Over een paar jaar dreigen stroomtekorten, waarschuwt netbeheerder

Daarvoor waarschuwt Tennet, de beheerder van het hoogspanningsnet in Nederland.

Op dit moment is er vrijwel nooit sprake van stroomuitval als gevolg van een tekort. Maar dat gaat veranderen. Vanaf 2025 zal dit volgens Tennet waarschijnlijk steeds vaker wel het geval zijn, en in 2030 verwacht de netbeheerder dat er 4,5 uur per jaar niet overal aan de stroomvraag voldaan kan worden. Als het tegenzit kan dat zelfs oplopen tot bijna 12 uur. De norm is 4 uur per jaar.

Meer vraag, minder flexibel aanbod

Dat komt door twee ontwikkelingen die elkaar lelijk in de weg zitten. Aan de ene kant groeit de vraag naar stroom enorm en dat is ook de bedoeling. Om de klimaatdoelen te halen moeten er namelijk veel meer elektrische auto's komen, die uiteraard stroom vreten, om maar eens wat te noemen. Ook processen in fabrieken worden meer en meer elektrisch gemaakt, en steeds meer huishoudens stoken hun huizen niet meer warm met gas, maar met een warmtepomp. Ook die apparaten vragen heel veel stroom.

Aan de andere kant is er steeds minder aanbod van energiebronnen die makkelijk aan te passen zijn op hoeveel vraag er is. In Nederland, maar ook in de ons omringende landen, worden kolen- en gascentrales gesloten. En de verwachting is dat de landen om ons heen ook minder kernenergie gaan produceren.

Vooral die kolen- en gascentrales zijn heel handig om een piek in de elektriciteitsvraag op te vangen. Die kunnen namelijk gemakkelijk aan- en uitgezet worden als het nodig is. Wind- en zonne-energie is per definitie niet te sturen. De combinatie van veel vraag naar stroom op een bewolkte dag zonder wind, is een beroerde.

Werk aan de winkel

En dus is er werk aan de winkel. Volgens Maarten Abbenhuis, operationeel directeur van Tennet, moet de vraag naar elektriciteit flexibeler worden, opslag moet worden gestimuleerd en er moet werk gemaakt worden van flexibele opwekcapaciteit.

Het flexibiliseren van de vraag kan bijvoorbeeld door afspraken te maken met grootverbruikers over wanneer de fabrieken staan te loeien en wanneer niet. Ook consumenten kunnen hun verbruik afstemmen op het aanbod, door bijvoorbeeld grote apparaten aan te zetten of hun auto’s op te laden op momenten dat er veel stroom het net op komt.

Actie

Daarnaast moeten grote batterijen gaan helpen bij het opslaan van energie om te gebruiken op piekmomenten. Maar daarvan zijn er nu nog maar weinig, en ze zijn ook nog niet goed genoeg om de problemen op te lossen.

"Het is daarom van belang dat er actie wordt ondernomen om te verzekeren dat de markt tijdig voldoende flexibiliteit aan de vraag- en aanbodzijde kan realiseren om de leveringszekerheid te blijven waarborgen", schrijft Tennet.

Te veel stroom ook probleem

Overigens loopt Tennet nu al geregeld tegen een heel ander probleem aan: namelijk dat er te veel stroom door te weinig kabels vervoerd moet worden. Dat gebeurt bijvoorbeeld als er veel vraag is naar stroom in Brabant, en de winmolens in het noorden van het land die stroom moeten leveren. 

Tennet moet jaarlijks voor honderden miljoenen vergoedingen betalen om dure gascentrales aan laten zetten in het zuiden en goedkope windmolens in het noorden van het land stop te zetten, om ervoor te zorgen dat de hoogspanningskabels niet overbelast raken. De komende jaren worden er miljarden geïnvesteerd om dit probleem op te lossen.