De technieksector heeft op dit moment 20.000 openstaande vacatures. Bedrijven trekken alles uit de kast om meer personeel te werven. "Zij betalen mijn opleiding en ik doe meteen al werkervaring op."
Het jaar 2020 zag er in het begin goed uit voor Teun Heijmans, die samen met zijn broer een boekingskantoor heeft voor artiesten. Maar toen was daar corona. "Overal werd de stekker uitgetrokken, alles werd uitgesteld en weer uitgesteld. Toen was wel duidelijk dat dit iets was van de lange adem", zegt Heijmans.
Zonder diploma
Omdat zijn werkzaamheden nagenoeg stil kwamen te liggen, leek het hem een goed moment een nieuwe studie op te pakken. Hij stuitte op 'Be an Engineer', een samenwerkingsverband van acht hogescholen om samen met het bedrijfsleven en de overheid meer technisch talent aan te trekken.
"Het initiatief is in 2019 gestart door de Hogeschool van Amsterdam", laat een woordvoerder van de HvA weten. "In een overleg met bedrijven uit de installatietechniek is het idee ontstaan om mensen zonder technische achtergrond toch aan te nemen." Voorwaarde is dat zij dan wel tegelijkertijd een hbo-opleiding volgen, die betaald wordt door het bedrijf.
Heijmans & Heijmans
Via het traject Be An Engineer solliciteerde Teun Heijmans bij bouwbedrijf Heijmans (geen familie). Het klikte. Nu studeert Heijmans werktuigbouwkunde aan de HvA, betaald door die andere Heijmans, en werkt hij tegelijkertijd al als werkvoorbereider bij Heijmans Services in Amsterdam. "We zijn verantwoordelijk voor de technische installaties van alle gebouwen van de Universiteit van Amsterdam."
"Ik had helemaal geen technische achtergrond, maar ik heb het wel altijd leuk gevonden. Mijn vader en opa werkten ook bij Heijmans, dus ik vond het grappig er zelf ook te gaan werken", vertelt Heijmans. Inmiddels is halverwege zijn vierjarige studie. Het is de bedoeling dat hij na zijn afstuderen sowieso nog vier jaar bijtekent.
'Krapte maakt creatief'
Volgens Techniek Nederland, de ondernemersorganisatie die zo'n 6000 technische bedrijven vertegenwoordigt, komt nu ruim 70 procent van de werknemers binnen via een dergelijk zij-instroomtraject. Nog maar 30 procent komt binnen via het onderwijs.
"Je ziet dat krapte creatief maakt", zegt Doekle Terpstra, voorzitter van Techniek Nederland. Dat betekent onder andere dat er nu veel vaker gekeken wordt naar iemands competenties in plaats van naar diploma's. "Bedrijven denken: als ik ze maar binnen de poort haal, dan kunnen we daarna altijd nog kijken waar we iemand het best kunnen plaatsen."
Deelcertificaten
Dat betekent overigens niet dat iedereen die een carrièreswitch overweegt dan meteen een volledige mbo- of hbo-opleiding moet volgen. De branche maakt steeds meer gebruik van deelcertificaten in het mbo om instromen nóg aantrekkelijker te maken. Terpstra: "Een voorbeeld daarvan is een deelcertificaat voor het installeren van hybride warmtepompen, waarmee je snel aan de slag kunt als monteur."
Mensen die instromen in de techniek leren het vak meestal via een traject van werkend leren: een deel van de week theorie op school en de rest van de week aan de slag bij een bedrijf om de kennis meteen toe te passen. Studenten worden daarbij ondersteund door een praktijkbegeleider.
Meer meisjes
Hoewel het aantal vacatures nu rond de 20.000 ligt en dat aantal naar schatting verdubbeld is in 2025, ziet Terpstra de toekomst positief tegemoet. "Het aantal vmbo-leerlingen dat kiest voor techniek is voor het tweede achtereenvolgende jaar toegenomen, met 8 procent." Het aantal meisjes dat kiest voor techniek neemt opvallend toe, met maar liefst 21 procent ten opzichte van het vorige schooljaar.
Terpstra: "En je ziet het ook aan de lonen. Een technische mbo'er verdient in veel gevallen meer dan een hbo'er. Er hangt iets in de lucht."
Werk weer hobby
En Teun Heijmans, mist hij soms zijn oude beroep als booker niet? "Ik doe het nu nog steeds een beetje", zegt hij. "Mijn hobby werd mijn werk en is nu weer mijn hobby geworden. Ik ga nu met veel meer plezier naar shows."
