandhaafd, omdat er werd gewacht op een uitspraak van het Europees Hof van Justitie. Die boog zich over de vraag of het register wel rechtsgeldig is.
Met het register is op zich niks mis, maar het mag niet meer publiek toegankelijk zijn, was het oordeel. Daarmee is er geen excuus meer om je niet in te schrijven, oordeelt het ministerie van Financiën. Minister Sigrid Kaag liet vrijdag weten dat er vanaf 1 februari dus ook gehandhaafd gaat worden op bedrijven die zich helemaal niet hebben ingeschreven.
Stichting Kaag ook de fout in
De stichting van minister Kaag, waarin zij haar zakelijke belangen heeft ondergebracht zolang ze minister is, ging zelf ook de fout in met de UBO-registratie.
Uit onderzoek van RTL Nieuws bleek dat de minister onterecht niet als uiteindelijk belanghebbende stond ingeschreven. Na de publicatie is dit alsnog verbeterd.
